30 Nisan 2012 Pazartesi

4. TC TARİHİ, 1960 - 1980 & Kronolojik Yakın Türkiye Tarihi

28 MAYIS- 1960 Tarafsız kişilerden bir kabine kurulduğu 27 saydı tebliğ ile bildirildi. Kabinede 3 asker ve 14 sivil yer aldı, Birinci M.B.K. Hükümeti
Başbakan ve Milli Sav.Bak. : Org. Cemal Gürsel Kamil Artus Şefik İnan Devlet Bakanı Devlet Bakanı Adliye Bakanı İçişleri Bakanı Dışişleri Bakanı Maliye Bakam M.Eğitim Bakam Bayındırlık Bakam Ticaret Bakanı Sağlık Bakanı Gümrük Bakam Tanm Bakanı Ulaştırma Bakam Çalışma Bakam Sanayi Bakanı Turizm Bakanı İmar ve İskan Bakanı Abdullah Gözübüyük Tümg. M.İhsan Kızıloğlu Selim Sarper Ekrem Alican Prof. Fehmi Yavuz Daniş Koper Cihat İren
Prof. Nusret Karasu Fethi Aşkın Feridun Üstün Tuğg. Sıtkı Ulay Prof. Cahit Talaş Muhtar Uluer Zühtü Tarhan Orhan Kubat
28 MAYIS- Prof. Siddık Sami Onar Başkanlığı'nda toplanan Profesörleri Kurulu '27 Mayıs'ın meşru olduğu hakkında rapor verdi.
30 MAYIS- DP İçişleri Bakam Dr. Namık Gedik, tutuklu bulunduğu Harp Okulu penceresinden atlayarak intihar etti.
l HAZİRAN- İnönü, Ankara'da yeni dönemin ilk basın toplantısmı yap¬tı: '... Ordunun harekatından haberdar olmadığım.' kesin olarak belirtti.
12 HAZİRAN- Millî Birlik Komitesi'nin l saydı kanunu ile Anayasa'nın bazı maddeleri kaldınîdı ve bu suretle TBMM feshedildi. TBMM'nül bütün hak ve yetkileri. Geçici Anayasa gereğince Millî Birlik Komitesi'ne verildi. Birliğin hukukî statüsü düşürülmesinden sonra kurulan i Millî Birlik Komitesi üyelerinin adları açıklandı:
Başkan : Orgeneral Cemal Gürsel;
Üyeler : Gülsoytrak, Suphi Acuner, Ekrem Kabibay, Orhan Akkoyunlu, Fazri Kaplan, Kadri Kaplan, Mustafa Karaman, Suphi Karan, Muzaffer Karavelioğlu, Kamil Koksal, Osman Köseoğlu, Münir Kuytak, Fikret Küçük, Sami Madanoğlu, Cemal Soyuyüce, Şefik Taşer, Dündar Tunçkanat, Haydar Türkeş, Alpaslan Ulay, Sıtka Yıldız, Ahmet Yurdakuler, Muzaffer 16 HAZİRAN- Yüksek Adalet Divanı mahkeme usulüne dair (3 sayılı) kanun kabul edildi.
Aksoylu, Refet Ataklı, Mudp Baştuğ, İrfan Baykal, Rıfat Çelebi, Emanullah Er, Ahmet Erkanlı, Orhan Ersu, Vehbi Esin, Numan Okan, Sezai Özdağ, Muzaffer Ozdilek, Fahri Özgüneş, Mehmet Özgür, Selahattin Ozkaya Şükran Solmazer, İrfan
21 HAZİRAN- Milli Birlik Komitesi, Büyük Millet Meclisi binasında teş¬riî görevine başladı.
22 HAZİRAN- Emekli Oramiral Fahri Korutürk, Türkiye'nin Moskova Büyükelçiliği'ne atandı.
23 HAZİRAN- Köy Enstitüleri Kurucusu, eğitimci İsmail Hakkı Tonguç (Doğ: 1897) öldü.
24 HAZİRAN- M.B. Komitesi üyeleri, büyük bir törenle yemin ettiler.
30 HAZİRAN- Geçici Anayasa'nın 6. maddesine göre M.B. Komitesi ta-rafından seçilen l Başkan, 30 üyeden meydana gelen 'Yüksek Soruş¬turma Kurulu' toplandı.
4 TEMMUZ- Siyasi partilerin ocak ve bucak merkezleri kapatıldı.
12 TEMMUZ- Celal Bayar; vatana hıyanet suçundan Yüce Divan'a sevk
edildi. (2 No'lu karar).
24 TEMMUZ- Basın Ahlak Yasası yürürlüğe girdi. 29 TEMMUZ- Eski Başbakanlardan Hasan Saka (Doğ: 1886) öldü.
2 AĞUSTOS- M.B. Komitesi; 5434 saydı T.C. Emekli Sandığı Kanununu ek ve geçici 42 saydı kanunu kabul etti. Bu kanuna göre, orduda bo¬zulmuş olan piramit (küçük rütbeli ve büyük rütbeli subay dengesi) tekrar korunabdecekti.
2 AĞUSTOS- Başkan Gürsel: 'Subaylar olayları unutup esas vazifeleri-
1960 151ne dönmeli...' dedi.
3 AĞUSTOS- 42 saydı kanun uyarınca bir kısım subay, amiral ve geraLİ emekliye sevk edildi. (235 general ve amiral). Bu 41eme tabi ol
lar bilahare 'Eminsular' adıyla anılacaktır.
12 AĞUSTOS- M.B. Komitesi'nin kabul ettiği (55 saydı) kanunla, Koıtenin çıkardığı kanunların geçici olmadığı açıklandı. Kanundan '
cici' kelimesi kaldırddı.
15 AĞUSTOS- Zürih ve Londra Antlaşmaları'na dayandarak Kıbrıs bağımsızlığı yürürlüğe girdi. Gece saat 24.00'te 45 dakika süren imza töreni yapddı. Belgeleri, Cumhurbaşkanı Makarios, muav Dr. Küçük ve Türkiye, İngdtere, Yunanistan konsoloslan imzala lar.
16 AĞUSTOS- Anlaşma gereğince Kıbrıs'ta bulunacak Türk Alayı büyük tezahüratla Kıbrıs'a çıktı. 82 yıl sonra Türk askerî Adaya tek
ayak basıyordu. Türkiye'nin ilk Kıbrıs Büyükelçisi Emin Dırvana da yeni görevine başladı. Kıbrıs bu suretle bağımsızlığına kavuşmuş oluyordu.
17 AĞUSTOS- Türk Kültür Demeği, Başkan Gürsel'in açış konuşmasla açıldı.
25 AĞUSTOS- Kabine'de dk değişiklik B.M. Komitesi 10 Bakanı görevinden affetti. 2. M.B.K. Hükümeti kuruldu.
11 EYLÜL- M.B.K. üyesi ve Ankara valisi Gen. İrfan Baştuğ, İstanb) Ankara yolunda trafik kazasında öldü. '
12 EYLÜL- Demirci ilçesinde büyük yangın.
22 EYLÜL- Türkiye-Yugoslavya Veteriner Antlaşması imzalandı.
24 EYLÜL- Yüksek Adalet Divanı kuruldu.
26 EYLÜL- Celal Bayar, tutuklu bulunduğu Yassıada'da, bel kemerîy intihara teşebbüs etti. ;
27 EYLÜL- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
29 EYLÜL- Demokrat Parti, Ankara 4. Asliye Mahkemesi kararıyla k patddı.
30 EYLÜL- Devlet Planlama Teşkdatı kurulması hakkındaki (91 sayı) kanun kabul edildi. |
7 EKİM- Salim Başol, Sehnan Yörük, Rıza Tunç, Abdullah Üner, Ha Tuzun, Hasan Gürsel, Mehmet Çokgüler, Vasfi Göksu, Ali Doğa Toran'dan kurulu Yüksek Adalet Divanı Ankara'dan ayrdarak.H beliada'da kendileri için ayrdan otele yerleştiler.
14 EKİM- Yassıada yargılamaları başladı. (Bu süre içinde 203 otun)
1iyapıldı. 529 sanık, 1063 tanık dinlendi. Divan kararlanna göre: 15 ki¬şi ölüm cezası, 31 kişi müebbet hapis cezasına, 418 kişi çeşitli cezala-ra çarptırıldı. 123 kişi beraat etti. M.B. Komitesi 15 ölüm cezasından, 4'ünü onayladı. Bayar'ın cezası müebbet hapse çevrildi, 3'ünü yerine getirdi. 12'sinin cezasmı müebbet hapse çevirdi.)
23 EKİM- Genel Nüfus Sayımı:
1927:13.648.270, 1935:16.158.018, 1940:17.820.950, 1945:18.790.174, 1950: 20.947.188, 1955: 24.064.763, 1960:27.754.820, 1965:31.391.421, 1970:35.666.549,
24 EKÎM- Savunma Sekreterlikleri Kanunu kabul edildi. 27 EKİM- Üniversiteler öğretim üyelerinden bazılarının vazifelerinden affına ve bazılarının diğer fakülte ve yüksek okullara nakline dair (114 saydı) kanun kabul edildi. Sonradan 147'ler olarak adlandırıla¬cak olan 147 öğretim üyesi (Profesör, doçent, asistan) görevlerinden affedildi.
9 KASIM- 42 sayılı kanun gereğince emekliye ayrılan subaylardan istek¬lilerin öğretmenliğe alınması hakkında 125 sayılı kanun kabul edildi.
14 KASIM-14 Millî Birlik Komitesi üyesinin görevlerinden affına dair '5434 saydı T.C. Emekli Sandığı kanununa ek 2.8.1960 gün ve 42 sayılı kanununa geçici bir madde eklenmesine dair (126 saydı) kanun kabul edddi.
15 KASIM- M.B. Komitesi; Dışişleri Bakanlığı Kuruluşu hakkındaki 3312 sayıh kanunu (127) ek saydı kanunu kabul etti. Bu kanuna göre, Dışişleri dış teşkilatında 14 müşavirlik kuruluyor ve komitedeki görevlerinden affedden 14 üye, en az iki yd yurda dönmemek kaydıyla bu müşavirliklere gönderiliyordu.
Ondört'ler olarak adlandırılan Komite üyelerinin görev yerieri:
Alpaslan Türkeş Orhan Kabibay Orhan Erkanlı Münir Köseoğlu Mustafa Kaplan Muzaffer Karan Sefdc Soyuyüce Fazd Akkoyunlu Rıfat Baykal Dündar Taşer Numan Esin
Yenidelhi
Brüksel
Meksika
Stockholm
Lizbon
Oslo
Kopenhang
Kabd
Tel-Aviv
Rabat
Madrid
İrfan Solmazer Lahey
Muzaffer Özdağ Tokyo
Ahmet Er Libya
18 KASIM-113 sayılı Af Kanunu'nün bazı maddelerinin değiştirilmesi-ne ve bu kanuna bazı hükümler eklenmesine dair kanun... kabul edüdi. (ikinci Af)
22 KASIM-132 sayılı Türk Standartları Enstitüsü kuruluş kanunu kabul edildi.
29 KASIM- Basın Kanunu'nun bazı maddelerini değiştiren (143 sayılı) kanun kabul edildi. (İspat hakkını tanıyan kanun.)
4 ARALIK- Başkan Gürsel'in geçirmekte olduğu hastalık arttı. Amerika'dan gelen Harvard Üniversitesi profesörlerinden Raymond de Lacy, Türk hekimleriyle konsültasyon yaparak tedavi şeklim tespit ettiler.
6 ARALIK- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
9 ARALIK- Türkiye-İngiltere Kredi Antlaşması imzalandı.
13 ARALIK-1924 tarih ve 941 sayılı Teşkilatı Esasiye Kanunu'nun baa hükümlerinin kaldırılması ve bazı hükümlerinin değ4tirilmesi hak¬kındaki 12 Haziran 1960 tarihli ve l sayılı kanuna ek 'Kurucu Meclis Teşkili' hakkında (157) sayılı kanun kabul edildi.
13 ARALIK- Temsilciler Meclisi Seçimi (No. 158) kanunu kabul edildi.
13 ARALIK- Devlet Personel Dairesi kurulması hakkında (No. 160) kanun kabul edildi.
14 ARALIK- İstanbul Boğazı'nda Peter Vereviz (Yugoslav) ile World Harmony (Yunan) adlı iki tanker çarpıştı. İstanbul büyük bir tehlike atlattı.
14 ARALIK- Türkiye ve 19 Batılı devlet arasmda iktisadî 4birliği ve kalkınma teşkilatı sözleşmesi imzalandı.
19 ARALIK- İskenderun'da Atatürk Anıtı saldınya uğradı. ,
26 ARALIK- Emekli Orgeneral Zeki Doğan'a vatanî hizmet tertibinden | aylık bağlanması hakkındaki (174 sayılı) kanun kabul edildi, j
27 ARALIK- Memurların tahsil müesseselerinde talebe olamayacaktan-1 na dair 4007 saydı kanun ile bu kanunun l. maddesinin değiştirilme^ si hakkındaki 4214 saydı kanunun yürürlükten kaldırılması hakkın] daki (183 sayılı) kanun kabul edildi, 'm
30 ARALIK- CHP, aralannda Parti Genel Başkanı İnönü de bulunmak| üzere 49 Kurucu Meclis üyesi seçti.
1961
2 OCAK- Kıbrıs'ta kuraklıktan zarar gören Türk çiftçisine yapılacak tohumluk buğday ve tohumluk arpa yardımı hakkındaki (199 sayılı) kanun kabul edildi.
2 OCAK- T.C. Millî Birlik Komitesi'nce Temsilciler Meclisi'ne 18 üyenin seçildiği hakkında Millî Birlik Komitesi karan (No. 35) yayınlandı:
 Raif Aybar Yakup Kadri Karaosmanoğlu Adnan Başer Alp Kuran Remziye Batırbaygü Zekai Okan Fahri Belen Abdülkadir Okyay Nihat Reşat Belger Kagip Sanca Hakkı Kamil Beşe Necip San Rauf Gökçen Kemal Tamer Ferruh Güven Kemal Türkoğlu Münci Kapani Hıfzı Veldet Velidedeoğlu
3 OCAK- Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu (sayı: 205) kabul edildi. Aynı gün Basın İlan Kurumu kuruldu. Bağımsız bir "Kürt devleti" kurmayı istemekle suçlanan 49 kişinin yargılanmasına Ankara'da başlandı.
4 OCAK- Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet (sayı: 211) Kanunu 'nü kabul edildi.
4 OCAK- Kabineyi kurma serbestisi için bütün bakanlar istifa ettiler. Aynı gün Yıldız ve Müşfik Kenter1960-1961 sezonunun en başarılı sanatçıları seçildiler.
5 OCAK- Gürsel, altı yeni bakan alarak yeni kabineyi kurdu.
5 OCAK- Dumlupmar Zafer Abidesi'nin inşası hakkında (220 saydı) kanun kabul edildi.
6 OCAK- Kurucu Meclis çalışmalara başladı.   Aynı gün Milli Birlik Komitesi,147 öğretim üyesinin üniversiteye dönmesi ile ilgili tasarıyı gündeminden çıkardı.
8 OCAK- Ünlü güreşçi Yaşar Doğu öldü. (doğ. 1915)
10 OCAK- Basın mesleğinde çalışanlarla çalıştınlanlar arasındaki münasebetlerin tanzimi hakkındaki 5953 sayılı kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bu kanuna bazı maddelerin eklenmesine dair (212 sayılı) kanun yürürlüğe girdi.
14 OCAK- Memleketçi Cumhuriyet Partisi kuruldu.
21 OCAK- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
7 ŞUBAT- Türkiye-Amerika uranyum Antlaşması imzalandı.
11 ŞUBAT- Adalet Partisi, Cumhuriyetçi Meslekî Islahat Partisi, Çalış¬ma Partisi, Memleketçi Parti, Mutedil Liberal Parti, Türkiye İşçi Partisi... kuruldu.
13 ŞUBAT- Yeni Türkiye ve Düstur Partileri kuruldu.
26 ŞUBAT- Eski Millî Eğitim Bakanlanndan öğretmen, yazar Hasan Ali Yücel (doğ: 1897) öldü.
27 ŞUBAT- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Tümgeneral Selahattin Adil (Doğ: 1881) öldü.
6 MART- İngiltere Kraliçesi Elizabeth yurdumuzu resmen ziyaret etti.
8 MART- Konya Çarşısı yandı.
23 MART- Ankara Hacettepe Çocuk Hastanesi yandı.
28 MART- Anayasanın halkoyuna sunulması hakkındaki (283 sayılı) kanun kabul edildi.
l NİSAN- Siyasî faaliyete izin verildi.
6 NİSAN- Temsilciler Meclisi'nde; subay ve astsubayların oy kullanmaları kabul edildi.
23 NİSAN- 23 Nisan 1920'de TBMM'nin açıldığı İttihat ve Terakki Fırkası için yapılmış olan binada. 'Türkiye Büyük Millet Meclisi Müze-si' açıldı.
26 NİSAN- Seçimlerin temel hükümleri ve seçmen kütükleri hakkındaki (298 sayılı) kanun kabul edildi.
27 NİSAN- Türkiye-Sovyetler Birliği Demiryolu Nakliyat Antlaşması
imzalandı.
30 NİSAN- İstanbul'da Kartal-Cevizli arasında büyük tren kazası.
1 MAYIS- İzmit Kağıt Fabrikasi'nda yangm.
5 MAYIS- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması.
23 MAYIS- Muğla ve dolaylannda deprem.
24 MAYIS- Cumhuriyet Senatosu üyelerinin seçimi hakkında (304 sayılı) kanun kabul edildi.
24 MAYIS- Ankara ve İstanbul vüayetlerine şamil olmak üzere ilan edilmiş bulunan Sıkıyönetimin uzatılması hakkındaki Kurucu Meclis kararı yürürlüğe girdi.
25 MAYIS- Milletvekili Seçimi Kanunu (sayı: 306) kabul edüdi.
27 MAYIS- T.C. Anayasası, Kurucu Meclis'te oylamaya katılan 262 üyenin 260 oyu ile kabul edildi.
6 HAZİRAN- Türkiye-Almanya Kredi Antlaşması imzalandı.
16 HAZİRAN- Yazar ve düşünür Peyami Safa (Doğ. 1899) öldü.
9 TEMMUZ- Anayasa'y a oy verme günü. Kurucu Meclis'in seçtiği 21 kişilik Anayasa Komisyonu tarahndan hazırlanıp 9.7.1961'de halkoyuna sunulan Anayasa; oylamaya katılan 10.238.968 kişiden 6.348.715 oyla kabul edilmiş, 3.935.000 kişi (hayır oyu kullanmıştır. Böylece katılma oranı yüzde: 75, Evet: 63'tür. Halkın yüzde 65'i 'Evet', 35'i 'Hayır' oyu verdi.
10 TEMMUZ- Millî Eğitim Bakanhğı'na bağlı olarak 'Din İşleri Genel Müdürlüğü' kuruldu.
17 TEMMUZ- AnıtKabir projesini hazırlayan iki mimardan Prof. Emin Onat (doğ. 1908) öldü.
21 TEMMUZ- Kurucu Meclis oybirliğiyle seçim tarihim 15 Ekim 1961 olarak tespit etti. (Karar No. 58)
7 AĞUSTOS- Şebinkarahisar'da büyük yangın.
11 AĞUSTOS- Yassıada duruşmaları sona erdi.
16 AĞUSTOS- Ankara ve İstanbul vilayetlerine şamil olmak üzere ilan edilmiş bulunan sıkıyönetimin uzatılması hakkında Kurucu Meclis'in (68 sayılı) kararı.
24 AĞUSTOS-15. CHP Kurultayı Ankara'da toplandı.
İnönü: '...Sabah erken kalkan babayiğitlerin Kurultayı basmalarım asla kabul etmiyorum,' dedi.
3 EYLÜL- Başkan Gürsel'in başkanlığmda toplanan parti başkanlan, yapılacak milletvekili seçimlerinde; 27 Mayıs'ı zedelememek, "Eminsu" konusunu deşmemek, DP'yi methetmemek konusunda bir antlaşma imzaladılar.
7 EYLÜL- Nedim Küçüközpulat'ın babası Abdülkerim Küçüközpulat ile annesi Fatma Adalet Küçüközpulat'a tazminat verilmesi hakkında (373 sayılı) kanun kabul edildi. (28 Nisan 1960 tarihinde İstanbul Üniversitesi nümayişleri sırasında hayatını kaybettiğinden).

15 EYLÜL- Yüksek Adalet Divam'nca verilen ölüm cezalan hakkında Millî Birlik Komitesi Kararı.
No. 75, Yayın tarihi: 16.9.1961, sayı: 10908.
15 EYLÜL- Yassıada Yüksek Adalet Divanı kararlan açıklandı. Saat:
15.20. 5 saat 20 dakika süren celsede, 15 sanık idama, 31'i müebbet hapse, 408'i çeşitli hapis cezalarım mahkum oldular. 133 sanık da beraat etti.
1) Ölüm cezasma çarptırılanlar: Celal Bayar, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan.
Karar, Millî Birlik Komitesi'nin 15.9.1961 gün ve 75 sayılı kararıyla onaylanmıştır. Ancak, düşük Cumhurbaşkanı Celal Bayanın 65 yaşını bitirmiş olması dolayısıyla verilen ölüm cezası müebbet ağır hapse çevrilmiştir.
2) Ölüm cezasma mahkum edilen; Refik Koraltan, Agah Erozan, İbrahim Kirazoğlu, Ahmet Hamdi Sancar, Nusret Kirişçioğlu, Bahadır
Dülger, İman Kalafat, Baha Akşit, Osman Kıvrakoğlu, Zeki Erataman ve Rüştü Erdelhun'ün cezalan, 15.9.1961 gün ve 75 saydı kararla müebbet ağır hapse çevrilmiştir.
16 EYLÜL- Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan hakkında verilen ölüm cezası İmralı Adaşı'nda yerine getirildi.
17 EYLÜL- Adnan Menderes hakkında verilen ölüm cezası İmralı Adası'nda yerine getirildi.
19 EYLÜL- Eski başbakanlardan Prof. Şemsettin Günaltay (Doğ: 1883) öldü.
l EKİM- İktisadî İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Türkiye Teknik İşbirliği Temsilciliği kuruldu.
15 EKİM- Genel seçimler. 27 Mayıs İhtilali'nden sonra ilk seçim; Türk Silahlı Kuvvetleri verdiği sözü tuttu. Katılma oranı yüzde 81.
AP : 158 milletvekili 70 senatör CHP : 173 milletvekili 36 senatör CKMP : 54 milletvekili 16 senatör YTP : 65 milletvekili 28 senatör
25 EKİM- Türk Silahlı Kuvvetleri'nin gerçekleştirdiği ihtilalden 17 ay sonra, 2. Cumhuriyetin ilk Meclisi, Orgeneral Cemal Gürsel tarafından açıldı.
26 EKİM- Orgeneral Cemal Gürsel; 607 oydan 434 oy ile Cumhurbaşkanı, Suat Hayri Ürgüplü, Senato; Fuat Sirmen, Meclis Başkanı seçildi¬ler.
10 KASIM- İnönü, Kabineyi kurmakla görevlendirildi. Gürsel: '...İçinde bulunduğumuz güç şartları çözümleyecek bir kişiye görev verdim,' dedi.
20 KASIM- İnönü; CHP-AP Koalisyon kabinesini kurdu.
2 ARALIK- Malatya Milletvekili İsmet İnönü'nün Başkanlığı altında kurulan kabine 4 red, 78 çekimsere karşı 269 oyla güven aldı.
23 ARALIK- Başbakan İnönü konuştu: '...Af, Hükümet programına alınmıştır. Bardağı taşıracak bir damla daha koyamayacağım. Bu durumda herkesin bana yardım etmesi lazımdır. Bardaklar doldurulmuştur. Taşıramam. Bir damla daha ilave edemem. Dün söylediklerime bugün ilave edecek tek cümle yoktur. Huzuru behemehal getireceğiz. Bütün sınıfların huzur içinde yaşaması lazımdır.'
24 ARALIK- Tevfik Fikret'in Eyüp'te bulunan mezarı, törenle Aşiyan'a nakledildi.
1962
1 OCAK- DP. Bayındırlık ve Müh" Eğitim Bakanlanndan Tevfik Heri (doğ: 1911) öldü. Cenaze töreninde olaylar çıktı.
7 OCAK- Fethiye'de büyük yangın.
18 OCAK- Komisyon 147'lerin üniversiteye dönmelerim kabul etti.
26 OCAK- General Sıtkı Ulay, tabiî senatörlükten çekildi.
1 ŞUBAT- İnönü: '...Açık konuşacağım. Bir yandan yann, bir ikinci ihtilalin olacağı rüzgarı, bir yandan 27 Mayıs'ın intikamı alınmaya çalışılıyor, havası estiriliyor. Herkes her sabah gazetesini açtığında yeni bir endişe ile karşılaşıyor. Bu yüzden vatandaşın siniri bozuluyor... Hükümet yanınızdadır. Hükümet kuvvetlidir ve sağlamdır. Türki¬ye'de hiçbir maceraya yer yoktur ve olmayacaktır.'
3 ŞUBAT- Eminsular 'Beyaz Kitap' yayınladı.
5 ŞUBAT- VII. Millî Eğitim şürası. Millî Eğitim Bakanı Hilmi İncesu-lu'nun konuşmasıyla Ankara'da açıldı.
8 ŞUBAT- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
14 ŞUBAT- Bayar, tedavi için Kayseri Cezaevinden Ankara'ya getirilerek Ankara Tıp Fakültesi'ne yatırıldı. 17.2.1962'de tekrar geriye döndü.
18 ŞUBAT- İnönü'nün radyodan Türk Milleti'ne mesajı: '...Türk Silahlı Kuvvetleri'ne tecavüz mahiyetim taşıyan her davranışın kesin bir azimle karşısındayız... Hiç kimse, hızla gelişmeye muhtaç olan bir milletin kaderi ile oynamaya mezun değildir.'
22 ŞUBAT- Yirmi iki şubat Olayı. Ankara'da Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaştan,
Hükümet darbesine teşebbüs ettiler. Olay kısa saatler içinde bastırıldı. Katılan subaylar emekliye sevk edildi.
23 ŞUBAT- İnönü: '...Milletçe büyük bir badire atlattık... Bugün dünyaya karşı, milletiyle, ordusu ile dev kuvvetinde bir Türkiye vardır,' dedi.
5 MART- Anayasa Nizaminin millî güvenlik ve huzuru bozan bazı fiiller hakkında (38 sayılı) kanun kabul edildi.
25 MART- EOKA'cılar Kıbrıs'ta iki camiye bomba attılar. Bayraktar Camii minaresi harap oldu.
26 MART- Basın kartları yönetmeliğim yürürlüğe koyan (6/334) sayılı Bakanlar Kurulu karan yayınlandı.
12 NİSAN- Üniversite öğretim üyelerinden bazılarının diğer fakülte ve 1962 159yüksek okullara nakline dair 27.10.1960 tarihli ve 114 sayılı kanunun bazı maddelerinin kaldırılması ve yeni hükümler eklenmesi hakkın¬da (43 saydı) kanun kabul edildi. Bu suretle şurup giden ve 147'ler olarak adlandırılan konu halledildi.
22 NİSAN- Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşu ve yargılama usulleri hakkındaki (44 sayılı) kanun kabul edildi.
22 NİSAN- Yüksek Hakimler Kurulu Kanunu (sayı: 45) kabul edildi.
10 MAYIS- Asker kişiler tarafmdan 22-23 Şubat 1962 olayları dolayısıyla veya daha evvel bu olaylara esas teşkil edebilecek mahiyette işlenen fiil ve hareketler için ceza kovuşturulması yapılmaması hakkında (50 saydı) kanun kabul edildi. (Bu suretle Talat Aydemir ve arkadaşları bu kez affedildiler).
22 MAYIS- CHP üe AP arasındaki 'Af tartışmağı sertleşti. İlk kademenin, Ekim ayından önce çdonasmı isteyen AP Genel Başkanı Gümüş-pala'ya İnönü; '...Hükümet tebliği muvafakatiniz almarak yayınlan¬dı. şimdi bundan haberiniz yokmuş gibi konuşuyorsunuz!...' dedi.
27 MAYIS- İstanbul'da Küçükçekmece'de atom reaktörü hizmete girdi.
30 MAYIS- İnönü; AP'nin af üe ilgili tutumu üzerine istifa etti. CHP-AP koalisyonu çekildi.
2 HAZİRAN- İnönü, yeniden kabineyi kurmakla görevlendirildi. Çok güç şartlar içinde koalisyon anlaşması imzalandı. İkinci koalisyon kabinesi, 25.6.1962'de 259 lehte, 134 aleyhte, 4 çekimser oy üe güven aldı.
9 HAZİRAN- Türkiye-Sovyetler Birliği telli telefon antlaşması imzalandı.
15 HAZİRAN- Millet Partisi kuruldu. (Bir süre önce CKMP'den ayrılan Osman Bölükbaşı, kurdu. CKMP'den ayrdan 29 milletvekili ve sena¬tör katddı.
20 HAZİRAN- Türkiye-Almanya sermaye yatınmiannm karşılıklı olarak teşvik ve himayesi antlaşması imzalandı.
21 HAZİRAN- Türkiye'de ilk defa devlet eliyle kurulan ve 1882 tarihin-1 den itibaren 'Umumî Kütüphane', 'Beyazıt Umumî Kütüphanesi', S 'Kütüphane-i Umumî' adlarıyla hizmet gören İstanbul'da Beyazıt Umumî Kütüphanesi'nin adı. Komisyonun 21.6.1962 gün ve 420-637 saydı kararıyla 'Devlet Kütüphanesi' olarak değiştirildi ve ihtiva ettiği koleksiyonları itibariyle 'Araştırma kütüphanesi' haline getirildi.
26 HAZİRAN- Devlet bakardarmdan bir veya birkaçına 'Başbakan Yar-dımcdığı' verilebüeceği hakkındaki (55 saydı) kanun kabul edüdi.
160 19628 HAZİRAN- Gülhane Askerî Tıp Akademisi, Ankara Tıp Fakültesi'n-den ayrıldı.
16 TEMMUZ- Yüksek Planlama Kumlu kuruldu.
17 TEMMUZ- Başbakanlıkta iktisadî işbirliği Komisyonu kuruldu.
23 TEMMUZ- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
24 TEMMUZ- Türkiye, Müşterek Pazar'a ortak üye kabul edildi.
6 AĞUSTOS- Birleşik Amerika Cumhurbaşkanı Yardımcısı Lindon B. Johnson Türkiye'yi ziyaret etti. (Bilahare Cumhurbaşkanı olmuştur.)
26 AĞUSTOS- Demirci yangınında 139 ev yandı.
27 AĞUSTOS- Amerika Barış Gönüllüleri Türkiye Bürosu kuruldu.
3 EYLÜL- "Eminsular" Ankara'da miting yaptılar. 5 EYLÜL- İğdır ve dolaylarında deprem.
8 EYLÜL- Beş yıllık plan açıklandı.
9 EYLÜL- Konya'da tarihî Aslanlı Kışla yandı.
10 EYLÜL- Mecburî iskana tabi 55 Ağa'nın yerlerine dönmesi kabul
edildi.
22 EYLÜL- Karabük Kok Fabrikası hizmete açıldı.
1 EKİM- DP eski Bolu milletvekili, müebbet hapis, Reşat Akşemsettinoğlu Yunanistan'a sığındı.
2 EKİM- Ankara'da nümayişler. Başbakan İnönü konuştu: '...Esef verici hadiseler olmuştur. Bunların büyük sorumluluğu hükümete aittir... Fakat bunlar hükümetin icraatı değildir. Görevimizi ifa etmeye mecburuz. Emniyeti temin edeceğünize güveniyoruz. Vatandaşlara ilan ediyorum ki, bu türlü tecavüzlerin hiçbir taydaşı yoktur. Olaylara hakimim, hiçbir şey olmayacaktır.'
11 EKİM- Müşterek beyanname yayınlandı. '...27 Mayıs Millî bir devrimdir.
Büyük Meclis'in mensupları olan bizler, bir bütün halinde bu meşru temele yönelecek her tecavüzü birlikte karşılamaya azimli ve kararlıyız.'
16 EKİM- Anayasi'yı ihlal suçundan Yüksek Adalet Divam'nca mahkum edilenlerin cezalarmın kısmen afh hakkındaki 78 sayılı kanun kabul edildi. (258 tutukludan 7'si şartlı olarak tahliye edildi. Kayseri Cezaevi'nde 57 Yassıada mahkumu kaldı.)
23 EKÎM- Amerika; Sovyetlerin, Küba'yı bir nükleer üs haline getirilme-sini engellemek için adayı abluka etti. Küba için konuşan Başbakan inönü; 'Buhranı Türkiye'ye sıçratmak için gayretler var...' dedi.
27 EKİM- İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi Ankara'ya. geldi.
1962 16129 EKİM- Ankara Şeker Fabrikası hizmete girdi.
21 KASIM- TBMM; beş yıllık plam 219 kabul, 43 çekimser, 93 ret oyu üe kabul etti.
22 KASIM- Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios Türkiye'yi resmen ziyaret etti.
2 ARALIK- Adalet Partisi'nin Büyük Kongresi (1.inci) Ankara'da toplandı. Genel başkan Ragip Gümüşpala yeniden Genel Başkan Seçildi.
3 ARALIK- Üst rütbeli 11 hava subayı görevinden alındı.
7 ARALIK- CHP'de kaynaşma. Gülek, Erim ve Avni Doğan partiden ihraç edildiler.
14 ARALIK-16. CHP Kurultayı Ankara'da toplandı. İsmet İnönü yeniden Genel Başkan seçildi.
19 ARALIK- Milli Güvenlik Kurulu kuruldu.
1963
3 OCAK- Kıbrıs'ta Türk belediyelerinin lağvı kararını, Ankara-Zürih-Londra antlaşmalanna aykırı bulan Hükümet, Makarios'a sert bir nota verdi.
6 OCAK- Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Siirt'te zengin bir petrol damarı buldu.
7 OCAK- Cibali Tütün Fabrikası'nda 3500 işçi yemek boykotu yaptı.
20 OCAK- istanbul'da Sarıyer'de tarihî Kefeliköy Oteli yandı.
24 OCAK- İstanbul'da yayınlanan Hürriyet gazetesinin 3 basın mensubu donarak görevleri basında öldüler. (Abidin Behpur, Yüksel Kasapbaşı. Yüksel Öztürk).
27 OCAK - Bakanlar Kurulu otomobil ve lüks eşya ithalini yasakladı.
1 ŞUBAT- Ankara semalarmda çarpışan iki uçak şehre düşerek 87 vatandaşın kaybına sebep oldu.
10 ŞUBAT- Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hürriyeti hakkındaki 171 sayılı kanun kabul edildi.
21 ŞUBAT- Türkiye-Amerika uzun süreli zirai maddeler antlaşması imzalandı.
23 ŞUBAT- Bazı suç ve cezaların affı hakkında (218 sayılı) kanun kabul edildi.
12 MART- Adalet Bakanlığı, Celal Bayatın sağlık durumu ile ilgili olarak bir bildiri yayınladı.
13 MART- İnönü'nün Bayar hakkındaki demeci: '...Bayar için. Hükümet olarak bir şey düşünmek, yetkimiz dışında. Mesele; sıhhî durumu, muayeneye arz edilmiş bir hükümlünün göreceği işlemdir.'
19 MART- İlk Ordu Pazarı hizmete girdi.
19 MART- İnönü'nün Ankara'da basın toplantısı. Kendisine önceden iletilen 56 soruyu cevaplandırdı. '...Hükümet zemin müsait olduğun162 1963da siyasi bir af çıkarmakta kararlıdır.'
22 MART- Celal Bayar; Kayseri Cezaevi'nden geçici olarak tahliye edildi. Basın mensuplarıyla konuştu.
24 MART- Ankara'da gösteriler. Gençler, 27 Mayıs'a karşı girişilen tahrikleri protesto ettiler.
25 MART- Ankara, İstanbul ve yurdun çeşitli bölgelerinde nümayişler, 27 Mayıs'a karşı tutum kınanıyor.
27 MART- Ankara'da Adalet Partisi Genel Merkezi tahrip edildi.
28 MART- Celal Bayar, tekrar tutuklandı.
6 NİSAN- Başbakan İnönü konuştu; '...Onbeş günlük olayların siyasf ha-yatımıza ne dersler öğrettiğini gelecekte göreceğiz, partilerin derlen¬me toplanmakta gayretlerinin ciddiyet derecesine bu devrede şahit olacağız.'
9 NİSAN- Türkiye-Almanya Teknik Yardım Antlaşması imzalandı.
11 NİSAN- Japon İmparatoru'nun kardeşi Prens Mikasa ve eşi Türkiye'ye geldi.
11 NİSAN- 26 Mayıs öğleden sonra başlamak ve 27 Mayıs günü devam etmek üzere 'Hürriyet ve Anayasa Bayramı' (sayı: 221) kabul edildi.
18 NİSAN- Denizaltı, dalgıç ve Kurbağa Adam tazminatı (223 saydı) kanun kabul edildi.
21 NİSAN- 'Genç Kemalistler Ordusu' adlı bir örgüte bağlı beş subay tutuklandı.
30 NİSAN- Türkiye Süt Endüstrisi Kanunu (sayı: 227) kabul edildi.
10 MAYIS- Ankara'da Türk Devrim Diyanet Sitesi'nin temeli atıldı.
20/21 MAYIS- Talat Aydemir'ın ikinci defa ihtilal teşebbüsü.
21 MAYIS- Ankara-İstanbul-İzmir'de sıkıyönetim. Başbakan İnönü Cumhuriyet Senatosu'nda 20/21 Mayıs gecesi olan olaylar hakkında açıklama yaptı: '...Türk Silahlı Kuvvetleri, Anayasayı milletle beraber her türlü tecavüzden koruyacaktır...' dedi ve dakikalarca ayakta alkışlandı.
3 HAZİRAN- Ankara'da 3 mahkeme kuruldu.
7 HAZİRAN- İhtilal samklannın (103 kişi) Ankara-Mamak Askeri Mahkemesi'nde duruşmaları başladı.
11 HAZİRAN- Kabine'den CKMP'li üç bakan (A.Yörük, M.Ete, C.T.Ka-rasapan) çekildi.
Birinci Dünya ve İstiklal savaşlanna 4tirak eden Vecihi Hürkuş'a vatanî hizmet tertibinden aylık bağlanmasına dair (249 sayılı) kanun kabul edildi.
1963 163(Vecihi Hürkuş'un yurdumuzda sivil havacdığm kurulmasmda büyük emeği geçmiş, bir çok öğrenci yetiştirmiş» o yıllarda dahi çok basit kendi yapımı olan uçaklarla uçarak havacılık zevkini memlekete aşılamış bir pilottur.)
13 HAZİRAN- 1459 Harp Okulu öğrencisinin duruşması Ankara'da başladı.
25 HAZİRAN- Anayasa Mahkemesi, ilk duruşma ile görevine başladı.
28 HAZİRAN- Komünist eğilimli oldukları gerekçesiyle 12 kişi tutuklandı.
2 TEMMUZ- Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Kanunu (sayı: 265) kabul edildi.
11 TEMMUZ- Prof.Dr. Tevfik Sağlam (doğ: 1882) öldü.
14 TEMMUZ- Fransız Başbakanı George Pompidou Türkiye'ye geldi.
15 TEMMUZ- Sendikalar Kanunu (sayı: 274) kabul edildi.
15 TEMMUZ- Grev ve Lokavt Kanunu (sayı: 275) kabul edüdi.
17 TEMMUZ- Şehir Tiyatrosu sanatçılarmdan Reşit Baran (doğ: 1910) öldü.
17 TEMMUZ- Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu kurulması hakkında (278 saydı) kanun kabul edildi.
18 TEMMUZ- Türkiye-Rusya arasında Telli-Telefon irtibatı kurulmasına ve mevcut radyo-telgraf servisine dair antlaşma (sayı: 292) onaylandı.
27 TEMMUZ- Turizm ve Tanıtma Bakanlığı kuruldu.
23 AĞUSTOS- Türkiye-Almanya Malî Yardım Antlaşması imzalandı.
27 AĞUSTOS- İstanbul ili, Eyüp ilcesine bağlı Göztepe bucağmda Gaziosmanpaşa adıyla bir ilçe kurulması hakkında (309 sayılı) kanun kabul edildi.
4 EYLÜL- Arhangelsk adlı bir Sovyet şilebi, sis yüzünden İstanbul'da Rumelihisarı rıhtımına bindirdi.
5 EYLÜL- 20/21 Mayıs ihtilaline katılanlar için Mamak Askerî Mahkemesi karar verdi. T.Aydemir, F.Gürcan, E. Dinçer, İ. Baş, C. Kırca, O. Deniz, A. Güçal ölüm cezasına; 29'u da müebbet hapse mahkum oldular .
11 EYLÜL- II. No'lu Sıkıyönetim Mahkemesi'nde; 1493 Harp Okulu öğ- ;
rendsi suçsuz bulundu, 75 öğrenci mahkum oldu.
12 EYLÜL- Türkiye Ortak Pazar'a girdi.
14 EYLÜL- İsmet İnönü; yıllar boyu dargın bulundukları Atatürk'ün yaverierinden Kılıç Ali ile barıştı.
17 EYLÜL- Millî Mücadele kahramanlanndan Telgrafçı Manastırlı Hamdi Efendi eşi Hasibe Martonaltı'ya vatanî hizmet tertibinden maaş bağlanması hakkında (330 sayılı) kanun kabul edildi. (Hamdi Efendi; İstanbul'un işgalini Atatürk'e ilk haber veren kişidir. Anadolu Kurtuluş Cephesi'ne büyük hizmetleri vardır.)
18 EYLÜL- İstanbul'da deprem. Çemberlitaş'ta Vezirhan'da çöküntü.
29 EYLÜL- Sürgü Baraji'nın temeli atıldı.
2 EKİM- Sivas Kongresi'ne seçilen Temsil Heyeti üyeleriyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin birinci döneminde bulunan üyelere vatanı hizmet tertibinden aylık bağlanması hakkındaki kanuna geçici bir madde eklenmesi hakkında (342 sayılı) kanun kabul edildi, (ilk kanun: 15.12.1948 gün ve 5269 sayılıdır.)
3 EKİM- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Tümgeneral Refet Bele (Doğ: 1881) öldü.
11 EKİM- Anayasa Mahkemesi, DP iktidarı zamanında çıkan CHP'ye ait malların hazineye intikali ile ilgili (6195 sayılı) kanunu iptal etti.
15 EKİM- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
17 EKİM- Sıkıyönetim; 69'a karşı, 229 oyla İstanbul ve Ankara'da iki ay uzatıldı. (Karar: 86, RG. 11587).
26 EKİM- Askeri hakimler ve Askerî savcılar (Sayı: 357) kanunu kabul edildi.
31 EKİM- 7 ölüm cezasından 4'ü onaylandı.
17 KASIM- Mahallî seçimler yapıldı. 42 ilde AP, 23 ilde CHP kazandı.
20 KASIM- Kastamonu Seker Fabrikası hizmete girdi.
23 KASIM- Birleşik Amerika Devlet Başkanı Kenndy öldürüldü.
24 KASIM- Başbakan İnönü, Başkan Kennedy'nin cenaze töreninde bulunmak üzere Amerika'ya gitti.
27 KASIM- Başbakan İnönü'nün Amerika'da bulunduğu sırada YTP. Müşterek Grubu çekilme karan alınca, 2. Koalisyon çöktü.
30 KASIM- Kıbrıs anayasasında değişiklik yapılması için Makarios Türk Hükümeti'ne muhtıra verdi.
2 ARALIK- Başbakan inönü döndü. Istifasını verdi. '...Koalisyonun dağıldığı hakkındaki haberi, Amerika'da herkesle beraber duydum. Durumu henüz etraflıca bilmiyorum. Demokratik rejimlerde böyle hadiseler olacak. Rejim, bu olayların içinden memleketi çıkarma ted¬birlerim bünyesinde taşır... Hükümet buhramnın halledilmesine el¬birliğiyle çalışılmasın! tavsiye ederim...'
2 ARALIK- Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon'da açıldı.
2 ARALIK- Karadeniz Teknik Üniversitesi yeni binasının  temeli atıldı
2 ARALIK- Türkiye-İsveç Kredi Antlaşması imzalandı.
10 ARALIK- Türkiye-Avusturya Kredi Antlaşması imzalandı.
11 ARALIK- Millî Güvenlik Kurulu kuruldu.
14 ARALIK- inönü; Hükümet kurmakla 3. defa yeniden görevlendirildi.
19 ARALIK- İstatistik Eğitim Merkezi kuruldu.
 21 Aralık- Kıbrıs'ta Türk toplumuna karşı girişilen sistemli saldırılar raz daha arttı. Bu işi planlayanlar, Türkiye'deki her hükümet buhra mndan yararlanmakta gecikmiyorlar.
23 ARALIK- Kıbrıs'ta üç Türk şehit edildi. EOKA saldırışı devam yor.
24 ARALIK- Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı jet uçakları Kıbrıs semalarında göründüler ve ilk ihtarı yaptılar.
24 ARALIK- Başbakan İsmet İnönü, TBMM'inde Kıbrıs için konuştu:
"Bugün Türk uçaklar Kıbrıs'taki mücadele meydanlarına gitmişler, görünmüşler ve ilk ihtarı yapmışlardır.
Biz her meselede, iç hayatımızda olduğu gibi dış münasebetlerde de kanun nizamma bağlı olan bir devlet ve milletiz. Kanun nizamı haricinde bir muamele ve tecavüz yapmak isteyenlere karşı kuvvetimiz, İrademiz sarsılmaz bir surette tesiri gösterecektir.
Milletimiz programımızla, hadiselerin her safhasından haberdar olacak ve bize desteğim, yardımım esirgemeyecektir. Bu kanaatla vazifeye başlıyoruz.
Saygılanmia."
24 ARALIK- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) kanunu kabul edildi.
25 ARALIK- İnönü, Bağımsızlarla yeni kabineyi kurdu.
27 ARALIK- Yurdun çeşitli yerierinde Kıbrıs için mitingler. Ankara'da İnönü, gençlere seslendi:
'Millî menfaatleri azim ve basiretle takip eden bir hükümet olduğum itimat ediniz, müsterih olunuz.'
28 ARALIK- Kıbrıs'tan aralannda 2 kadın ve üç çocuğun da bulunduğu 23 yaralı uçakla Ankara'ya getirildi.
29 ARALIK- İnönü; Kıbrıs'tan getirilen yaralı Türkleri hastanede ziyaret etti.
30 ARALIK- Kıbrıs buhranı bütün şiddetiyle sürdürülüyor. Başbakanla basın mensuptan arasında geçen konuşmalardan:
- 'Çizmenizi ne zaman giyeceksiniz?...
- Çizmem yok, aklım var!...'
1964
4 OCAK- Hükümet güven aldı. (Katılan: 405, evet: 225, hayır 175, l çekimser ve 4 boş oy). Hükümet buhranı 22 gün sürdü.
İsmet inönü: Başbakan
Bakanlar:
İbrahim Saffet Omay
Malik Yolaç (Bağımsız)
Vefik Pirinççioğlu
Sedat Çumralı
Ilhami Sancar
Orhan Oztrak
Feridun Cemal Erkin
Ferit Melen
İbrahim Öktem
Arif Hikmet Onat
Kemal Demir
Fenni İstinyeli
Mehmet Yüceler (Bağımsız)
Turhan şahin
Ferit Alp İskender (Bağımsız)
Bülent Ecevit
Muammer Erten
Ali İhsan Göğüs
Celalettin Üzer
Lebip Yurdoğlu
Hüdai Oral
9 OCAK- İstiklal Savaşı'mn unutulmaz kadim, değerli romancı İstanbul Üniversitesi Profesörlerinden Halide Edip Adivar (doğ: 1884) öldü.
13 OCAK- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
15 OCAK- Kıbrıs Konferansı Londra'da başladı.
23 OCAK- Kıbrıs'ta EOKA saldırılan devam ediyor. Bayraktar Camii yeniden bombalandı.
31 OCAK- Londra Konferansı başarısız dağıldı.
6 ŞUBAT- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Albay Şefik Aker (Doğ: 1877) öldü.
12 ŞUBAT- Kıbrıs'ta kanlı çarpışmalar.
13 ŞUBAT- Türkiye-Dünya Gıda Programı Antlaşması imzalandı.
15 ŞUBAT- Londra'da toplanan Türkiye, Yunanistan ve İngiltere arası konferansın sonuç vermemesi üzerine İngiltere, Birleşmiş Milletlere başvurdu.
21 ŞUBAT- Başbakan înönü'ye 'Mesut Suna' adlı bir kişi tarafından suikast yapıldı.
25 ŞUBAT- İnönü; Kıbrıs saldırışı dolayısıyla Kruşçefe cevabi bir mesaj gönderdi.
4 MART- Güvenlik Konseyi 'Beşli Planı' kabul etti. Kibns'a üç ay idn milletlerarası barış kuvveti gönderilmesine karar verildi.
12 MART- Devlet Yatırım Bankası hakkında (441 saydı) kanun kabul edildi. (Bankanın sermayesi 1.000.000.000).
12 MART- Kibns'a müdahale için garantör devletlere 48 saat mühlet verdik. İnönü: '...Ültimatom verdim. Bir reaksiyon göstermezse çıkarma yapacağım... Sabrediyoruz.'
13 MART- Türkiye-Danimarka Kredi Antlaşmağı imzalandı.
16 MART- TBMM, Kibns'a gerektiğinde müdahalede bulunmak için 3, İnönü Hükümeti'ne izin verdi. (495 üyeden 485'inin olumlu oyu île tam yetki verildi. 4 çekimser.)
31 MART- Türkiye-İngiltere Kredi Antlaşması imzalandı.
31 MART- Türk Kadınlar Birliği tarafından Kız Teknik Öğretmen Okulu bahçesine Atatürk'ün valideleri Zübeyde Hanun'ın büstü dikildi,
7 NİSAN- Başbakan İnönü; Kıbrıs sorunu ile ilgili olarak Makarios'a mektup gönderdi. Kibns'ta saldırılar devam ediyor.
17 NİSAN- Cumhuriyet Senatosu üyeleri Seçim Kanunu'nun değ mesi hakkındaki (447 saydı) kanun kabul edildi.
27 NİSAN- Ankara'da ikinci Çubuk Barajı hizmete açıldı.
3 MAYIS- Hurşit Çayı üzerinde kurulacak hidroelektrik santralının temeli atıldı.
5 MAYIS- TBMM'inde Kıbrıs politikası üzerine genel görüşme açıldı. İnönü: '...Kıbrıss'taki Türkleri hür yaşatmak şeref görevimizdir... Aksi bir hal çaresine bizi razı etmeye kimsenin gücü yetmeyecektir,' dedi.
7 MAYIS- Kanun dışı yakalanan veya tutuklanan kimselere tazminat  verilmesi hakkında (446 sayılı) kanun kabul edildi. (Bu kanun ile Türk Karasuları 6 deniz miline çıkarıldı.)
3 HAZİRAN- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral M. Orbay (Doğ: 1887) öldü.
4 HAZİRAN- Türk Hükümeti'nin KIBRIS'a müdahale karan üzerine Amerika cumhurbaşkanmın muhtemel Sovyet müdahalesine ve yardımdan alınan silahların kullanılmasının kabul edilemeyeceğine dair (5 Haziran 1964) tarihli mektubu.
Başkan Johnson'dan mektup var
Sayın Bay Başkan,
Türkiye Hükümetinin, Kıbrıs'ın bir kısmım askerî kuvvetle işgal etmek üzere müdahalede bulunmağa karar vermeyi tasarladığı hakkında Büyükelçi Hare vasıtasiyle sizden ve Dışişleri Bakanınızdan aldığım haber beni ciddî surette endişeye sevk etmektedir. En dostane ve açık şekilde belirtmek isterim ki, geniş çapta neticeler doğurabilecek böyle bir hareketin Türkiye tarafından takip edilmesini, Hükümetinizin bizünle evvelden tam bir istişarede bulunmak hususundaki taahhüdü ile kabili telif addetmiyorum. Büyükelçi Hare, görüşlerimi öğrenmek üzere kararlarınızI birkaç saat geciktirmiş olduğunuzu bana bildirdi.
Yıllar boyunca Türkiye'yi en sağlam şekilde desteklediğini ispat etmiş olan Amerika gibi bir müttefikine, bu şekilde sonuçları olan tek taraflı bir kararla karşı karşıya bırakılmasının Hükümetiniz bakımmdan doğru olduğuna hakikaten inanıp inanmadığınızı sizden sorarım. Binaenaleyh, böyle bir harekete girişmeden önce Birleşik Amerika Devletleri ile tam bir istişarede bulunmak sorumluluğunu kabul etmenizi özellikle rica etmek zorundayım.
1960 tarihli Garanti Antlaşması uyarınca böyle bir müdahalenin caiz olduğu kanaatinde bulunduğunuz intibaındayım. Bununla beraber, Türkiye'nin tasarladığı müdahalenin Garanti Antlaşması tarafından açıldıkla önlenen bir çözüm sureti olan bölüşmeyi gerçekleştirme gayesine matuf olacağı yolundaki anlayışımıza dikkatinizi çekmek zorundayım. Ayrıca, söz konuşu Antlaşma teminatçı Devletler arasında istişareyi gerektirmektedir. Birleşik Amerika, bu durumda, bütün istişare imkanlarmın hiç bir şekilde tüketilmediği ve dolayısıyla, tek taraflı harekete geçme hakkında da henüz kabili istimal olmadığı kanaatindedir.
Diğer yönden. Bay Başkan, NATO vecibelerine de dikkatinizi çekmek zorundayım. Kibns'a vaki olacak Türk müdahalesinin, Türk-Yu-nan kuvvetleri arasmda silahlı bir çatışmaya sürükleneceği hususunda zihninizde en ufak bir tereddüt olmamalıdır. Dışişleri Bakanı Rusk, La Haye'de yapılan son NATO Bakanlar Konseyi toplantısında Türkiye ile Yunanistan arasmda bir savaşın 'kelimenin tam anlamıyla düşünülemez' olarak telakki edilmesi gerektiğini beyan etmişti. NATO'ya katılmak, esası icabı olarak, Nato memleketlerinin birbirleriyle savaş yapmayacaklarım kabul etmek demektir.
Almanya ve Fransa, NATO'da müttefik olmakla yüz yıllık kin ve düşmanlıklarım gömmüşlerdir. Aynı şeyin Yunanistan ve Türkiye'den de beklenmesi gerekir. Ayrıca, Türkiye tarafından Kıbrıs'a yapılacak askerî bir müdahale Sovyetler Birliği'nin konuya doğrudan doğruya k-nşmasına yol açabilir. NATO müttefiklerimizin tam rıza ve muvafakatları olmadan Türkiye'nin girişeceği bir hareket sonucunda ortaya çıkacak bir Sovyet müdahalesine karşı Türkiye'yi korumak mükellefiyetleri olup olmadığım müzakere etmek fırsatım bulmamış olduklarım takdir buyuracağımız kanaatindeyim.
Diğer yönden. Bay Başkan, bir Birleşmiş Milletler üyesi olan Türkiye'nin vecibeleri dolayısıyla de endişe duymaktayım. Birleşmiş Mili ler, Ada'da barışı korumak için kuvvet temin etmiştir. Bu kuvvetle görevi zor olmuştur. Fakat, geçen son birkaç hafta içinde, Ada'daki şiddet hareketlerinin azaltılmasında tedrici bir şekilde muvaffak olmuşli dır. Birleşmiş Milletler arabulucusu henüz işini bitirmemiştir. Hiç şühem yok ki, Birleşmiş Milletler üyelerinin çoğunluğu. Birleşmiş Milletler gayretlerini baltalayacak olan ve bu zor meseleye Birleşmiş Mille tarafından makul ve barışçı bir hal tarzı bulunmasına yardım edebile her hangi bir ümidi yıkacak olan Türkiye'nin tek yönlü hareketinde sert bir şekilde tepki gösterecektir.
Aynı zamanda. Bay Başkan, askerî yardım alanında Türkiye ve Birleşik Devletler arasında mevcut iki taraflı anlaşmaya dikkatiniz! çekmeki isterim. Türkiye ile aramızda mevcut (Temmuz/1947) tarihli anlaşmanın IV'üncü maddesi mucibince, askeri yardımın, veriliş maksatlarından başka amaçlarla kullanılmaması için, hükümetinizin Birleşik De letler'in muvafakatim almaşı icap etmektedir.
Hükümetiniz bu şartı tamamen anlamış bulunduğunu muhtelif ve lelerle Birleşik Devletlere bildirmiştir. Mevcut şartlar tahtında Türki ye'nin Kıbrıs'a yapacağı bir müdahalede Amerika tarafından temin edilmiş olan askerî malzemenin kullamimasına Birleşik Devletler muvafakat edemeyeceğim size bütün sammüyetimle ifade etmek isterim.
Tasarlanan Türk harekelinin fiili sonuçlarma gelince, böyle bir hareketin Kıbrıs Adası üzerinde on binlerce Kıbrıslı Türk'ün katledilme yol açabileceği keyfiyetine en dostane bir şekilde dikkatiniz! çekilmesi, infiali mucip olacak ve girişeceğiniz askerî hareketin, himaye etmeğe çalıştığınız kimselerin pek çoğunun toptan yok edilmesin! önlemeğe yeter derecede müessir olması imkansız olacaktır. Birleşmiş Milletler Kuvvetleri'nin mevcudiyeti böyle bir faciayı önleyemez. Sözlerimi pek fazla sert bulabilir ve bizim, Kıbrıs meselesinde Türkiye'nin ilgisine karşı bigane olduğumuzu düşünebilirsiniz, durumun böyle olmadığım size temin etmek isterim. Gerek açık olarak, gerek özel olarak, Kıbrıslı Türklerin emniyetim sağlamakta ve Kıbrıs meselesinin nihaî çözüm yo-lunun konuyla doğrudan doğruya ilgili tarafların rızasına dayanması hususu üzerinde ısrar etmekte gayret gösterdik. Amerika Birleşik Devletleri'nin, sizin lehinize yeter derecede faaliyet sarf etmediği hissini taşımanız mümkündür.
Fakat herhalde bilirsiniz ki politikamız Atina'da en sert şekilde infiale yol açmış (bizim aleyhimizde orada nümayişler yapılmış) ve Amerika Birleşik Devletleri ile Başpiskopos Makarios arasında esaslı bir uzaklaşma husule getirmiştir. Daha birkaç hafta evvel yaptığımız görüşme sırasında Dışişleri Bakanımıza da söylediğim gibi, Türkiye ile olan ilişkilerimize çok büyük bir değer veriyoruz. Sizi, kendisiyle temel ortak menfaatlerimiz olan büyük bir müttefik telakki etmişizdir. Sizin güvenlik ve refahınız. Amerikan halkı için ciddî bir alaka mevzuu olagelmiş ve bu alakamız en pratik şekillerde ifadesini bulmuştur. Siz ve biz, komünist dünyasının ihtiraslanna karşı koymak üzere birlikte dövüştük. Bu dayanışma bizim için büyük bir mana taşımaktadır ve bunun, hükümetiniz ve halkınız için de aynı derecede bir mana taşıdığım ümit ederim. Kibnsla ilgili olarak, Türk cemaatini tehlikeye maruz bırakacak herhangi bir çözüm yolunu desteklemeyi düşünmüyoruz. Nihaî bir çözüm yolu bulmağa muvaffak olamadık, zira bunun dünyadaki en girift meselelerden biri olduğu aşikardır. Fakat Türkiye ve Kıbrıslı Türkler'in menfaatleri konusunda ciddi şekilde alakadar olduğumuz ve alakadar olacağımız hususunda sizi temin etmek isterim.
Nihayet Bay Başkan; en ciddi meseleyi, savaş mı?... Barış mı?... konusunu vazetmiş bulunuyoruz. Bu konular Türkiye ve Birleşik Amerika arasındaki iki taraflı ilişkilerin çok ötesine giden meselelerdir. Bunlar, sadece Türkiye ve Yunanistan arasında bir savaşı muhakkak olarak doğurmakla kalmayacak, fakat Kıbrıs'a tek taraflı bir müdahalenin doğuracağı, önceden kestirilemeyen sonuçlar nedeniyle, daha geniş çapta çatışmalara yol açabilecektir.
Sizin, Türkiye Hükümeti'nin Başbakanı olarak sorumluluklarınız var, benim de Birleşik Amerika Başkanı olarak sorumluluklarım mevcuttur. Bu sebeple en dostane şekilde size şunu bildirmek isterim ki, bizimle yeniden ve en geniş ölçüde istiare etmeksizin böyle bir harekete tevessül etmeyeceğinize dair bana teminat vermediğiniz takdirde konunun gizli tutulması hususunda Büyükelçi Hare'ye vaki talebmizi kabul edemeyecek ve NATO Konseyi ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin acele olarak toplantıya çağırılmasını istemek mecburiyetinde kalacağım. Bu konuda hakkında sizinle şahsen görüşebilmemizin mümkün elmasım isterdim. Mateessüf, mevcut anayasa kurallanmızın gereği olarak. Birleşik Amerika'dan ayrılamamaktayım.
Ayrıntılı görüşmeler için siz buraya gelebilirseniz bunu memnuniyetle karşılarım. Genel banş ve Kıbrıs konusunun sağduyu ve barış yolu ile çözümlenmesi hususunda sizinle benim çok ağır bir sorumluluk taşımakta olduğumuzu hissediyorum. Bu itibarla, aramızda en geniş ve en samimi istişarelerde bulununcaya kadar sizin ve meslektaşlannızrn tasarladığınız her türlü karan geri bırakmanızı bilhassa rica ederim.
Hürmetlerimle Lyndon B. Johnson

5 HAZİRAN- Adalet Partisi Genel Başkanı Ragip Gümüşpala (Doğ. 1897) öldü.
7 HAZİRAN- Senato kısmi seçimleri yapıldı. (AP 31, CHP 19, Bağımsızlar 1 üyelik kazandılar).
9 HAZİRAN- Türkiye Başbakanı İsmet İnönü, Başkan Johnson'un mektubunu cevaplandırdı.

Sayın Bay Başkan,
5 Haziran tarihli mesajınızı Büyükelçi Hare'nin delaletiyle almış bulunuyorum. Kıbrıs'ta Garanti Antlaşması gereğince ferdî hareket haklanı kullanma kararım arzunuz veçhile talik ettik. Mesajmıza hakim olduğunu buyurduğunuz açık kalplilik ve dostluk hislerine dayanarak, ben de size cevabımda durumu ve düşündüklerimizi tam bir samimiyetle açıklamaya çalışacağım.
Bay Başkan,
Mesajınız gerek yazılış tarzı, gerek içindekiler bakımından Amerila ile ittifak münasebetlerinde daima ciddî bir dikkat göstermiş olan Türkiye gibi bir müttefikinize karşı hayal kmcı olmuş, ittifak münasebetlerine değinen muhtelif konularda önemli görüş ayrılıkları belirtilmiştir. Gerek bu ayrılıkların, gerek mesajın genel havasınm sadece çok sıkışık bir zamanda acele toplanmış mu'talara dayanarak yapılmış iyi niyetli bir teşebbüsün telaşından doğmuş hususlardan ibaret olmasım yürekten dilerim.
İlk önce Garanti Antlaşması icabı olarak Kibns'a bir askerî müdahale zarureti görüldüğü zamanın Birleşik Amerika ile istişare etmekte kusur ettiğimiz önemle belirtilmektedir. 1963 sonundan beri Kıbrıs'ta askerî müdahale ihtiyacı, bu seferle beraber, dördüncü oluyor.
Basından beri Amerika ile bu konuda istişare ettik. 25 Aralık 1963'de ilk buhran patladığı vakit. Garantör Devletlerle temas ettiğimizde, derhal Amerika'yı haberdar ettik ve Amerika bize bu konuda kendisinin bir taraf teşkil etmediği cevabım verdi. Ondan sonra müdahale müzakeresini İngiltere ve Yunanistan ile yaptık ve bildiğiniz gibi, 26 Araük'ta İngiliz Komutası altında üçlü bir askerî idare kuruldu. Londra Konferansi'nın ve İngiliz-Amerikan müşterek tekliflerinin Makarios'un tutumu yüzünden akamete uğraması ve Ada'da Türklere tecavüzlerin devamı dolayısıyla Şubat ayında çok buhranlı günler geçirdik ve durumun vahametinden Amerika'yı, Ankara'yı ziyaret etmiş olan Mr. BaB vasıtasiyle haberdar ettik.
İngiliz-Amerikan tekliflerinin reddi ile hasıl olan boşluk dolayısıyla adada nizamı tesis için müdahalenin zaruretim anlattık ve her an müdahale mecburiyetinde kalacağımızı size bildirdik. Hatta sizden muayyen konular için teminatlar istedik. Bunlara olumlu cevap verdiniz. Bu-na rağmen bizden müdahale etmememizi istediniz ve Makarios'a Birleşmiş Milletler'de lüzumlu dersin verileceğim ve Türk hak ve menfaat-lerinin tamamiyle korunmasmı sağlayan bir plan hazırlandığım ifade ettiniz.
Bu isteğinize uyduk; fakat. Birleşmiş Milletler'de arzu edilen sonuç almamadı. Üstelik, Güvenlik Konseyi'nin kurulmasına karar verdiği, Birleşmiş Milletler Kuvveti'nin kurulması bir konu halini aldı. İşte üçüncü defa müdahale ihtiyacı, 4 Mart Güvenlik Konseyi karanndan sonra. Birleşmiş Milletler Kuvvetleri'nin teşekkül edip etmeyeceği hakikaten tereddüt uyandırdığı günlerde, Kibns'taki tedhişçilerin cesareti artınca, tecavüzlerine karşı Türk cemaatim korumak için yeniden orta-ya çıktı. Fakat Birleşmiş Milletler Kuvveti'nin en kısa zamanda teşkil edileceğim bize temin ederek. Güvenlik Konseyi karanndan sonra mü¬dahale yapmamamızda ısrar ettiniz. Teşebbüsümüzü tekrar tehir ede¬rek, Birleşmiş Milletler Kuvvetleri'nin görev almaşım bekledik.
Sayın Başkan,
Kıbrıs'taki mezalim devrinin, bütün tedbirleri tesirsiz kılan hususi bir karakteri vardır. Basından beri emniyeti korumak için yapılan müzakereler ve geçirilen muvakkat devirler, hepsi yalnız Makarios idaresi-nin tecavüzünü ve tahribatım artırmaya hizmet etmiştir.
Son defa Kıbrıs hükümeti açıktan silahlanmaya başladı. Birleşmiş Milletleri kendi zulmünü ve anayasa dışı idaresini takviye edecek yardımcı bir vasıta gibi farz etti. Birleşmiş Milletler anayasa nizamım iade ve tecavüzleri durdurmak için salahiyetlerinin ve müdahale niyetleri-nin eksik olduğu aşikar bir gerçek halini almıştır. Yunan hükümetüün Kıbrıs İdaresini nasıl teşvik ettiğini biliyorsunuz.
Bu ahval içinde Kıbrıs'ta mezalimi durdurmak için bir müdahaleye mecbur olacağımızı Amerika'da sizin huzurunuzda konuşurken söyledik.
La Haye'de Dişileri Bakanınıza böyle bir ihtimal için Amerika'nın bizi destekleyip desteklemeyeceğini sorduk. Bir cevap vermediniz. Kıbrıs'ta muhtelif vesilelerle müdahale girişiminden kaç defa, bu suretle vazgeçtiğin! hikaye etmiş olurum. Her defasında sizi haberdar ettik ve sizin iyice bildiğiniz! tahmin ediyordum. Birleşik Amerika'nın ittifak manzumesi içinde özel sorumluluğunu ve ittifak manzumesin! mütesa¬nit bir suretle yürütebilmesi için ona ayrıca dikkatli ve yardımcı olmak lazım geldiğin! takdir ettiğimizi yüksek derecede yetkili memurlannıza defaatle söylediğim! iyice hatırlarım.
Görüyorsunuz ki, tek taraflı bir kararla karşı karşıya bırakmak istidadı bizde yoktur. Bizim şikayetimiz, aylardan beri had bir surette ıstırabı içinde yaşadığımız bir meseleyi size anlatamamış olmamız ve Yunanistan'la iki müttefik arasında husule gelen hakla ve haksız durumda samimi ve ciddi bir vaziyet almamış olmamızdandır.

Sayın Başkan,
Yine mesajınızda, Türkiye'nin tek basma harekete geçmeden önce, antlaşma hükümleri mucibince diğer teminatçı iki devletle istişare et¬mek vecibesini tebarüz ettiriyorsunuz. Türkiye, bu vecibesin! tamamiyle müdriktir. Altı aydan beri bu vecibenin gerektirdiklerim samimiyetle ' yerine getirdik. Fakat, Kıbrıslı Rum sorumlulannın. Milletlerarası antlaşmaları ayak altına almaları karşısında Türkiye'nin bu gidişe son ver¬me çarelerinin müştereken araştırılması için Yunanistan'a yaptığı teşebbüsleri bu devlet neticesiz bırakmakla kalmayıp, bilakis Kıbrıslı Rum sorumluların hukuk ve insanlık dışı hareketlerim savunmuş ve hatta onları teşvik etmiştir.
Yunanistan hükümeti bizzat kendisi dahi, imzaladığı Milletlerarası antlaşmaların artık mer'iyette olmadığım resmen beyan eylemekten çe¬kinmediler. Bu husustaki çeşitli örnekler zamanında Dişileri Bakanhğımıza yazılı ve sözlü olarak açıklaması ile birlikte bildirilmiştir.
Teminatçı devletlerden İngiltere Hükümeti ile de devamlı istiare vecibemizi yerine getirdik. Bir çok hallerde İngiltere Hükümeti ile birlikte Kıbrıs Hükümeti nezdinde, anayasa düzenini ihyaya matuf müşterek teşebbüslerde bulunduk. Fakat maalesef bu teşebbüsler Kıbrıslı Rum sorumluların menfi tutumları yüzünden hiçbir sonuç vermedi.
Görüyorsunuz ki Türkiye, diğer teminatçı iki devletle devamlı istişa¬re ve gerektiğinde müşterek hareket etmek imkanlarını ciddiyetle aramıştır. Bu durumda, Türkiye'nin tek basma harekete geçmeden evvel diğer teminatçı iki devlet ile istişare etmek vecibesini yerine getirmediği iddia edilebilir mi? Türkiye'ye samimiyetle ve sadakatle yerine getirdiği istişare vecibesini hatırlatmaya lüzum hisseden Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti'nin, imzaladığı antlaşmalan reddeden Yunanistan'a, milletlerarası hukukun temeli olan 'pacta sunt servanda' kuralım uyması gerektiğini hatırlatması icabetmez mi? Daha 15 gün evvel bizzat Sayın Dış İşleri Bakanınız tarafmdan 'American Lavv institute' da yapılan konuşmada en açık bir şekilde 'bekanın temeli' olarak vasıflandırılan bu kaide bugün maalesef NATO müttefikimiz Yunanistan ve Kıbns'taki Rum sorumlular tarafmdan nice sayılmaktadır.

Sayın Başkan
Mesajınızda zımnen belirttiğiniz gibi. Garanti Antlaşmasi'nın 4'üncü maddesi hükümleri, üç teminatçı devlete, antlaşma ile ihdas edilen düzeni tekrar kurmak münhasır maksat ile, müştereken, bu mümkün olmadığı taktirde de, tek basma harekete geçmek hakkını vermektedir. Garanti Antlaşması, bu anlayış bütün imza sahiplerince paylaşılarak imzalanmıştır. Nitekim, Türkiye ve Yunanistan'ın o zamanki Dişileri Bakanları arasmda 19 Şubat 1959 tarihinde Londra'da imzalanmış olan 'Gentlemen Agreement' de bu müşterek anlayışın bir belgesidir.
Diğer taraftan. Birleşmiş Milletler teşkilatına Kıbrıs Cumhuriyeti, bütün milletlerarası taahhüt ve vecibeleri teşkilatın üyelerince bilinerek ve hiç bir itiraza uğramadan kabul edilmiştir. Buna ilaveten, Kibns hakkın¬da 4 Mart 1964 tarihli karara müncer olan Güvenlik Konseyi müzakereleri sırasında, birçok temsilciler arasmda Amerika Birleşik Devletleri temsilcisi de bunu beyan eylemiştir.
Mesajmızın, Türkiye'nin Kibns'a müdahalesinin Ada'yı taksim gayesi ile vuku bulacağı kanaatinde olduğunuza dair ifadelerini büyük bir hayret ve derin bir üzüntü ile karşıladım. Hayretim, Türkiye'nin niyetleriyle ilgili olarak size temin edilen mu'talann defaatle tarafımızdan ilan edilmiş olan gerçeklerden nasıl bu kadar uzak kalabilmiş bulunma-sından doğmaktadır. Üzüntümün sebebi ise, şimdiye kadar milletlerarası hukuka, taahhütlerine ve vecibelerine mutlak sadakatim ABD Hükümetinin yakmdan bildiği çeşitli ahvalde fiili delillerle ispat etmiş bulunan Türkiye'nin dış politikasının temelim teşkil eden bu prensipten aynlabileceğinin müttefik ABD Hükümetince düşünülebilmiş olmasıdır.
Sizi en kesin ve açık bir surette temin etmek isterim ki, eğer Türkiye bir gün Kibns'a askerî müdahale zorunluluğunda bırakılırsa bu, tama-rniyle milletlerarası antlaşmaların hükümlerine uygun olarak yapılacaktır.
Bu münasebetle. Bay Başkan; karanmızın tehirinin tabiatıyla Garanti Antlaşması 4'üncü maddesinin Türkiye'ye verdiği haklara hiçbir suretle halel getirmediğim belirtmeme müsaade büyürünüz.

Bay Başkan,
Mesajınızda NATO taahhütlerine temas ederek, NATO müttenklerinin birbirlerine karşı savaş açmamalarının NATO'nün ruhunu teşkil et-tiğini, Kibns'a bir Türk müdahalesinin Türk-Yunan silahlı kuvvetleri arasmda çarpışmalara yol açabileceğim ifade ediyorsunuz.
Sözlerinizin birinci bölümü ile tam beraberlik halindeyim. Fakat, NATO müttefiklerinin birbiriyle imzaladıktan milletlerarası antlaşma-lara yekdiğerinin ahdi haklanna, karşılıklı vecibelerine riayet mükellefiyetleri de, ittifakın aynı derecede hayatî önemde bir icabıdır. Yekdiğerine karşı ahdi vecibelerim, taahhütlerim istediği zaman reddeden devletler arasmda bir ittifak tasavvur edilebilir mi?..
Türkiye'nin milletlerarası antlaşmalarda tasrih edilmiş hak ve ved-belerme uygun olarak Kibns'a müdahalesi halinde bir Türk-Yunan sa-vaşmın çıkacağı hakkında izhar eylediğiniz endişeye gelince, Türkiye Kibns'a karşı 'askerî harekete' münhasıran antlaşmaların tasrih ettiği şartlar ve gayeler için tevessül edecektir. Bu itibarla Sayın Dean Rusk'un gayet y erinde olarak 'gayn kabili tasavvur' tavsif ettiği Türk-Yunan sa¬vaşı ancak, Yunanistan'm Türkiye'ye tecavüz etmesi halinde olabilir. Müdahale halinde bizim düşüncemiz, teminatçı devletler sıfatıyla Yu¬nanistan ve İngiltere'yi Kıbrıs'ta anayasa düzenim ihya amacıyla fiili işbirliğine davet etmektir. Davetimize ve ahdi taahhütlerimize rağmen Yunanistan, Türkiye'ye tecavüz ederse, meydana gelecek sonuçların sorumluluğu Türkiye'ye atfedilebilir mi? Ümit etmek isterim ki, bu husus-lara Yunanistan hükümetüün dikkatini önemle çekmiş bulunuyorsunuz.
Mesajmızm, Kıbrıs'ta girişilecek bir hareket sonucunda Sovyetlerin müdahalesine maruz kaldığı takdirde, NATO müttefiklerinin Türkiye'yi savunma yükümlülükleri konusunda tereddüt izhar eden kısmı, NATO ittifakının mahiyeti ve temel prensipleri bakımından aramızda büyük görüş farkı olduğunu intibamı vermektedir, itiraf edeyim ki, bu bizim için büyük bir teessür ve ciddi bir endişe kaynağı olmuştur. NATO müttefiklerinin herhangi birine yapılacak tecavüz, tecavüz eden tarafından tabiatıyla daima haklı gösterilmeye çalışılacaktır. NATO'nun bünyesi, mütecavizin iddialarına kapılacak kadar zayıfsa, tedaviye muhtaç demektir.
Bizim anlayışımıza göre, Atlantik Antlaşması, üye devletlere, taarruza uğrayan üyeye derhal yardım etmek vecibesin! yüklemektedir. Her üye devletin takdirine bırakılmış olan husus, bu yardımın sadece mahiyet ve ölçüsüdür. Şayet diğer üyeler, Sovyet müdahalesine maruz kalan NATO üyesinin haklı olup olmadığı, müdahaleyi kendi davranışı ile tahrik edip etmediği gibi hususları tartışmaya kalkışırlar ve tartışma sonucuna göre yardım mükellefiyetleri olup olmadığının tespit cihetine giderlerse, NATO ittifakım temel direkleri sarsılmış ve anlamı kalmamış olur. Yardım vecibesinin manası olabilmesi için, bu vecibenin maruz kılınan tecavüzle birlikte derhal doğması gerekir.
Bunun içindir ki. Kuzey Atlantik Antlaşmasi'nın 5'nci maddesi, bir üyeye karşı girişilen tecavüzü üye devletlere karşı girişilmiş addetmek ve lüzumlu görecekleri harekete hemen başlamak suretiyle kendilerine tecavüze uğrayan tarafa yardım etmek vecibesin! yüklemektedir.
Bu münasebetle şu noktayı da belirtmekte fayda görüyorum: Kıb¬rıs'la ilgili antlaşmalar, değil 1963 Aralık ayı olaylannın patlak verme-sinden sonra, hatta Kıbrıs devletinin kurulmasından evvelki devreden de önce, daha Birleşmiş Milletler meselesi müzakere safhasında iken, bu müzakerelere paralel olarak NATO Konseyi'nin tasvibinden geçmiştir. Hatırlanacağı üzere, adadaki durum ve Kıbrıs'ın statü bakımından ant¬laşmaların meşruiyete mesnet olmaya devam ettiği, bundan 3 hafta kadar evvel La Haye'de NATO Bakanlar Konseyi toplantısında da teslim edilmiştir. Hal böyle iken taraflardan birinin aşikar surette adada hukuk
1964 177dışı hareketler neticesi bu antlaşmalar ihlal edilince, sanki mer'iy etten düşmüşler gibi, Türkiye'nin mezkur antlaşmaya dayanan haklarmdan ve vedbelerinden bilmezliğe gelme anlamı çıkmaktadır. Yani, bu eğili-me göre, hadise çıkmadığı müddetçe antlaşmalar yürürlüktedir, aksi halde hükümden düşmüş sayılmaktadır. Böyle bir hukukî anlayışm be-nimsenmesi gerektiğinde benimle birleşeceğinize ve Türkiye'nin hiçbir suretle indi addedilmeyecek bir hareketi dolayısıyla hasıl olacak durumda onun, NATO ittifakı çerçevesinde korunması hususunun bir şüphe konuşu olabileceği görüşüne katılmayacağınıza inanıyorum. Aksi bir düşünce tarzı, yalnız hukuk mefhumunu ve Birleşmiş Milletler Yasasi'nın 51'inci maddesi hükümlerim red ve inkarla kalmaz.
Mesajınızda, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler üyesi sıfatıyla mükelle¬fiyetleri bakımmdan endişe izhar ediliyor. Paylaşamadığım bu endişe¬nin esassız olduğunu söylersem, bilhassa şu sebeplere, eminim ki bana hak vereceksiniz;
Türkiye kuruluşundan beri Birleşmiş Milletler'in en sadık birkaç üyesi olmakla temayüz etmiştir. Türk Milleti Birleşmiş Milletler Yasası prensiplerinin korunmasını da dökerek yerine getirmiş bir millettir. Teşkilatın aksamadan çalışabilmesini teminen, malî imkanımızın en sıkışık olduğu zamanlarda dahi onu, manen olduğu gibi, maddeten de büyük fedakarlıklar pahasına desteklemekten geri kalmamıştır.
Hükümetinim Birleşmiş Milletler'e bağlılığı ve ona gösterdiği itibar, son defa Garanti Antlaşmasi'nın kendisine tanıdığı sarih yetki ve imka-na rağmen. Güvenlik Konseyi'nin 4 Mart 1964 tarihli kararım kabul et-mesi ve bu karara öncelik tanıması ile de meşhut olmaktadır. Şayet Bir¬leşmiş Milletler, Ada'da mevdu vazife mesajınızda da kaydedildiği gibi, tedricen başarılı bir şekilde yürütülebilmiş olsa idi; bugün sizi ve be¬ni bu derece endişeye sevk eden bir durum tahassül etmezdi. Halbuki Birleşmiş Milletler'in Ada'daki faaliyeti zulüm idaresini durdurama-, mistir. Son birkaç hafta içinde nispi bir sükun görülmesi ancak Rumların yeni hazırlıklannın başlangıcıdır. Kuşatılmış köyler devam ediyor, Birleşmiş Milletler'in Kuvvetleri, Türkleri teskin ederken, Rumların mahsullerim kaldırmalarım sağlıyorlar. Türklerin mahsullerim kaldıra¬bilmeleri için Rumların sakin durmalarım temin etmiyor ve Rum tecavüzlerine seyirci kalıyorlar. Hayati ehemmiyeti haiz olan bu teferruat yüksek ittilaınıza gelmeyebilir. Ama biz, her gün bu faciaların hikayes içinde yaşıyoruz. Güvenlik Konseyi 15 Haziran'da genel sekreterin raporuna ittilarassil edecektir. Bu toplantıda, 4 Mart'ta hep beraber uğradığımız hezimetin yeni şekline uğrayıp uğramayacağımızdan ciddi olarak endişe etmekteyim. Makarios 4 Mart toplantısından, antlaşmanm kendisi için mevcut olmadığı kanaatim kuvvetlendirmiş olarak çıkmış. Birleşmiş Milletler Kuvvetleri'ni emri altına alarak idare etmeye başlamış, o zamandan beri rehinelerin idamı, kuşatılmış yerlerin devamı gibi olaylar artmıştır.
Sayın Başkan,
Takip buyurduğunuz politikanın Yunanistan'da infial yaratmış olmasını bana karşı delil olarak gösteriyorsunuz. Yunanistan, Kıbrıs me-selesinde antlaşmaları tamamıyla yok edinceye kadar her surette tesir etmeye çahşacak bir mizaçta ve yoldadır. Biz, müttefiklerimize haklı da-valarımız için ıstıraplarımızı ve soydaşlarımızın içinde yaşadıkları trajedinin temini pek güç olan acılarım anlatamıyoruz. İnfial nümayişlerin-den istifade aramamıza da mizacımız elverişli olmuyor. Sizi temin ederim ıstırabımız derindir; haklı durumumuzu anlatamıyoruz ve sizin, meseleye layık olduğu önemi verip bu meselenin bünyesinde sakladığı tehlikeleri önlemek için bütün gayretiniz! ve otoritenizi kullanmanız lazım geldiğim kabul ettiremiyoruz. Fransa ile Almanya arasındaki düşmanlığın bırakılması bir örnektir. Fakat biz, bu imtihanı bütün Anadolu'yu yangın yerine çeviren mezalimden sonra Yunanlılar'la dostluk kurmak suretiyle 40 yıl evvel geniş ölçüde geçirmiş bir milletiz.

Sayın Başkan,
Vazifelerim, haklarım bile bir millet olarak irtifak manzumesi içinde bulunuyoruz. Kıbrıs davasının antlaşmalara riayet edilmek suretiyle halimden başka bir gaye takip etmiyoruz. Yardımcı olursanız. Amerikan milletinim tabiatında bulunan adalet hissini kudretli otoritenizle tatbik ettirirseniz meselenin çözümlenmesi mümkündür.
Sayın Başkan,
Amerika Birleşik Devletleri'nin, Türkiye ile olan münasebetlerine atfettiği kıymeti belirten ifadeleriniz ve Türk milleti hakkındaki güzel sözleriniz için teşekkürlerimi sunarım. Kıbrıs konuşu üzerinde sizinle görüşmek üzere Amerika'ya gitmekten bahtiyar olacağım. 17 Hazi-ran'da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplanacaktır. Bu arada NATO Genel Sekreteri Mr. Dirk Stikker'in memleketimize ziyareti vuku bulacaktır. Ayrıca arabulucu Mr. Tuoioja da Genel Sekretere raporunu verecektir. Bu inkişaflarla yeni bir vaziyet hasıl olabilir. 20 Haziran'ı takip eden günlerde sizce uygun görülecek bir tarihte size mülaki olmak üzere seyahate çıkmam mümkün olacaktır.
Kıbrıs meselesi hakkında tebellür etmiş düşünce ve tasavvurlarınız mevcut ise, bunları bana şimdiden bildirmeniz, Washington'a bunlar üzerinde imali fikre kadar hazırlıklı gitmem bakımmdan çok faydalı olacakta. Bu mesajımı size göndermek üzere iken Mr. G.Bail'un Ankara'ya vaki ziyaretinde kendisiyle yaptığımız açık, faydalı ve ümit verici görüşmelerden duyduğum memnuniyeti bu vesileyle belirtmek isterim.
Saygılanmia. İsmet İnönü

19 HAZİRAN- Başkan Johnson'un davetiyle Amerika'ya hareket etmeden evvel hükümetin Kıbrıs politikası ile ilgili olarak güven oyu isteyen İnönü, 396 milletvekilinden 200'ü müspet, 194 aleyhte ve 2 çekimser oy aldı. '
19 HAZİRAN- Ankara ve İstanbul'da sıkıyönetim 1 ay daha uzatıldı.
21 HAZİRAN- Başbakan İnönü; ABD Başkanı Johnson'un özel uçağı ile Amerika'ya hareket etti. '...Meselenin üzerinde sarih bir hal sekline götüren görüşmelerin vuku bulması az muhtemeldir. Henüz ciddi ve çetin çalışma devresinde bulunmaktayız.'
22 HAZİRAN- Türkiye-İsviçre Kredi Antlaşması imzalandı.
23 HAZİRAN- Talat Aydemir ve Fethi Gürcan haklarındaki ölüm cezasının yerine getirilmesine ve Osman Deniz ve Erol Dinçer hakların¬daki ölüm cezasının yerine getirilmemesine dair (480 sayılı) kanun kabul edildi.
24 HAZİRAN- İnönü, Washington'dan aynlırken: '...Meselenin güçlüklerini saklamak istemiyoruz. Fakat Amerikalılar'la birlikte dün vardığımız netice, bu güçlüklerin hallini kolaylaştıracakta. Amerikalılar, iyi niyet sahibi olduklarını gösterdiler. Şimdi sıra başkalarında. Her halde biz, Türkiye olarak lüzumsuz güçlük çıkarmamak tutumumuzu devam ettireceğiz.', 'Savaş tehlikesi devam ediyor.', 'Enosisi kabul ederiz, şu şartla ki ada'nın bir kısmı Türkiye'ye bir kısmı Yunanistan'a verilsin.'
25 HAZİRAN- İşçi Sigortalannın 435 yataklı Ankara Hastanesi hizmete açıldı.
26 HAZİRAN- İngiliz Kemal namıyla maruf Ahmet Esat Tomruk'a vatanî hizmet tertibinde aylık bağlanmasına dair (487 saydı) kanun ka¬bul edildi. (Çeşitli maceraları yayınlanmıştı.)
27 HAZİRAN- Fethi Gürcan hakkındaki karar yerine getirildi.
180 . .1964 TEMMUZ- İnönü, Washington dönüşü, Fransa'ya da uğrayarak Gene¬ral de Gaulle ile görüştü. Türkiye'nin Kıbrıs politikasını anlattı. 'Yakın ilgi' istedi.
2 TEMMUZ- İnönü döndü. Basın mensuplanna; 'İyi bir netice ile yurda geldim...' dedi.
2 TEMMUZ- Damga Vergisi Kanunu (488 sayılı) kabul edildi.
2 TEMMUZ- Harçlar Kanunu (492 sayılı) kabul edüdi.
3 TEMMUZ- Pakistan Cumhurbaşkanı Eyüp Han Türkiye'ye geldi.
3 TEMMUZ- Türkiye-Lüksembourg Kredi Antlaşması imzalandı.
5 TEMMUZ- 20/21 Mayıs ayaklanmasının başı Albay Talat Aydemir
hakkında verilen karar uygulandı. 14 TEMMUZ- Türkiye Milletlerarası Kalkınma Birliği Kredi Antlaşması'na katıldı.
16 TEMMUZ- Kıbrıs'ta Rumlar, St. Hilarion (Gime) Kalesini zorlamaya başladılar. Kıbrıs, Yavru Vatan yemden kana boyandı. Ölüm-kalım savaşı başladı.
16 TEMMUZ- Hamidiye kahramanı. Kurtuluş Savaşı Bakanlar Kurulu ilk başbakanlanndan Rauf Orbay (doğ: 1881) öldü.
17 TEMMUZ- Sosyal Sigortalar Kanunu (506 saydı) kabul edildi.
17 TEMMUZ- Türkiye-Amerika pamuklu ihracatı antlaşması imzalandı.
17 TEMMUZ- Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu (507 sayılı) kabul edildi.
17 TEMMUZ- Tapulama Kanunu (509 sayılı) kabul edildi.
20 TEMMUZ- İran Sahi Rıza Muhammed Şah ve Pakistan Cumhurbaşkanı Eyüp Han, Üçlü toplantıda bulunmak üzere Ankara'ya geldiler. Üçlü görüşmeler başladı.
7 AĞUSTOS- Türk Hava KuvveÜen'ne bağlı Jet Uçakları, Kıbrıs üzerinde ihtar uçuşu yaptı.
8 AĞUSTOS- Kıbrıs'ta Rumlar genel hücuma geçince, Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı jet uçakları Kıbrıs üzerinde uçmaya ve askerî hedefleri bombalamaya başladı. Bir uçağımız düştü ve pilotu Yzb. Cengiz Topel şehit oldu.
10 AĞUSTOS- Sovyetler Birliği Başkanı Nikita Kruşçef, Başbakan İnönü'ye mesaj göndererek itidal tavsiye etti.
13 AĞUSTOS- Şehit pilot Yzb. Cengiz Topel'in naşı Adana yolu ile Ankara'ya getirildi.
21 AĞUSTOS- İstanbul'da Kuledibi'nde büyük yangın. Mobilyacılar Çarşısı ile 15 apartman yandı.
1964 18127 AĞUSTOS- Türkiye'de ilk Amerikan aleyhtarı gösteri Ankara'da Amerika'nın Kıbrıs konusunda Türkiye'yi devamlı surette fedakarlığa zorlaması nedeniyle yapıldı.
28 AĞUSTOS- Ankara'da Amerikan aleyhtarı ikinci miting.
29 AĞUSTOS- Ankara, İstanbul ve İzmir'de Kıbrıs konusunda büyük, yürüyüşler ve mitingler.
30 AĞUSTOS- Hükümet; mitingler dolayısıyla izmir Fuarı'nı süresiz olarak kapattı.
7 EYLÜL- Kibns-Erenköy'e helikopterle yiyecek gönderildi.
15 EYLÜL- Türkiye-Almanya Teknik İşbirliği Antlaşması imzalandı.
30 EYLÜL- Rusya ile Kıbrıs Cumhuriyeti arasında askerî yardım antlaşmaşı imzalandı.
3 EKİM- Antalya Limani'nın temeli atıldı.
4 EKİM- Oraç (Burdur) Baraji'nın temeli atıldı.
5 EKİM- Türk Hükümeti, Kıbrıs'ta Rumların yarattığı tehlikeli durum dolayısıyla Birleşmiş Milletler'e başvurdu.
6 EKİM- Marmara Bölgesi'nde şiddetli deprem.
10 EKİM- Trabzon Çimento Fabrikasi'nın temeli atıldı.
25 EKİM- Tatvan-Muş demiryolu hizmete açıldı.
30 EKİM- Dışişleri Bakam Feridun Cemal Erkin, Sovyetlerin gönderdiği uçakla Moskova'ya gitti.
30 EKİM- Sovyet Rusya, Kıbrıs'ta iki cemaatin mevcudiyetim kabul etti.
5 KASIM- Türkiye-Rusya Kültür Antlaşması Moskova'da imzalandı.
8 KASIM- Celal Bayar, alh ay süre ile serbest bırakıldı.
12 KASIM- Silahlı Kuvvetler'in uyarışı.
16 KASIM- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay, bazı politikacıların konuşmaları üzerine parti liderierine bir ikaz mektubu göndererek;
1) Memleketin iki hasım kampa itilmek istenildiğim,
2) Orduyu halkın karşısında gibi gösterilmeye çalışıldığım, .
3) Komutan ve subayların bu durumdan hoşnutsuz bulunduklarım....
belirterek, bunların kesin olarak önlenmesini istedi.
18 KASIM- İstanbul'da Haüaoğlu'nda Yeni Askerî Levazım Okulu açıt-
di- :
22 KASIM- Başkan Gürsel'in başkanlığında toplanan liderler rejimin to-
runması hususunda anlaştılar. 25 KASIM- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Korgeneral Nad Tınaz(doğ: 1882) öldü.
27 KASIM- AP H. Büyük Kongresi toplandı.
29 KASIM- AP Kongresinde Süleyman Demirci 1072 (Bilgiç: 552, An-burnu: 39) oy alarak başkan seçildi.
1ARALIK- Türkiye Ortak Pazar üyesi oldu.
3 ARALIK- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Suna/m bir kısım basm sahipleri ve politikacıları suçlayan demeci Kim dergisinde yayınlandı.
9 ARALIK- Cumhurbaşkanı Gürsel'in, parti liderleriyle yaphğı toplanü ile ilgili bir bildiri yayınlandı: '...Siyasî partiler, inandığımız ve yaşatılmasında azimli olduğumuz demokratik rejimin vazgeçilmez unsurlarıdır. Fakat tarihin hiç bir devrinde, hiç bir ülkede, siyasî partiler, kendilerine vücut veren anayasa rejiminin meşrutiyetinin istismar edilmesine müsaade etmedikleri gibi ve bundan daha vahim olarak, devletin beka ve güven müesseselerinin basında olan ordusuna dil uzatılmasım veya uzatılmış olduğu iddiasını müsamaha veya sükut ile karşılamamışlardır. Böyle bir tutum, ancak, o memleketin karanlık günlere sürüklenmesinde ve temelinden yıkılmasmda menfaat umanların amaline hizmet edebilir. Böyle bir ortamda, bu temel ihtilaf, devletin bütün müesseselerine ve milletin bütününe samimiyetle ve katiyetle itimat verecek bir şekilde hallolunmaktır.'
16 ARALIK- Ankara'da Şehirlerarası Otobüs Terminali'nin temeli atıldı.
18 ARALIK- Türkiye-Pakistan Ticaret Antlaşması imzalandı.
20 ARALIK- Türkiye-Bulgaristan Millî Futbol maçı sırasında İstanbul'da Ali Sami Yen Stadi'mn parmakuklannın çökmesiyle 70 vatandaş yaralandı.
23 ARALIK- Türkiye-Norveç Kredi Anüaşması imzalandı.
24 ARALIK- Danıştay Kanunu (521 sayılı) kabul edildi.
27 ARALIK- Çanakkale'de büyük sel.
28 ARALIK- İzmir'de büyük sel.
30 ARALIK- Türkiye-îngiltere Kredi Antlaşması imzalandı
1965
4 OCAK- Sovyetler Birliği Yüksek şürası Heyeti Başkanı Podgomy başkanlığında bir Sovyet heyeti Türkiye'ye geldi.
6 OCAK- Başkan Gürsel, Sovyet Rusya'ya davet edildi.
10 OCAK-150 kişilik bir grup. İstanbul'da TİP idaredlerinin toplantılarını basti.
16 OCAK- Ege'de bir köyde gericiler gösteri yapmaya kalkışta.
22 OCAK- Birleşik oy pusulası ile ilgili seçim kanunu kabul edildi.
13 ŞUBAT- Seçimlerle ilgili kanunların bazı hükümlerinin değiştirilmesi hakkında (533 sayılı) kanun kabul edildi.
13 ŞUBAT- 1965 yılı Bütçesi, 197'ye karşı 225 oy ile reddedildi. inönü durum karşısında istifa etti.
16 ŞUBAT- Başkan Gürsel; Suat Hayri Ürgüplü'yü Kabineyi kurma görevlendirdi.
20 ŞUBAT- Ürgüplü Kabinesi açıklandı:
3 MART- Markalar Kanunu (551 sayılı) kabul edildi.
4 MART- Ürgüplü Kabinesi güven oyu aldı. (432 katılma, 231 güven 200 ret ve 1 çekimser oy)
Suat Hayri Ürgüplü Süleyman Demirci (AP) Şekip İnal (YTP) Mehmet Altınsoy (CKMP) Hüseyin Ataman (MP) İrfan Baran (CKMP) Hasan Dinçer (CKMP) Hakkı Akdoğan (MP) Hasan Işık (AP) İhsan Göksan (AP) Cihat Bilgehan (AP) Orhan Alp (MP) Macit Zeren (AP) Faruk Sükan (AP) Ahmet Topaloğlu (AP) Turan Kapanlı (YTP) Mithat San (YTP) İhsan Sabri Çağlayangil (AP) Ali Naili Erdem (AP) Mehmet Turgut Zekai Donnen (MP) Recai İskenderoğlu (YTP) Seyri Öztürk (CKMP)

12 MART- Kozlu'da kanlı grev olayları.
13 MART- Kozlu'da işçiler işbaşı yaptı.
19 MART- Merzifon'a bağlı Yeni Çeltek'te 'Yeni Çeltek îçletmesi' ocaklarında grizu patladı. 69 işçi kurtarılamadı.
24 MART- Tunus Cumhurbaşkanı Habib Burgiba Türkiye'ye geldi.
31 MART- Birleşmiş Milletler tarafından Kıbrıs'a arabulucu olarak gönderilmiş olan Plaza'nın, Türk görüşü ve anlaşmalar aleyhine olan ra¬poru açıklandı.
31 MART- Sağlık Eğitim Enstitüleri Kanunu (555 sayılı) kabul edildi.
l NİSAN- Nüfus planlaması hakkında (557 sayılı) kanun kabul edildi.
8 NİSAN- Anayasa'yı ihlal suçundan Yüksek Adalet Divam'nca mahkum edilenlerin cezalarmın kısmen affı hakkında 78 sayılı kanunun 2'nci maddesine bir fıkra eklenmeği hakkındaki (579 sayılı) kanun kabul edildi. 8 NİSAN- Millî Prodüktivite Merkezi Kuruluş Kanunu (580 sayı) kabul edildi.
23 NİSAN- Ege'de sel.
23 NİSAN- İngiltere Başbakanlarmdan MacMillan İstanbul'a geldi.
27 NİSAN- İç Anadolu'da kasırga ve hortum.
11 MAYIS- NATO Dişileri Bakanları Londra toplantısmda; Türkiye ile Yunanistan arasında ikili görüşmelere dair tavsiyede bulundu.
15 MAYIS- Ereğli Demir Çelik Fabrikaları Tesisleri hizmete açıldı.
17 MAYIS- Sovyet Dışişleri Bakam Gromiko Ankara'ya geldi.
21 MAYIS- Türkiye-Sovyetler görüşmeleri sona erdi.
1 HAZİRAN- Atina'da Yunanistan ile ikili görüşmeler başladı.
8 HAZİRAN- Devlet Personeli Sendikaları Kanunun (624 sayılı) kabul edildi.
8 HAZİRAN- Özel Öğretim Kurumları Kanunu (625 saydı) kabul edildi.
22 HAZİRAN- Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri hakkındaki (633 sayılı) kanun kabul edildi.
23 HAZİRAN- Kat Mülkiyeti Kanunu (634 saydı) kabul edildi.
6 TEMMUZ- Millî İstihbarat (MİT) Teşkilatı Kanunu (644 sayılı) kabul edildi.
13 TEMMUZ- Siyasî Partiler Kanunu (648 saydı) kabul edildi.
14 TEMMUZ- Toplum Zabıtası Kurulması hakkında (654 saydı) kanun kabul edildi.
14 TEMMUZ- Türk Silahlı Kuvvetleri'nde 'piramit'i korumak amacıyla 40 general ve amiral emekliye sevk edildi.
16 TEMMUZ- Aşdc Veysel'e vatani hizmet tertibinden aylık bağlanması hakkında (690 saydı) kanun kabul edildi.
23 TEMMUZ- Devlet Personel Kanunu yürürlüğe girdi.
23 TEMMUZ- Erzurum'da 'Atatürk ve Erzurum Kongresi' amfa açıldı.

Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919).
Kurtuluş Savaşı'nın basında Kongrenin aldığı kararlar çok önemlidir. Kapanış konuşmasını yapan Atatürk şöyle konuşmuştur: '... Tarih, bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük eser olarak kaydedecektir.' Erzurum Kongresi'nin aldığı kararlar:
1- Milli sınırlar içinde bulunan yurt parçaları bir bütündür, birbirinden ayrılamaz.
2- Her türlü yabancıların topraklanmıza girmesine ve işlerimize kanş-masına karşı ve Osmanlı hükümetinin dağılması halinde millet birlik olarak dayanacak ve kendini savunacaktır.
3- Vatan ve istiklalin korunmasına ve güvenliğin sağlanmasına İstanbul Hükümetinin gücü yetmezse bu amaçla geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümet üyeleri Millî Kongrece seçilecektir. Kongre top¬lantı halinde değilse, bu seçimi temsil heyeti yapacaktır. •
4- Millî kuvvetleri amil ve millî iradeyi hakim kılmak esastır.
5- Hıristiyan azmhkiara siyasî üstünlük ve sosyal nizamımızı bozacak imtiyazlar verilemez.
6- Manda ve himaye kabul olunmaz.
7- Millî Meclisin derhal toplanması ve hükümet işlerinin bu meclisin denetlemesiyle yürütülmesini sağlamak için çalışılacaktır.
Kongre; 23 Temmuz günü, şimdiki yapı usta okulunun yerindeki okulun bir sınıfında toplandı.

3 AĞUSTOS- Türkiye-Irak Ticaret Antlaşması imzalandı.
9 AĞUSTOS- Başbakan Ürgüplü Sovyet Rusya'ya gitti.
10 AĞUSTOS- Moskova'da Türk-Sovyet görüşmeleri başladı.
11 AĞUSTOS- İstanbul-Hendek kara yolunda (Hendek Tatar Köy) trafik kazasında 25 yolcu, bir çarpışma sonucu asit içinde yanarak öldü.
17 AĞUSTOS- Ürgüplü, Rusya'dan döndü. 'Planımıza dahil olan bir çok tesislerimizi Rusya'dan sağlayacağız...' dedi.
9 EYLÜL- İran Başbakanı Abbas Hüveyda Türkiye'ye geldi. Türk-İran görüşmeleri başladı.
23 EYLÜL- İzmit'te bir tanker infilak etti. 15 vatandaşmuz öldü.
10 EKİM- Milletvekili seçimi:
Partiler Meclis Senato AP 240 79 CHP 134 48 CKMP 11 4 YTP 19 8 MP 31 2 TİP 14 -SDP - 1 Bağımsız l 40 Açık l 2
23 EKİM- Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel kabineyi kurmakla görevlendirildi.

24 EKİM- Genel nüfus sayımı. 1927:13.648.270,1935:16.158.018,1940:17.820.950 1945:18.790.174,1950: 20.947.188,1955: 24.064.763 1960:27.754.820,1965: 31.351.421,1970: 35.666.549
11 KASIM-1. Demirel Kabinesi; güven oyu aldı. (Evet: 252, Hayır: 172, Çekimser: 10 boş: 2 oy)
Süleyman Demirel Cihat Bilgehan Ali Fuat Alişan Refet Sezgin Kamil Ocak Hasan Dinçer Ahmet Topaloğlu Faruk Sükan
ihsan Sabri Çağlayangil İhsan Gürsan Orhan Dengiz İ. Ethem Erdinç Madt Zeren Edip Somunoğlu İbrahim Tekin Bahri Dağdaş Seyfi Öztürk Ali Naili Erdem Mehmet Turgut İbrahim Deriner Nihat Kürşat Haldun Menteşoğlu Sabit Osman Ava
1 ARALIK- Ereğli'de grizu patladı. 9 işçimizi kaybettik.
16 ARALIK- Kurtuluş Savaşı Adana Cephesi komutanlanndan! Tekelioğlu öldü.
17 ARALIK- Birleşmiş Milletler Siyasî Komisyonu'nda, Makarios'u Kıbrıs hakkındaki tezi; 51 çekimser 47 aleyhimizde, 6 lehimizde oyla kabul edildi. Amerika, Arnavutluk, Pakistan, İran, Libya... Türkiye lehinde oy kullandı. Rusya çekimser kaldı.
Karar.
1- Birleşmiş Milletler Teşkilatı'nm eşit haklara sahip üyesi sıfatıyla Kıb¬rıs Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler Yasasına göre, hükümran ve ba¬ğımsız bir ülkedir ve bu ülkeye yabancı müdahalesi kabul edilemez.
2- Bütün devletler. Birleşmiş Milletler Yasası ve özellikle bu yasanın ikinci maddesinin l ve 4'üncü paragraflanna uyarak Kıbrıs Cumhu-riyetinin hükümranlık, birlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğime saygı göstenneye ve bu ülkeye herhangi bir müdahalede bulunmaktan imtina göstenneye davet edilir.
3- Güvenlik Konseyi'nde 4 Mart 1964 tanhinde alınan karar gereğina bu ülkede arabuluculuk görevinin devam ettirilmesi tavsiye edilir.
18 ARALIK- Birleşmiş Milletler'in Kibns'a müdahalede bulunulmaya-cağma dair kararım Türkiye kabul etmeyeceğim, Londra ve Zürih antlaşmalannm uygulanacağım kesin olarak ilan etti. Birleşmiş Mil-letler'de bulunan delegeler de aleyhimizdeki karan ret ve salonu terk ettiler.
18 ARALIK-12 aydır Kibns'taki 6.000 kişilik barış gücünün komutanı olan Hintli Korgeneral Timaya, kalp sektesinden Kıbrıs'ta öldü.
19 ARALIK- İnönü, Kıbrıs hakkındaki Birleşmiş Milletler kararım; '..Bu büyük bir siyasî basiretsizliktir...' diye niteledi.
20 ARALIK- Birleşmiş Milletler'in 'Kibns' konusunda almış olduğu ka ran protesto etmek amacıyla Yurdun çeşitli yerlerinde miting ve yürüyüşler düzenlendi. Gençler Genelkurmay önünde:
'Ordu Kibns'a...' diye bağırdılar.
22 ARALIK- TBMM'inde Kıbrıs'la ilgili 'Genel konuşma' açılması kabri edildi.
24 ARALIK- İstanbul'da Kağıthane'de Kayacam Tic. ve Sanayi şt. ait Şişe - Cam fabrikasmda infilakta 12 işçi öldü.
26 ARALIK- Elazığ-Adana hattında, Günyazı İstasyonu civarında motorlu tren tümüyle dereye uçtu. 3 ölü, 19 ağır yaralı.
29 ARALIK- Kıbrıs konusunda açılan genel görüşme sona erdi. Erim- 'Amerika, komünizmi önleyeceği zannıyla bu 15 bin Yunan aske¬rinin Ada'ya gitmesine, NATO silahlannm girmesine göz yummuştur. Şubat, Mart ve Haziran 1964'de yapılan üç çıkarma teşebbüsü ciddi teşebbüslerdi ve üç teşebbüsün karşısma Amerika bütün gücüyle çıkmıştır...'
Türkeş, eski ve yeni hükümetleri suçlayarak Kibns'a çıkarma istedi. Çağlayangil: 'Geçmişi unutmak ve muhasebeyi, davayı çözümledikten sonraya bırakmak gerekir.'
30 ARALIK- Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler arabulucusu görevinden istifa etti.
1966
1 OCAK- Kat Mülkiyeti yürürlüğe girdi.
4 OCAK- Batman-İskenderun petrol hatta açıldı.
6 OCAK- Senatoda 'Kıbrıs' ile ilgili genel görüşme başladı.
10 OCAK- İzlenecek Kıbrıs politikasının esaslan tespit edilmek üzere 11 büyükelçi Ankara'ya çağrıldı.
13 OCAK- Senato'da; Kıbrıs buhranı sırasında Amerika Cumhurbaşkanı Johnson'un inönü'ye ve inönü'nün Başkana gönderdiği mektupların açıklamasında hükümetin serbest olduğu kararma varıldı.
13 OCAK- Vefa Poyraz İstanbul Valiliği'ne atandı.
16 OCAK- Johnson ve İnönü'nün mektupları kamuya açıklandı.
18 OCAK- Af Kanunu tasansının kapsamım yetersiz bulan Ankara Cezaevi'nin 1000 hükümlüsünden büyük bir çoğunluk baş kaldırdı. 3 ölü ve 18 yaralı.
28 OCAK-1964 yılı Ağustos ayından beri Kıbrıs'ın Erenköy kesiminde kuşatma altında bulunan 504 Mücahit, Giresun yolcu gemisiyle İskenderun'a geldi.
2 ŞUBAT- Başkan Cemal Gürsel, Johnson'un gönderdiği özel uçakla tedavi olmak üzere Amerika'ya gitti.
2 ŞUBAT- Türkiye'nin en zengin adamlanndan Hacı Ömer Sabana (doğ: 1904) İstanbul'da öldü.
5 ŞUBAT- Yunanistan'a; 'Kıbrıs'a, Türkiye'nin muvafakat etmeyeceği hiç bir çözüm yolu düşünülemeyeceğini belirten' sert bir nota verildi.
7 ŞUBAT- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan orgeneral Abdurrahman Nafiz Gürman (doğ. 1882) ölü.
8 ŞUBAT- Atina; Türkiye'yi NATO'ya şikayet etti.
9 ŞUBAT- Başkan Gürsel'in durumu ağırlaşü. Bir günde üç sağlık bülteni yayınlandı.
12 ŞUBAT- Deniz Kuvvetleri için 'çıkarma gemisi" yapümasma hızla devam ediliyor. Denizcilik Bankası tersanelerinde yapılan üç gemi denize indirildi.
28 ŞUBAT- Bütçe onaylandı. (Lehte: 273, aleyhte: 200, çekimser:
1 MART- İstanbul Boğazı'nda Dolmabahçe açıklannda çarpışan iki Sovyet tankerinden denize sızan ince mazotun alev almasıyla 'Yüzer Karaköy İskelesi" ve 'Kadıköy Vapuru' yandı.
7 MART- Erzurum, Muş, Erzincan, Samsun ve Trabzon dolaylarmda deprem.
11 MART- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay senatörlüğü, liderler tarafından kabul edildi. 14.3.1966 günü kontenjan sena-töriüğüne seçildi. 17.3.1966 günü and içti.
15 MART- Genelkurmay Başkanlığı'na Orgeneral Cemal Tural atandı.
18 MART- Türkiye-Mısır Arap Cumhuriyet Ticaret Antlaşması imzalandı.
20 MART- İstanbul'da; Milli Talebe Birliği tarafından komünizmi tel'in ve uyarma mitingi yapıldı.
21 MART- Başkan Gürsel için yeni bir şey yok. Memlekete getirilmesi düşünülüyor.
22 MART- Ahmet Tahtakılıç partisinden istifa etti. Meclis'te 9 kişi kalan CKMP 'Grup olmak' hakkım kaybetti.
25 MART- Amerika'da Walter Reed Hastanesi'nde 46 günden beri komada bulunan Gürsel, Ankara'ya getirildi.
26 MART- Başbakanlığın isteği üzerine Gülhane Askeri Tıp Akademisi-'nde toplanan 37 kişilik 'Müşterek Sıhhi Kurul' iki rapor düzenledi. 'Gürsel görevine devam edemez. Vücut ölmüştür.'
28 MART- Kontenjan Senatörü Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı seçildi. (Sunay: 461, Türkeş: 11, Boş: 47, aday olmayanlar: 8, katılanlar: 532).
29 MART- Tanınmış yazar, mimar Abdullah Ziya Kozanoğlu (Doğ:19061) öldü.
7 NİSAN- İkili anlaşmalarla ilgili isteklerimiz;
1- Anlaşmaların tek metinde toplanması,
2- Amerikalı personelin durumunda değ4iklikler.
3- Üslerdeki uçakların cephanesinde mutabakat. Amerika'ya bildirildi. 8 NİSAN- İzmir'de Atatürk Heykeline balta ile tecavüz edildi. Bu saldı-
190 1966, n memlekette büyük tepki uyandırdı.
9 NİSAN- Atatürk heykeline tecavüz dolayısıyla gençler, Ankara ve İs¬tanbul'da büyük bir miting ve yürüyüş düzenlediler.
16 NİSAN- Atina'dan Kıbrıs için yazdı teminat istedik.
19 NİSAN- CENTO Bakanları Ankara'da toplandı. Gündemine Kıbrıs ve ikili anlaşmalar da alındı.
20 NİSAN- Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri General Refet Ülgenalp gençleri uyardı:
"l- Gençlik teşekküllerinin bugünkü tutumlarım memleket haynna gidiş istikametinde görmüyorum.
2- Biraz açık fikirlilik komünistlik, biraz muhafazakarlık ise gericilik... Olmaz böyle şey.
3- Bu memleketi sakallı keçiler ve keçi sakallılar kemiriyor, biri ormanları, diğeri cemiyetin bünyesini."
5 MAYIS- Türkiye'de ABD üsleriyle ilgili görüşmeler başladı.
7 MAYIS- Parlamentp tarihinde ilk defa polis gece, TBMM'nde arama yaptı.
18 MAYIS- Türk-Yunan, görüşmelerine yeniden başlandı.
19 MAYIS- 19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı büyük bir coşkunlukla
kutlandı. 22 MAYIS- İnönü Kayseri'de konuştu: 'Sahte din simsarlanndan Allah bizi korusun. Komünizm Türkiye'ye giremez.'
1 HAZİRAN- Bitlis'te deprem.
2 HAZİRAN- Kayseri'de TİP ilk merkezi tahrip edildi.
5 HAZİRAN- 52 senatörlük için 23 il'de kısmi senato seçimi yapıldı. (10:
35, CHP: 13, Milli Bakiyeden AP: 4, CHP: 5, diğer partiler bir senatörlük aldılar.)
11 HAZİRAN- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Tural, orduya bir genelge yayınladı. 'Nurculuk tehlikesini birliklere anlatın.'
12 HAZİRAN- Keban Baraji'mn temeli atıldı.
Keban Hidroelektrik Santralı ve Barajı: Elazığ şehrinin 45 km. kuzeydo-ğusunda, Fırat Nehri üzerinde ve aynı adı taşıyan köyün 4 km. yakınındadır. Kaya dolgu tipinde yapılmaktadır. Barajın temelinden yüksekliği 205 metre, talvegten yüksekliği 163 metre, kret uzunluğu 1095 metre, dolgu hacmi 12.830.000 m3, ölü hacmi 14.300.0000 m3, faydah hacmi 16.000.000 m3.dir. Buradan elde edilecek elektrik ener-jisi yılda 5 milyar 871 milyon kilovat saat olarak hesaplanmıştır.
15 HAZİRAN- Yazar İzzet Melih Devrim (doğ: 1887) İstanbul'da öldü.
1966 19120 HAZİRAN- Bir tatbikat sırasında 16 komando eri Botan Çaymda boğuldu.
28 HAZİRAN- Tanınmış ilim ve politika adamlarımızdan Prof. Fuat Köprülü (doğ: 1890) öldü:
3 TEMMUZ- Türk-Alman Dostluk Cemiyeti'nin Boğaz gezisinde gezi motoru battı. 13 kayıp.
7 TEMMUZ- Cumhurbaşkanı Sunay, Anayasa'nm 97'nci maddesinde yazılı sebeplere dayanarak Celal Bayar'ı affetti.
12 TEMMUZ- Muş'un Varto üçesinde şiddetli deprem.
3 AĞUSTOS- Bazı suç ve cezaların affı hakkında (780 saydı) kanun kabul edildi. 9.8.1966'da Resmi Gazete'de yayınlandı. 7 AĞUSTOS- Adana-Konya otobüsü bir yük treni ile çarpıştı. 11 ölü, 22 yaralı.
15 AĞUSTOS- Kurucu Meclis üyelerinden emekli general Zekai Okan (Doğ: 1895) öldü.
17 AĞUSTOS- iki ülkeyi ilgilendiren konulan görüşmek üzere Bulgaristan Dışişleri Bakanı İvan Başev Türkiye'ye geldi.
17 AĞUSTOS- NATO'ya bağlı olmayan 'Çekirdek Birlikler' kurulmaya başlandı. -
19 AĞUSTOS- Erzurum, Muş, Bingöl, Hınıs, Varto'da şiddetli deprem.
28 AĞUSTOS- Denizli'de motorlu tren-otobüs çarpıştı. 25 ölü, 23 yaralı.
30 AĞUSTOS- Suudi Arabistan Kralı Faysal îbni Abdülaziz al Suud yurdumuza geldi.
31 AĞUSTOS- Danıştay kanuni uygulamayan Çorum Belediye Başkanını protesto amacıyla 'Ölüm yürüyüşü'ne çıkan ve 34 günde 716 kilometre yürüyen Çorumlu temizlik işçileri Istanbul'a eriştiler.
8 EYLÜL- istanbul Boğazı'nda, Beykoz'un (Umuryeri) mevkiinde deniz kuvvetlerimize ait (AB-3) ve (AB-5) avcı botları infilak ederek battı.
14 EYLÜL- Eski Başkan Cemal Gürsel vefat etti. 18.9.1966'da defnedildi. (219 gün komada kaldı). Amerika'dan döndükten sonra tedavisi Ankara'da Askeri Tıp Akademisi'nde devam ediyordu. ]
22 EYLÜL- Ankara'ya gelen Afganistan Başbakanı Muhammed Haşten Mayvandwal Ankara'ya geldi. Hastalandı. Bağırsak tıkanıklığından ameliyat oldu.
24 EYLÜL- İnönü; İstanbul ü kongresinde 'Ortanın solu'nu açıkladı.
24 EYLÜL- 83 yasma basan Muhalefet Lideri İsmet İnönü, Hilton'da şerefine verilen partide hayatmda ilk defa dans etti.
192 1S5 EKİM- Başbakan Demirci Almus Barajmı işletmeye açtı.
8 EKİM- İnönü, Ankara il kongresinde konuştu: '...CHP'nin aşm sola karşı olduğunu' söyledi.
15 EKİM- Vatikan Büyükelçisin Devrim Hükümeti'nin ilk bakanlarmdan General Muharrem İhsan Kızıloğlu öldü.
16 EKİM- İnönü'nün; ölüm kararlaruun önlenmesi için Cemal Gürsel'e yazdığı mektup açıklandı. '...Ölüm kararlannm infazı milli menfaat-lere aykındır.'
17 EKİM- CHP 18. Kurultay'ı Ankara'da toplandı. İnönü; CHP sosyalist değildir ve olmayacaktır.' dedi. 929 oyla tekrar Genel Başkan seçildi
Gülek 230 oy aldı! 17 EKİM- Birlik Partisi Kuruldu.
24 EKİM- Bülent Ecevit; CHP genel sekreteri seçildi. (Lehte: 31 oy, boş:11 oy. Kemal Satır'a l oy)
1 KASIM- Derince Araba Vapuru Çanakkale'de bir Sovyet şilebiyle çarpışarak battı. Kayıplar.
12 KASIM- Ankara'da; Türk-îş ve bazı öğrenci kuruluşları tarafmdan 'Amerika'yı tel'in' mitingi düzenlendi.
13 KASIM- Adana'da halk. Amerikan binalarım tahrip etti.
18 KASIM- İstanbul Boğazı'nda; Romen Ploieski tankeri ile Bereket adlı balıkçı motoru çarpıştı 7 balıkçı boğuldu.
30 KASIM- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Tural; Savunma ve Enerji Bakanlıkları ile Milli Güvenlik Kurulu, Türk Petrolleri ve Ordu Yardımlaşma Kummuna birer mektup göndererek 'petrol boru hatta his-selerinin satalmasmı' istedi.
2 ARALIK- Başbakan Demirel konuştu: '...Ordu, mektep ve camii rahat bırakın.'
8 ARALIK- Erzurum Dumlu Bucağındaki 247 nci Piyade Alayı koğuşundaki benzin bidonunun patlaması sonunda 65 erimiz yanarak can verdi.
14 ARALIK- Deniz kuvvetlerimiz muhtemel bir harekat için Akdeniz'e açıldı. Kıbrıs'a silah sevkıyatım Güvenlik Konseyine getirdik. Kıb-ris'a silah satan Çekoslovak hükümetim sert bir nota ile uyardık. Çekler sevkıyatı durdurdu.
19 ARALIK- Sovyetler Birliği Başbakanı Kesiğin Türkiye'yi resmen ziyaret etti.
27 ARALIK- 28 Nisan olaylannın yıldönümünde Atatürk'ün Bursa konuşmasını bir bildiri halinde yayımlayan Ege Üniversitesi Fikir Kulübü'nün politikaya alet edildiği iddiasıyla Bornova Savcısının ye Hukuk Mahkemesinde açtığı dava sonuçlandı. Mahkeme, Bursa konuşmasıyla Demeğin politikaya alet edilmediğine ve faaliyeti devamma karar verdi.
28 ARALIK- İstanbul'da Ambarii Termik Santralı'nın birinci ünitesi hiz-mete açıldı.
28 ARALIK- İstanbul'da; Türk Milli Talebe Pederasyonu'nda karşı tarafın mahkemeden tedbir karan almaşı dolayısıyla gençlerle polis çar¬pıştı.
1967
1 OCAK- Anadol marka ilk oto piyasaya çıktı.
3 OCAK- Moskova Büyükelçiliğimiz Müsteşarı Sadi F. Çoruh, va'da intihar etti.
4 OCAK- 490 kilometre uzunluğundaki Batman - İskenderun petrol boru hattını Başkan Sunay eliyle hizmete açıldı.
5 OCAK- İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi Adana'ya geldi.
7 OCAK- Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye'de 25.000 frengili,10.000 cüzamlı, 750.000 veremli var.
8 OCAK- Türk Eğitim Tesisi' kuruldu.
19 OCAK- İstanbul'da TMT Federasyonu'nda gençlerle emniyet vetleri karşı karşıya geldi.
25 OCAK- Atatürk'ün 'Bursa Konuşması' ile ilgili dava konuşu yine günün konusu oldu.
25 OCAK- Genelkurmay Başkanı Tural; Ordu'ya devrimlerin korunmasıyla ilgili bir genelge gönderdi. Bu genelde politik havayı bir hayli etkiledi. Mecliste tartışmalara yol açtı.
3 ŞUBAT- Bornova savaşı 'Bursa Konuşması' ile ilgili basında bir açıklama yaptı.
5 ŞUBAT- inönü. İl başkanları toplantısında konuştu. 'CHP sosyalist parti değildir, olmayacaktır.' dedi ve 8'leri takbih etti.
15 ŞUBAT- Deniz Kuvvetleri'mize ait 508 sayılı çıkarma botu Akdeniz'de Yedi - burunlar mevkiinde batta. 4 denizcimiz şehit oldu.
21 ŞUBAT- Sayıştay Kanunu (832 sayılı) kabul edildi.
28 ŞUBAT-1967 yılı bütçesi kabul edildi. (Evet: 235, hayır: 175, çekimser: 3)
2 MART- Habeşistan Kralı Haile Selasiye Türkiye'yi ziyaret etti.
9 MART- Yerli yapı ilk Türk muhribi Gölcük'te kızağa konuldu.
9 MART- Tanınmış yazar ve fıkra muhabiri Vala Nureddin (Vanu) (doğ. 1901) öldü.
11 MART- Türk edebiyatı ve basın dünyasının ünlü kişilerinden 'Akbaba' dergisi sahibi Yusuf Ziya Ortaç (1896 doğ.) öldü.
14 MART- İnönü; önemli bir koroner yetersizliği geçirdi.
28 MART- Tanınmış romancı ve gazetedlerimizden Ethem izzet Benice (doğ. 1903) öldü.
1 NİSAN- Kabine'de önemli yenilik ve değişiklikler yapıldı. Yeni bir 'Devlet Bakanlığı' kuruldu.
2 NİSAN- Cevdet Sunay, Johnson'un davetlisi olarak Amerika'ya gitti. Başkan hareketinden önce: '... İşbirliğimizin kuvvetleneceğim ümit ediyorum...' dedi.
3 NİSAN- Washington'da elçilik binanuza bomba atıldı.
14 NİSAN- 8'ler 58'ler olup bir bildiri yayınlayarak. İnönü ile Ecevifi sert bir şekilde eleştirdiler.
15 NİSAN- Sekiz Milletvekili Millet Partisi'nden istifa etti.
17 NİSAN- Ankara ve İstanbul Üniversitesi'nde uzun yıllar öğretim üyeliğinde bulunmuş olan Prof. Ali Fuat Başgil (doğ: 1893) öldü.
20 NİSAN- Deniz İş Kanunu (854 sayılı) kabul edildi.
21 NİSAN- Yunanistan'da darbe. Ordu ile anlaşan Kral, siyasi liderleri tutukladı ve yeni bir hükümet kuruldu.
24 NİSAN- Demirel, Başbakan olarak ilk defa yabancı bir ülkeye. Başbakan Konrad Adenauer'in cenaze töreninde bulunmak üzere Bonn'a gitti.
28 NİSAN-19. CHP Kurultayı toplandı, inönü: 'Sosyalizmi aşama olarak kabul eden komünistlerle hiç bir ilgimiz yoktur.' Kurultayda kaynaşmalar. 48 milletvekili ve senatör CHP'den istifa etti.
İnönü: 'Asıl çalışma şimdi başlıyor...' dedi.
12 MAYIS- Güven Partisi kuruldu. Prof. Turhan Feyzioğlu ve 45 kurucu imzasıyla politik hayata başlayan yeni parti için İnönü: 'Demek ki, güvene ihtiyaçları var...' dedi.
12 MAYIS- Amerika Askeri yardımından alınan 3 bin tonluk 'İstanbul' Muhribi Türk Deniz Kuvvetleri'ne katıldı.
22 MAYIS- Genelkurmay eski başkanlanndan Orgeneral Nurettin Baransal (doğ. 1895) öldü.
30 MAYIS- Fransa; Kıbrıs'ta iki cemaatin varlığım kabul etti.
2 HAZİRAN- YTP'nin AP'ye katılması için prensip karan alındı.
5 HAZİRAN- Ortadoğu'da İsrail - Arap Savaşı'nın başlaması dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvetleri alarma geçirildi.
8 HAZİRAN- Mısır, Ürdün ve İsrail 'Ateşkes'; kabul etti.
12 HAZİRAN- Kars'ta Esat Paşa Tabyalannda bir mayın deposu infilak
1967 , 195etti. 2 astsubay ve 6 er şehit oldu.
14 HAZİRAN- Sovyet Rusya, İsrail'in Süveyş ve Akabe statüsünde değişiklik istemesine karşı. Boğazlar'da da uluslararası kontrol talep et¬ti.
16 HAZİRAN- İran Sahi Rıza Pehlevi ve eşi, Ankara'ya geldi.
27 HAZİRAN- Başkan Sunay, Fransa'yı ziyaret etti.
27 HAZİRAN- Kara Kuvvetleri'nin kuruluşunun 604'üncü yıldönümü törenlerle kutlandı.
4 TEMMUZ- Hacettepe Üniversitesi kurulması hakkında (892) sayılı kanun kabul edildi. '
18 TEMMUZ- Kıbrıs'ta İngiliz üslerinin Türkiye'ye verilmesi suretiyle bunalıma bir çözüm yolu bulunması hakkında yeni bir İngiliz teklifi ortaya atıldı.
19 TEMMUZ- Bazı suç ve cezaların affı hakkında 3.8.1966 tarihli ve (780) sayılı kanunun 9'ncu maddesinin ilk fıkrası ve (A) bendinde değişik¬lik yapılması hakkında kanun kabul edildi.
20 TEMMUZ- Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U-Thant'ın Kibns'taki özel temsilcisi Osario - Tafall Ankara'ya geldi. Türk Hükümeti; çözii-me götürülecek her yolu sabırla deniyor. İnönü; 'Kıbrıs'ta federasyonda ısrar edilmelidir, en az birinci Acheson planında daha geriye gidilmemelidir...' dedi.
23 TEMMUZ- Sakarya ve dolaylarmda şiddetli deprem, şimdilik tespit edilen 59 kayıp.
25 TEMMUZ- Papa VI. Paul Türkiye'ye geldi. Efes'te haa oldu.
27 TEMMUZ- Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu (926 saydı) kabul edildi,
27 TEMMUZ- Tunceli Pülümür ilçesinde ve çevresinde şiddetli deprem Tahran seyahatim geri bırakan Başbakan Demirci deprem bölgesine gitti. Kayıp sayışı 112'ye yükseldi.
28 TEMMUZ- İş Kanunu (931 sayılı) kabul edildi. :
28 TEMMUZ- Kalkınma Planının uygulanması Esaslanna Dair (933 yılı) kanun kabul edildi.
30 TEMMUZ- 2 ilimiz yeniden sarsıldı. 80 dakikada 26 deprem oldu
Dokuz saat içinde 311 sarsıntı kaydedildi. 12 AĞUSTOS- Giresun Kağıt Fabrikasi'nın temeli Başbakan Demirci tarafından atıldı. 20 AĞUSTOS- tzriur'de Yüksek İslam Enstitüsü'nün temeli atıldı. Demirel '... Din adamı birkaç bata dili bilmelidir.' dedi.
9 EYLÜL- Kıbrıs konuşu ile ilgili ilk zirve toplantısı Keşan'da Türk ve Yunan Askeri îdaresi Başbakanı arasmda başladı. 6 saat 10 dakika sürdü.
İnönü izmir'de konuştu: '... Dış alemde mücadele ederlerken, bütün memleketi yanlannda bilsinler. Bu değer ve kuvvet, ellerinde oldu¬ğu halde meseleleri halletsinler. Bu uğurda çırpınıyoruz...' dedi.
10 EYLÜL- Türk-Yunan Dedeağaç görüşmeleri 13 saat 40 dakika sürdü. Demirel ve Kollias olumlu bir sonuç alamadı.
13 EYLÜL- Başbakan Demirel Romanya'ya gitti. Adakale'deki ırktaşla-nmız yurda getiriliyor.
ADAKALE: Yeni adı (Orsova): Tuna'nın Balkan ve Transilvanya Alpleri arasmda kalan ünlü Demirkapı Boğazında, 1500 m. uzunlukta 2 hektar genişlikteki bir ada parçası. 300 kadar olan nüfusun büyük bir kısmı Türk'tür. Osmanlı hakimiyeti sırasında Türkler, burada inşa ettikleri bir kale ile 'Demirkapı' Geçidini kontrol etmişlerdir. Ada, bölgenin Osmanlı İdaresinden çıkmasına rağmen l. Dünya Savaşı'na kadar Türkiye'ye bağlı kalmış, Osmanlı hükümetinin gönderdiği bir nahiye müdürü tarafından yönetilmiştir.
13 EYLÜL- Ünlü müzisyen Şerif Muhittin Targan (doğ. 1892) öldü.
17 EYLÜL- Kayseri'de yapılan Sivas - Kayserispor futbol macında büyük kavga çıktı. 40 ölü, 300 yaralı. Sivaslılar galeyana gelerek, Si¬vas'ta bulunan Kayserililere ait dükkanları tahrip ettiler.
17 EYLÜL- Prof. Burhan Toprak (doğ. 1906) öldü.
19 EYLÜL- Başbakan Demirel, Sovyet Hükümeti'nin gönderdiği özel bir uçakla Moskova'ya gitti. Türk - Sovyet görüşmeleri Moskova'da Demirel - Kosigin arasmda başladı.
7 EKİM- İstanbul limanında demirleyen VI. Filo'ya ait denizciler miting yüzünden Dolmabahçe nhtımına çıkarılmadılar.
11 EKİM- 3. Ordu Karargahı 27 yıl 8 ay sonra Erzurum'dan Erzincan'a taşındı.
19 EKİM- Okullarda yeni sınıf geçme yönetmeliği yürürlüğe girdi.
26 EKİM- Fener Patriği Athenagoras ile Papa VI. Paul, Vatikan'da Ortadoks ve Katolik dünyalarım temsilen buluştular.
27 EKİM- Pakistan Cumhurbaşkanı Mareşal Eyüp Han, Ankara'ya geldi.
l KASIM- Kıbrıs Türk Cemaati Meclisi Başkanı Rauf Denktaş'm 21 Ekim günü Kibns'a çıktığı ve bir ihbar sonucu 31 Ekim'de yakalan¬dığı öğrenildi. Geri verilmesini istedik.
l KASIM- Başkan Cevdet Sımay, yedi günlük resmi bir ziyaret için Londra'ya gitti.
6 KASIM- Amerika, Rauf Denktaş'm tahliyesini istedi,
10 KASIM- Atatürk'ün ölümünün 29'ncu yıldönümü anma törenleri.
Ankara'da bazı yabancı bilim adamlannın katıldığı 'Atatürk'ün önderliğinde Kültür Devrimi' adlı seminerler açıldı.
12 KASIM- İstanbul ve Ankara'da 'Denktaş'm tutukluğunun sürdürülmesi dolayısıyla mitingler düzenlendi. Gençler polisle çarpıştı. Kıb¬rıslı lider Rauf Denktaş serbest bırakıldı ve yurda döndü.
16 KASIM- Kıbrıs'ta Rumlar yeniden saldınya geçtiler. 24 Türk şehit edildi. Bazı köylerimiz işgal altında. Gençler; 'istifa Demirel...' diye bağırdüar. Ankara'nın müdahale kararı.
17 KASIM- Kibns'taki vahim durum üzerine TBMM'nde 18 saat gizli görüşme yapıldı. Hükümete Silahlı Kuvvetleri kullanma si verildi. (Evet: 432, Boş: 2, Hayır: l)
18 KASIM- Jetlerimiz, Kibns üzerinden alçak uçuş yapmakta devam ediyor. Yunan askerinin Kıbrıs'ı boşaltmasını istedik. U-Thant, Rumları suçladı. Türk Deniz Kuvvetleri Gime açıklarmda. Genel Kurmay Başkanı Tural gençlere:
- 'Hareket halindeyiz. Herhangi bir endişeniz olmasın...' dedi.
Demirel, Dr. Küçük'e teminat verdi.
20 KASIM- Başkan Johson bir mektup daha gönderdi. 'NATOya ait silah ve teçhizat kullanmayın...' diye. Yunanistan Ada'ya ağır silah yığıyor. Yurdumuzda mitingler ve Silahlı Kuvvetler'in göze çarpan hazırlıkları. Yunanistan isteklerimizi kabul etmedi.
23 KASIM- Bakanlar Kurulu bir bildiri yayınladı:
- 'Kararlıyız!...
Johnson, Ankara'ya özel bir temsilci (Cyrus Vance)'yi gönderdi. Gençler temsilcinin Ankara Esenboğa Havaalanına inmesine karşı koy¬dular. Türkiye'nin sabn taşıyor. Johnson'un temsildsi Ankara-Atina arasmda gidip geliyor. Türk jetleri devamlı Kıbrıs üzerinde. Birlikler sınırlara doğru kaydınhyor.
26 KASIM- Türk hükümetirdn Johnson'un özel temsildsi aracılığıyla Yunan hükümetine bildirdiği 4 şart:
1- Türkiye ve Yunanistan 16 Ağustos 1960 tarihli Lefkoşe Antlaşması gereğince Kıbrıs'ın bağımsızlığın toprak bütünlüğünü ve masumiye¬tim kabul ederler.
2- Kıbrıslı olmayan askeri kuvvetlerin (anlaşmalarda öngörülenlerin dı-şmda) Kıbrıs'ın sür'atle çıkmasında taraflar mutabakatlarım bildirirler.
3- Türkiye ve Yunanistan bu hususlara uyduklarım önce Yunanistan, sonra Türkiye açıklar.
4- Kıbrıslı olmayan kuvvetlerin Kıbrıs'ın tahliyesel üzerine Türkiye buhranım giderilmesi için gereken tedbirleri alacaktır.
27 KASIM- Kıbrıs buhranım, savaşa götürecek tutumu, çözme ve yumuşatma çabaları.

Saat
04.35 Özel temsilci Cyrus Vance Atina'dan Ankara'ya döndü.
07.00 C. Vance - Brosio ile görüştü.
08.00 Çağlayangil, temsilciyi kabul etti. Görüşmede; Genel Sekreter Ku-neralp, İlter Türkmen, Adnan Bulak, Suat Bilge, Amerika Büyükelçi-si Hart da bulundu. 09.45'de son buldu.
09.00 Başkan Sunay, NATO Genel Sekreteri Brosio'yu kabul etti. Görüş¬me 10.00'da bitti.
10.00 Demirel, Çağlayangil'i evinde kabul etti.
10.45 Demirel, ile Çağlayangil birlikte Sunay'a gittiler.
12.30 Bakanlar Kurulu, Demirel'in başkanlığmda toplandı. 13.10'da son buldu.
13.15 Demirel, Muhalefet lideri İnönü ile görüştü.
14.05 Demirel, Feyzioğlu ile görüştü.
15.40 Demirel, Bölükbaşı ile görüştü.
16.55 Demirel, İrfan Aksu (YTP Genel Bşk.) ile görüştü.
17.40 Demirel, Türkeş ile görüştü.
17.45 CHP Merkez Yönetim Kurulu, Kıbrıs konuşu ile ilgili 3 saat süren bir toplanh yaptı.
18.15 Bakanlar Kurulu, ikinci defa toplandı.
18.45 Demirel, AP Başkanlık Divanı üyeleriyle 2 saat süren konuşma yaph.
21.00 Sovyet elçisi Snümov, kendi isteğiyle Çağlayangil ile 55 dakika sü¬ren bir konuşma yaptı. 'Antlaşmalara aykırı olarak Ada'ya sokulan askerlerin çıkarılmasın! istiyoruz...' dedi.
01.30 Donanma, Mersin'den denize açıldı.
02.00 Bakanlar Kurulu toplantı halinde.

28 KASIM- Gerginlik yeniden arttı. Türk Deniz Kuvvetleri, Kıbrıs kara-sulanna girdi ve geri döndü.
29 KASIM- Yunanistan, Kıbrıs hakkındaki Türk şartlarım kabul etti.
1967 199Ana Muhalefet Lideri İnönü konuştu:'... Son imkana kadar barış yolu araştırılmalı, bu mümkün olmazsa gereği yapılmalıdır.'
29 KASIM- Buhran giderildi. Yunan ordusunda alarm kaldınîdı. Türk jetleri Kıbrıs'ta Makarios'un sarayı üzerinde uçtular. Demirel:'... Durumun salaha doğru gitmesi ümidi görülüyor...' dedi.
3 ARALIK- Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U-Thant, Kıbrıs sorunu üe ilgili olarak Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Devlet ve Hükümet Başkanlarma çağn yaptı.
7 ARALIK- İnönü, Kıbrıs ve diğer konularda önemli bir demeç verdi:
'Amerika'nın düşüncesinin ne olduğunu hiçbir zaman öğrenemedim. Makarios, Amerika ve Rusya'yı kendi çıkarma kullanıyor.'
13 ARALIK- Yunanistan ikiye bölündü. Cunta, Kral Konstantin'in yetkilerini elinden aldı ve yerine bir kral naibi tayin etti. Güneye rejim, kuzeye Kral hakim. Bir süre sonra Cunta bütün Yunanistan'a hakim olacak.
14 ARALIK- Yunan Kralı Roma'ya kaçtı. Darbe harekatına katılan bir tümgeneral Türkiye'ye sığındı.
26 ARALIK- 977 saydı Af Kanunu kabul edildi. 21 Mayıs olayları sanıklardan halen cezaevinde bulunanlardan 24'ünün tahliyesi sağlandı
29 ARALIK- Kıbrıs'ta geçici Türk yönetimi ilan edildi. Ada'da Türk Cemaatinin tabi olacağı 19 prensip açıklandı. ^
30 ARALIK- Makarios, Kıbrıs'tan dönen Kuneralp'i 'istenmeyen Adaq ilan etti. Dişileri Bakam Çağlayangil: '... Barışçı yoldan vazgeçmedik.' dedi.
1968
4 OCAK- Türk yönetimi üyelerinin Lefkoşe'den dışanya çıkamaya lan hakkında karar alındı.
6 OCAK-  İmar ve İskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu konut sorununu dile getirdi. "İstanbul 8 milyona çıkarsa ne yaparız?" dedi.
7 OCAK- Boğaz'da Işık motoru batb 7 kişi kayıp.
10 OCAK- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral Ali Fuat Cebesoy (doğ: 1882) öldü.
12 OCAK- Ege ve Akdeniz bölgesinde su baskınları. Büyük hasar, kayıp ve yaralılar var.
15 OCAK- İzmit Körfezi dondu.
18 OCAK- İstanbul'da sis yüzünden 13 saat deniz trafiği durdu. Heybeitada vapuru bir şilebe bindirdi. Yolcular geceyi iskele ve gemilerde geçirdiler.
24 OCAK- İnönü, Konya CHP Kongresi'ne gönderdiği mesajda:'... En büyük tehlike irticadır...' dedi.
5 ŞUBAT- Atina'ya göre Çağlayangil ile Yunan Dışişleri Bakanı Pipinel-lis İsviçre'de buluştular.
7 ŞUBAT- Kozlu ve Zonguldak'ta işçiler sendika binasına hücum ettiler.
12 ŞUBAT- Osmaniye'de Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa' aykırı davranıştan dolayı 10 kişi tutuklandı.
18 ŞUBAT- MP'li 8'ler AP'ye ginneye karar verdiler.
20 ŞUBAT- İstiklal Madalyası verimüş bulunanlara Vatani Hizmet tertibinden 'Şeref Aylığı' bağlanması hakkında (1005 sayılı) kanun kabul edildi.
22 ŞUBAT- Siyasi Partiler Kanunu'nun 74'üncü maddesinin değiştirü-mesine dair (1017 sayılı) kanun kabul edildi.
24 ŞUBAT- Ankara'da yapılan Anayasa Mitinği'nde kavgalar çıktı.
25 ŞUBAT- 2. Uyanış Mitingi İstanbul'da yapıldı.
28 ŞUBAT- Demirel Hükümeti bütçesi; 247 kabul, 148 red ve 6 çekimser oyla kabul edildi.
1 MART- TBMM, seçimlerde Bakiye usulü'nü kaldırdı. CHP ve TİP, Meclisi terk etti.
İnönü: 'Bu çeşit vicdan hürriyeti anlayışı, memleketi bir vatandaş çataşmasına götürmektedir. Endişe ediyoruz.'
M. Ali Aybar: 'Hükümet üyelerinden rica ediyorum. Bu kanunu geri alınız. Aksi halde demokrasinin basma geleceklerden siz sorumlusunuz.'
Demirel: 'CHP, milli bakiyeyi, küçük partileri koltuk değneği halinde kullanarak memleketi koalisyonlarla idare etmek için getirmiştir.' dediler.
3 MART- İstanbul'da şahlanış Mitingi yapıldı.
8 MART- Bolvadin yakınlannda bir otobüs uçuruma yuvarlandı. Çoğu öğrenci 22 yolcu can verdi.
9 MART- AlESEC'in 20. Genel Kurul açılış töreninde Başbakan adına konuşan Devlet Bakam Seyfi Öztürk'ün konuşması üniversiteli öğ¬renciler tarafından devamlı surette kesildi ve konuşması 'Dağ Başım Duman Almış' marşıyla anlaşılmaz bir hale getirildi. Gençlerin bir kısmı tutuklandı.
9 MART- İnönü; evinde takriben 10 dakika süren (hafif bir kalp) sıkıntısı geçirdi.
9 MART- İstanbul'da tek dereceli seçimle iş basma gelen ilk belediye başkanı Haşim İşcan (Doğ: 1901) öldü. 10 Aralık 1963'te işe başlanuş-
16 MART- İstanbul'dan Ankara'ya giderken (Viscount) tipi (SEC) uça-ğmm kapışı koptu, beş bin metreden boşluğa fırlayan Kaptan Pilot Kemal Karapars, kanada çarparak parçalandı.
17 MART- îstanbul-Silivri yolunda iki otobüs çarpışta. 33 vatandaş can verdi. ?
21 MART- Başkan Sunay, Seçim Kanununu onayladı.
22 MART- Ankara'da Bulgaristan Hükümeti ile Göç Antlaşması imzalandı. (1 Nisan - 30 Kasım arasmda yapılacak olan göçte, haftada 300 ırktaşımız gelebilecek).
23 MART- Gazeteci, eski milletvekillerinden, Yassıada hükümlülerm-den Bahadır Dülger (doğ: 1911) öldü.
24 MART- Bulgar Başbakanı Todor Jivkov Türkiye'ye geldi.
24 MART- Giresun'da gelin alayım taşıyan otobüs denize uçtu.
kayıp.
29 MART- Yogoslav Başbakanı Mika Sipilyak ve eşi Ankara'ya geldi
29 MART- Türkiye'de ilk böbrek nakli ameliyatı İstanbul'da Bey Hastanesi'nde Dr. Atıf Taykurt tarahndan başarılı bir şekilde Yi Özer'e yapıldı.
30 MART- Ankara'da 'Milli Şahlanış' mitingi yapıldı.
10 NİSAN- Fas Kralı II. Hasan, Ankara'ya geldi.
21 NİSAN- 2 Haziran'da yapılacak Senato kısmi seçimleri ile  vekilleri ara seçünlerine katılacak adayların ön seçimleri yapıldı.
24 NİSAN- İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Dekanı Saffet Müftüoğlu, bir öğrenci taraf mdan bıçaklanarak öldürüldü.
27 NİSAN- Başkan Sunay, İrak'ı resmen ziyaret etti.
28 NİSAN- İstanbul Belediyesi Başkanlığı adaylık seçimini. Adalet Partisi'nde 1196 oyla Dr. Fahri Atabey kazandı.
6 MAYIS- Anayasa Mahkemesi; Seçim Kanunu'nda yer alan (Barapı D'Hont) sistemini, anayasaya aykırı bularak iptal etti. (İki fıkrası ülkemizde demokratik düzen niteliğim önler, gerekçesiyle.)
2 HAZİRAN- Açık bulunan 53 senatör, 5 milletvekili, 1238 belediye başkanlığı için seçim yapıldı. Seçimler kardı geçti. AP 5 milletvekilliği, 38 senatörlük, CHP 13, MP l, GP l senatörlük kazandılar.
Son dunun Senatör Milletvekili
AP 101 261
CHP 34 95
Güven 11 33
SYTP l 15
TİP l 14
MP l 12
CKMP l 7
Birlik " - l
Kontenjan 15 Açık l
Tabii üye 18 Bağımsız 11
Toplam 183 450
3 HAZİRAN- 67 il merkezinde siyasi partiler tarafından aday gösterilen tek kadın; Leyla Atakan (42) İzmit belediye başkanlığını kazandı.
6 HAZİRAN- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral Kazım Özalp (Doğ: 1882) öldü.
7 HAZİRAN- 2 yıl 10 ay 5 gün evvel (Kısmet) adlı tekneleriyle dünya turuna çıkan Sadun Boro ve eşi Odo Boro, Türk kara sulanna girerek Bozcaada'da demirlediler.
10 HAZİRAN- Reformların hemen gerçekleşmesini isteyen Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi öğrencileri fakülteyi işgal ettiler.
11 HAZİRAN- Türkiye Kızılay Demeği kuruluşunun yüzüncü yıldönümü kutladı.
İlk adıyla Hilaliahmer Cemiyeti'nin temelini Macar Abdullah Bey diye anılan Tıbbiye Mektebi öğretmenlerinden Abdullah Bey, arkadaşları Serdar Ömer Paşa, Tıbbiye Nazırı Marko Paşa ve yine aynı okulun öğretmenlerinden Kırımlı Aziz Bey'in yardımlarıyla 1868'de atmış¬tır. İlk yardım demeğinm adı 'Mecruhin-i Asakir-i Osmaniye Muave¬net Cemiyeti (Osmanlı Yaralı Askerine Yardım Cemiyeti) adım taşıyordu. 1877 yılı Ağustos ayında Sadrazam Hüsnü Paşa'nın yardı¬mıyla ilk Hilaliahmer Cemiyeti resmen kuruldu. Başkanlığına Dr. Hacı Arif Bey getirildi.
Barışta ve savaşta; devrem, yangın, hastalık salgını, su baskını, vb.. fela¬ketlerde yardım elini uzatan ve bu yolda yıllar boyunca milyonlar harcayan ve karşılığında hiç bir şey beklemeyen 'Hilaliahmer'in adı, Atatürk tarafından 28 Nisan 1935 tarihinde 'Kızılay' olarak değiştiril-di.
11 HAZİRAN- Ankara Hukuk Fakültesi öğrencileri Fakülteyi işgal ettiler.
12 HAZİRAN- İstanbul Hukuk Fakültesi, öğrenciler tarafından işgal edildi.
13 HAZİRAN- Boykot olayları bütün üniversite ve yüksek okullara yayıldı. Yer yer silahlı çatışmalar da başladı.
15 HAZİRAN- Dünya turunu tamamlayarak dönen 'Kısmet' teknesi Boro'lar istanbul'da krallar gibi karşılandılar.
17 HAZİRAN- İ.T.Ü. ve Maçka Teknik Okulu işgal edildi.
18 HAZİRAN- inönü evinde düzenlediği seçim sonu basın toplantısında; '...Gençlik problemleri eğitim politikasının değişmesiyle halledilir.' dedi.
22 HAZİRAN- Adana'da serinlemek için sulama kanalına giren 7 er boğuldu.
22 HAZİRAN- Üniversite olayları TBMM'ne götürüldü. Sorunların çözüm yolları arandı.
24 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi, İŞB kaldırılıncaya kadar kapatildi.
27 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi'nde 'Eczacılık' hariç, işgal edildi.
3 TEMMUZ- Boğaz Köprüsü projesi bir İngiliz firnasına ihale edildi.
3 TEMMUZ- Abana ve Bozkurt adlarıyla iki ilçe kurulması haklandı (1055 sayılı) kanun kabul edildi.
8 TEMMUZ- Dışişleri Bakanı Çağlayangil Rusya'ya gitti.
15 TEMMUZ- Tunus Devlet Başkanı Habib Burgiba Türkiye'ye geldi.
15 TEMMUZ- 55 yıldan beri halkı güldüren, halk sanatçısı İsmail Dümbüllü, sahneye veda etti.
17 TEMMUZ- Amerikan 6. Filosu'nun İstanbul'u ziyareti sırasında yapılan karşı gösteriler, kanlı nümayiş halini aldı.
19 TEMMUZ- Gelir vergisi ödemeleri (basından): İnönü: 116.135, Ceia| Bayar: 83.531, Süleyman Demirel: 24.740 L.
23 TEMMUZ- Türkiye Öğretmenler Demeği Federasyonu ve Yüksek! Öğrenim Gençliği ile Fikir İşçileri Kulübü'nün Konya'da yapacakla¬rı toplantı arifesinde şehirde taşkınlıklar yapıldı.
24 TEMMUZ- İstanbul'da gençlerle emniyet kuvvetleri arasında yer ya çatışmalar oldu. ,
25 TEMMUZ- İstanbul'da öğrencilerle emniyet kuvvetleri tekrar çahştı İnönü: 'Olaylar doğru teşhis edilmezse yurtta huzur bozulur...' dedi,
27 TEMMUZ- istanbul'da Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı tarafından düzenlenen 'Anayasa ve Kanunlara Saygı' mitingi olaysız geçti.
28 TEMMUZ- Kadıköy ve Geyve 'Milli Mücadele Mücahit Kahraman Milis Kuvvetleri Demeği'ne mensup bir grup. İstanbul'da Taksim'de bir miting düzenleyerek 'Sağ-Sol' kavgasma 'dür' dediler. .
1 AĞUSTOS- Türkiye'de ilk defa bir toplu iş sözleşmesi, tartışma ve ihtilaf konuşu olmadan; Türkiye Teknisyen Gazeteciler Sendikasıyla Hürriyet Gazetesi arasuida imzalandı. l AĞUSTOS- Marmaris'te Gölenye mevkiinde başlayan ve uzun süre
devam eden yangın, büyük orman kaybına sebep oldu.
10 AĞUSTOS- Pakistan Devlet Başkanı Eyüp Han Türkiye'ye geldi.
11 AĞUSTOS- İzmir'de saatli bomba patlatıldı. 9 sabotajcı sanık tutuklandı.
13 AĞUSTOS- Üç günden beri devam eden anormal sıcaklardan sonra İstanbul'da bora ve dolu büyük tahribat yaptı.
15 AĞUSTOS- Üç Kuvvet Komutanı; Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Refik Yılmaz, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Necdet Uran, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İrfan Tansel istekleriyle emekliye ayrıldılar.
17 AĞUSTOS- Yeni Kuvvet Komutanları; Orgeneral Memduh Tağmaç (1904), Oramiral Celal Eyicioğlu (1914), Orgeneral Reşat Mater (1911) tayin olundu.
21 AĞUSTOS- Çekoslovakya, Sovyet Silahlı Kuvvetleri ve peykleri tarafından işgal edildi.
27 AĞUSTOS- 'Anadol'dan sonra, ikinci Türk otomobil fabrikasının temeli 'Volvo otomobil Fabrikası' Bursa'da atıldı.
30 AĞUSTOS- Eski Irak Cumhurbaşkanı Abdurrahman Arif, eşi ve çocuklarıyla yerleşmek üzere Türkiye'ye geldi,
3 EYLÜL- Bartın ve Amasra'da şiddetli deprem. Ölü ve yaralı.
5 EYLÜL- Federal Almanya Başbakanı Kurt Kissinger Türkiye'ye geldi.
24 EYLÜL- Güneydoğu ve Doğu'da şiddetli deprem.
9 EKİM- Tarım Bakanüğı tarafından yapılan sayıma göre; halen yurdu-muzda 75.400.000 hayvan var.
11 EKİM- Dışişleri eski bakanlanndan. Büyükelçi Selim Sarper (1899) öldü.
13 EKİM- Karadeniz seferi yapan Deniz İşletmesine ait 'Ordu' vapurun-da yangın çıktı. Yolcu ve mürettebat güçlükle tahliye edildi.
13 EKİM-167 kişilik ilk Türk işçi kafilesi Avustralya'ya uğurlandı.
18 EKİM- CHP 19. Kurultayı Ankara'da toplandı:
İnönü; 'Parti içinde hiç kimsenin aşın solculuğundan şüpheci, tedirgin değiliz...' dedi. Tek aday İnönü, 1128 oyla tekrar genel başkan seçil¬di.
18 EKİM- Türkiye'de inşa edilen gemilerin en büyüğü (12.400 ton) Sa1968 205i; dik Altmcan şilebi denize indirildi.
25 EKİM- Fransa Cumhurbaşkanı General De Gaulle resmi ziyaret yap¬mak üzere Türkiye'ye geldi. İçten sevgilerle karşılandı. Kıbrıs idn bölünme şarttır...' dedi.
4 KASIM- Gazeteci, romancı, tiyatro eleştiricisi, fıkra yazan, 150'likleden Refi Cevad Ulunay (Doğ: 1890) öldü.
22 KASIM- Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi'nde; Dr. Kemal Beyazıd taraf mdan Erdal Yıldırım adında 14 yaşındaki bir fırın işçisinin kalbi, 40 yaşındaki Maviş Karagöz adında kadına takıldı. Hasta 18 saat sonra öldü.
27 KASIM- İstanbul Göğüs Cerrahisi Merkezi Doç.Dr. Siyanu Ersek ta-rafından. Ali Akgül'e, Cihat Önol'un kalbi takılmak suretiyle Turlu y e'de ikinci defa kalp ameliyatı yapıldı.
29 KASIM- AP 4'üncü Kongresi, Süleyman Demirel'in konuşmasıyla açıldı. Başkan, çeşitli memleket sorunları üzerinde durdu. 'Şikayet mevzularının halli, yeni husumetler meydana getirmeme gerçeği içinde mümkün olur. Danıştay'ın sık sık yürütmeyi durdurma kara¬rı almaşı doğru değildir. Genel müdürünü seçmekten mahrum bir hükümet sorumlu tutulursa, bu hukuki tezat olur... Özerklik, devlet içinde devlet olma değildir...' Demirci yeniden genel başkan seçildi.

2 ARALIK- 'Özel Hukuk Yüksek Okulu' açılması için teşebbüse geçildi. Okulun açılması tepkiyle karşılandı.
5 ARALIK- Özel yüksek okulların devletleştirilmesi için bildiri yayınifa myor, yürüyüş düzenleniyor ve forumlar yapılıyor, '^m
8 ARALIK- İki Amerikan muhribinim Karadeniz'e çıkmak üzere olduğu haberi, her zaman olduğu gibi Sovyetler'in itirazı ile karşılandı. Türk Dışişleri yetkilileri bu itirazı kabul etmedi ve çıkışın "Montrö Antlaşması"na uygun olduğunu bildirdi. (Son iki yıl içinde, 152 Sovyet savaş gemisi Akdeniz'e indi, 6 Amerikan gemisi Karadeniz'e çıktı).
13 ARALIK- Rulet, tilt, langırt ve benzeri oyun alet ve makineleri baklanda (1072 sayılı) kanun yayınlandı.
26 ARALIK- İstanbul Üniversitesi öğrenci hareketleri nedeniyle süresiz olarak kapatıldı.
28 ARALIK- Türkiye İşçi Partisi (TİP) olağanüstü toplantısı yapıldı. Tüzüğe: 'TİP, demokratik, sosyalist bir örgüttür.' ilkesi eklendi. Aybar, tekrar başkan seçildi.
1969
4 OCAK- Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) Genel Başkan Yardımcısı Hakkı Yılanlıoğlu, "Bu memleket Moskof uşaklarının değil, Ergenekon aslanlarınındır" dedi. Aynı gün Her Türlü Irk Ayrımcılığının Kaldırılmasına Dair Uluslararası Sözleşme kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi 2001'de onayladı.
6 OCAK- ABD Büyükelçisi Robert Kommer'in makam arabası Orta Doğu Teknik Üniversitesi bahçesinde yakıldı.
9 OCAK- ODTÜ bir ay süre ile tatil edildi. Danıştay karan durdurdu.
11 OCAK- İstanbul'da, Kartal - Cevizli Singer Fabrikasi'nda polis - işçi çatışması.
11 OCAK- İstanbul'da Orman Fakültesi kapatıldı.
19 OCAK- Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Doğum ve Kadın Hastalıkları Kliniği Direktörü Ord.Prof. Tevfik Remzi Kazancıgil (Doğ: 1894) öldü.
25 OCAK- İstanbul'da tarihi Sultanahmet Cezaevi, modem Sağmalcılar Cezaevi inşaatı bittiğinden boşaltılmaya başlandı. Boşalan bina onarılarak çeşitli kurumlara tahsis edilecek.
28 OCAK- Yurtta şiddetli kış. İstanbul'da Çekmece Gölü bile dondu.
2 ŞUBAT- Türk Hava Yolları'nm dört motorlu (SET) uçağı sis yüzünden Esenboğa Havaalanına inerken düşerek yandı. Kayıp yok.
11 ŞUBAT- İstanbul Limani'na gelen Amerikan 6. Filosu'nu protesto amacıyla üniversiteli gençlerin yaptığı protesto gösterilerinde yara¬lananlar oldu.
12 ŞUBAT- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Ord.
Prof. Kemalettin Birsen (Doğ: 1900) öldü.
12 ŞUBAT- Ünlü tiyatro ve sinema sanatçısı Vahi Öz (Doğ: 1911) öldü.
15 ŞUBAT- 6. Filo izmir ve Trabzon'da protesto edildi.
16 ŞUBAT- İstanbul'da (Kanlı Pazar) olarak adlandırılan 6. Filo'yu pro¬testo mitingi. 2 ölü ve yaralılar.
22 ŞUBAT- Türk deniz tezgahlannda yapılan en büyük 12.396 tonluk 'Amiral Şükrü Okan' şilebi denize indirildi.
25 ŞUBAT- 1969 yılı bütçesi; 136 oya karşı, 249 oyla kabul edildi.
26 ŞUBAT- 6. Filo ziyaretleri 'şimdilik' iptal oldu.
4 MART- Doğu Anadolu'da kızamık salgını ve büyük çapta çocuk kaybı. 12 MART- Genelkurmay Başkanı Org. Tural ile Org. Memduh Tağmaç
yer değişti. Tural, Askeri şüra'da görevlendirüdi.
17 MART- İstanbul Üniversitesi'nde öğrenciler dövüştü.
18 MART- Ankara Hukuk Fakültesi Profesörler Kurulu, TBMM'nde gündeme alınan "Anayasa Nizamı" kanunun gereksiz olduğunu açıkladı.
19 MART- Avukatlık Kanunu (1136 sayılı) kabul edildi.
21 MART- Polis, İstanbul Üniversitesi'nde gece silah aradı.
22 MART- Başbakan Süleyman Demirel, 14. Basın Toplantısını yaptı:
'1960 modeli olayların tekrarım hayal edenler var.' 'Ellerinde kronometre, hükümetin meşrutiyetini kaybetmesini bekliyorlar.'
24 MART- Ege'de deprem ve hasar.
26 MART- Romen Devlet Başkanı Nicolae Çavuşescu Türkiye'ye geldi
27 MART- Aygaz Tankeri Ege'de alabora oldu. Gemi mürettebabndan bir kişi kurtuldu. ,
27 MART- Ankara'da Demiryolları Bakım Pabrikası 3 lokomotifle birlikte yandı.
28 MART- Manisa'nın Alaşehir ilçesinde şiddetli deprem. Hasar ve 53 kayıp
6 NİSAN- Ege'de deprem. Hasar var can kaybı yok. 8 NİSAN- İstanbul Üniversitesi öğrencileri rektörlük binasım 4gal ettiler.
10 NİSAN- Ankara'da Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri binayı işgal etti.
11 NİSAN- Ankara'da Kara Kuvvetleri'ne ait bir helikopter düştü.
12 NİSAN- İstanbul'da 29 Ekim 1946'da "Büyük Tiyatro" adı altında temeli atılan Opera Binası, "Kültür Sarayı" olarak 'Çeşmebaşı' balesi ve 'Aida' operasıyla hizmete açıldı.
12 NİSAN- Orta Doğu Teknik Üniversitesi, ekim ayma kadar kapatıldı.
14 NİSAN- İstanbul Hukuk Fakültesi bir hafta süreyle kapatıldı.
24 NİSAN- Kooperatif Kanunu (1163 saydı) kabul edüdi.
29 NİSAN- Arsa Ofisi Kanunu (1164 sayılı) kabul edildi. :
1 MAYIS- Yargıtay Başkanı İmran Öktem (Doğ: 1904) öldü. 3.5.1969 günü cenaze töreninde olaylar çıktı. İnönü: 'Olay, her manasıyla bir ölçüde bir 31 Mart vak'asıdır. Her meseleden evvel bu olaya Parlamento, devlete ve anayasaya sahip çıkmalıdır. Bunun için derhal teşebbüste bulunacağım.' Cenaze töreninde çıkan olaylar sırasında İnönü güçlükle korundu.
7 MAYIS- Yargıtay Birinci başkanı İmran Öktem'in cenaze töreninde çıkan olayları protesto için Ankara'da hukukçular yürüyüşü yapıldı.
 9 MAYIS- Tütün ve Tütün Tekeli Kanunu (1177 saydı) kabul edildi.
14 MAYIS- İnönü-Bayar el sıkıştı. 14 Mayıs 1950'de danlanlar... 19 yıl sonra 14 mayıs 1969'da Pembe Köşk'te buluştular.
14 MAYIS- Eski DP'lilerin siyasi haklannın iadesin! öngören Anayasa değişikliği tekliflerinin birinci görüşmesi TBMM'de tamamlandı.
208 1969Teklif üçte iki çoğunlukla kabul edildi. İç tüzüğe göre Meclis yemden toplanacak.
16 MAYIS- Başkan Sunay; Kuvvet komutanlarıyla toplanh yaptı.
20 MAYIS- İnönü; Başkan Sunay'a 'Af konuşu' ile ilgili partisinin görüşlerini bildiren bir mektup gönderdi.
'Sayın Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı olarak ben ve partimin yetkili organları, siyasi hakların iadesi için Millet Meclisine verilmiş bulunan 218 imzalı bir anayasa değişikliği teklifini destekleme karan aldığımızdan beri, gerek Zatı Devletlerinin, gerek bazı yüksek komutanların uyan ve ısrarlanna muhatap olmaktayız. Bu Anayasa gerçekleştiği takdirde...'
21 MAYIS- Başbakan Demirel, AP grubunda uzun bir konuşma yaptı:
'...Seçimlere gidelim. Hem Meclis'in verdiği oylar boşa gitmez, hem de senatomuz zedelenmez... Ordu, hükümete bir muhtıra vermemiştir. Biz bazı sıkıntılar içindeyiz...'
21 MAYIS- Siyasi Af Kanunu komisyona; 63 lehte oya karşı 83 oy ile iade edildi.
22 MAYIS- Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademileri Kanunu (1184 sayılı) kabul edildi.
23 MAYIS- Bayar; 'Mücadeleme devam edeceğim', dedi.
30 MAYIS- Üniversite reform tasansınm kanunlaşmaması üzerine Ankara ve İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden istifalar başladı.
30 MAYIS- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi işgal edildi.
l HAZİRAN- Öğrenciler alh fakülteyi işgal etti. İstanbul Üniversitesi kapatıldı. Savcılık üniversitede arama yaptı.
5 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi 15 saat işgal edildi.
6 HAZİRAN- CHP senato ve Millet Meclisi'ni toplantıya çağırdı.
9 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi'nde sınavlar yapılamadı. Polis - öğrenci çatışmaları. Başbakan Demirel: '... Sokağa dökülmekle hiçbir mesele halledilemez...' dedi. İstanbul Üniversitesi Senatosu süresiz kapatma kararı aldı. Danıştay kararı durdurdu.
11 HAZİRAN- Öğrenci hareketleri Ankara'da başladı.
12 HAZİRAN- İran Başbakanı 'Amir Abbas Huveyda' Türkiye'ye geldi.
13 HAZİRAN- Irak Hava Kuvveüeri'ne bağlı iki jet uçağı yanlışlıkla Hakkari'ye bomba ata.
15 HAZİRAN- Bayar; ilk basın toplantısını yapb: 'DP'lilere siyasi haklanmn verilmemesi büyük adli hatadır...', 'AP muhalefet kadar sebat
gösterse, siyasi af sorunu çözümlenir...'
15 HAZİRAN- Kayar; Hürriyet gazetesine yazılı bir demeç verdi. 'Siyasi hakların iadesi arzu ve karannın akim kahşmı Cumhuriyet ordusunun kül halindeki mukavemet ve müdahalesine bağlamaya kalkışmak büyük hatadır...' dedi.
16 HAZİRAN- Demirci, Bayar'a cevap verdi: 'Yeni meseleler ortaya çıkarmamak şartıyla siyasi hakların iadesine taraftarız."
20 HAZİRAN-Ege Üniversitesi süresiz tatil edildi.
25 HAZİRAN- Kırıkkale'de oynanan 3. Lig Kınkkalespor - Tarsus İdman Yurduspor Futbol maçı sırasında kavga çıktı. 4 ölü, 100'den fazla yaralı var.
28 HAZİRAN- İkind defa înönü-Bayar görüştü. Bu görüşme. Celal Bayar'ın İstanbul'da Çiftehavuzlar'daki evinde yapıldı.
29 HAZİRAN- Bayar, Hürriyet gazetesinde; 'Başvekilim Adnan Menderes' başlıklı seri yazışım yayınlamaya başladı.
l TEMMUZ- Türk işçisinin eliyle 4500 tonluk lojistik ikmal gemisi (Sadettin Gürcan) gemisi, Camialtı Tersanesi'nde denize indirildi.
3 TEMMUZ- Türk-Amerikan ikili antlaşması imzalandı. Türkiye'de bulunan üslerin mülkiyeti Türkiye'nin olduğu kesinleşti.
5 TEMMUZ- Başbakan Demirci 15. basın toplannsı yaptı: 'Demokrasiyi birlikte savunahm.'
7 TEMMUZ- Türkiye Öğretmenler Sendikası Genel Kurul toplantısmın yapılmakta olduğu Kayseri'de 2 cami, okul ve dernek dinamitlendi. Şehirde kanlı olaylar çıktı. Toplantı Ankara'da sürdürüldü.
30 TEMMUZ- Beş bölümden meydana gelen İzmit Kağıt Fabrikasi'nın birind bölümü yandı.
5 AĞUSTOS- İstanbul Silahtarağa Demir Döküm Fabrikasi'nda beş gün¬den beri sürdürülen grev, işçi - polis çatışmasma döndü.
8 AĞUSTOS- Orman Bakanlığı kuruldu.
11 AĞUSTOS- CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit partisinin politikasın açıkladı. 'Toprak işleyenin su kullananın...'
12 AĞUSTOS- Libya Kralı İdris El-Sunnusi, eşi ve kızı ile yazlığa İstan-bul'a geldi.
14 AĞUSTOS- Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi işgal edildi
26 AĞUSTOS- İnönü, seçim kampanyasın! açtı: 'Düzen değişikliğinin demokratik rejim içinde yapılamayacağı itham ve iddialannın karşı¬sındayız.'
11 EYLÜL- Ereğli Kömür Işletmesi 'Karadon' bölgesinde grizu infilakı 6 kayıp.
15 EYLÜL- Ereğli Demir ve Çelik tesislerinde 4400 işçinin yapacağı grev, iki ay süre ile bir kere daha ertelendi.
16 EYLÜL- Türk Hava YoUan'nın Viscount tipi 'SEÇ' uçağı, bir akıl has-tası tarafmdan Sofya'ya kaçırıldı.
19 EYLÜL- İstanbul'da Işık Mühendislik ve Mimarlık Özel Yüksek Otaokulu'nda öğrenci çatışması. l öğrenci öldü. Yaralılar var.
20 EYLÜL- istanbul'da Milli Türk Talebe Birliği'nin Cağaloğlu binasında patlama, l kayıp.
23 EYLÜL- Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde olaylar, l öğrenci öldü. Cenazesinde olaylar çıktı. İnönü;'... Polis, halk gözünde hakkı olan yerini yitiriyor...' dedi.
29 EYLÜL- Ereğli Demir Çelik İşletmeleri greve başladı.
l EKİM- Demirci Erzurum'da konuştu: '... Rejimi değiştirmeye kalkacakların kafası kırılır...' dedi.
9 EKİM- Gazeteci, yazar Cumhuriyet Gazetesi sahiplerinden Doğan Nadi Abaüoğlu (Doğ: 1913) öldü.
10 EKİM- Ana Muhalefet Lideri İnönü; Hürriyet gazetesüün yazdı soru-lanni cevaplandırdı.
12 EKİM- Genci Seçimler
AP:260, CHP:144, GP:14, BP:7, TİP:2, MHP:1, MP:6, YTP:3,
Bağımsız: 11, Açık: l.
AP oyların % 46,53'ü
CHP oyların % 27.36'smı aldı.
İnönü konuştu: 'Darbeye heves edecek kadar gözü kararmışların de¬mokrasiyi bertaraf etmelerine izin vermeyeceğiz...', 'AP iktidarı ile dalaşmayacağız.'
24 EKİM- Konuşmacı ve şair Behçet Kemal Çağlar (Doğ: 1908) öldü.
28 EKİM- Bir kısım öğrenci demekleri kapatıldı.
2 KASIM- Kabineyi kurmakla görevlendirilen Süleyman Demirel yeni kabinesin! kurdu.
Başbakan Süleyman Demirel
Devlet Bakanı Gürkan Titrek
Devlet Bakam İsmet Sezgin
Devlet Bakam Hüsamettin Atabeyli
Devlet Bakam Turhan Bilgin
Adalet Bakam Yusuf Ziya Önder
M.Savunma Bakam Ahmet Topaloğlu
Dişileri Bakam LS. Çağlayangil
1969 211Haldun Menteşoğlu Mesut Erez Ahmet Dallı Turgut Gülez Seyfi Öztürk Hayrettin Nakipoğlu Nahit Menteş Necmettin Gevheri Turhan Kapanlı Hüseyin Özalp Sabit Osman Avcı Ahmet ihsan Birindoğlu ühami Ertem Orhan Oğuz Selahattin Kılıç
İçişleri Bakanı Maliye Bakam Ticaret Bakanı Bayındırlık Bakam Çalışma Bakam imar ve İs. Bakam Ulaştırma Bakam Turizm Bakam Köy İş. Bakam Orman Bakam Enerji Bakam Gümrük ve Tekel B. Tarım Bakam M.Eğitim Bakam Sanayi Bakam Sağlık Bakam
Vedat Ali Özkan
Kabine, 12 Kasım 1969'da güven aldı. Tüm: 428, Evet: 263, Hayır. 165 '
5 KASIM- Siyasi Af Kanunu'nün 2. müzakeresi. Senato: Kabul: 127, et¬meyen 23.
12 KASIM- Başkan Sunay, Sovyet Rusya'ya gitti.
18 KASIM- İstanbul'da Ahırkapı Tütün Deposu yandı.
 8 ARALIK- İstanbul'da Yıldız Devlet Mimarlık Akademisi'nde yeni çatışmalar. l öğrenci öldü.
14 ARALIK- Yıldız Mimarlık Akademisi'nde bir öğrenci daha öldü. Ce-nazesi Ankara'ya nakledildi. Törende olaylar çıktı.
15 ARALIK- TÖS ve ÎLK-SEN'in ortaklaşa düzenledikleri dört günlük (Öğretmen boykotu) başladı. Hükümet, TRT ye yayın yasağı koydu.
16 ARALIK- Boğaz Köprüsü 303 milyon liraya ihale edildi. •1B| (Avrupa ile Asya kıtalarım birbirine bağlayacak Boğaz Köprüsü'nün
özellikleri:
İki askı kule arası 1.074 m.. Dünyanın 4. uzun asma köprüsü. Su se-viyesinden yüksekliği 64 m. (Dünyada mevcut en büyük gemiler geçer). 6 trafik yolu, iki tarafta birer yaya yol. 180 tonluk özel taşıtlar geçer. Sa¬niyede 45 m. hızla esecek rüzgara ve 0.1 g. süratteki depreme mukave¬met edecek. Kulelerin boyları 165 m. Kule ayakları 7 m. genişliğinde. Ortaköy kısmında rıhtım temeli deniz seviyesinden 16 m. derinlikte, Beylerbeyi kısmında 5 m.)

19 ARALIK- 6. Filo'ya bağlı 5 savaş gemisimn İzmir'e gelmesiyle şehirde protesto olaylan başladı.
20 ARALIK- İstanbul Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi kapatıldı
18 ARALIK- Yıllar boyu Türk Deniz Kuvvetleri'ni ve Milli Emlaki meşgul eden bir türlü çözüm yolu bulunamayan, onarımı imkansız, değiştirilmesi mümkün olmayan, yabancı basma da ilan verilmesine rağmen verilen teklifler yeterli görülmeyen Yavuz Zırhlısi'nı (Sardı Yavuz), Makine Kimya Endüstrisi Kurumu 19.000.000 liraya sahn aldı.
Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı'na katılmasında önemli rolü olduğunda birleşilen Yavuz Sultan Selim alı gemi, 1912 y-lında Almanya'nın Hamburg-Blohm Voss tezgahlarında yapılmıştır. 186 metre boy, 29.5 m. gençlikte 14.08 m. derinliğinde o devrin dev bir savaş gemisiydi. 15 bölmesi ve 7 güvertesi bulunan Yavuz Zırhlısi'nm 10 adet 28.5 santimlik, 10 adet 15.5 santimlik, 8 adet 7.65 santimlik, 26 adet 40 mm.'lik, 24 adet 20 nun.'lik top ile 2 adet denizaltı torpido kova¬nı bulunuyor ve bütün kazanlarım çalıştırdığı zaman saatte 28 mü yapabiliyordu.
28 Mart 1911'de hizmete giren Goben savaş gemisi, Akdeniz'de bir gösteri gezişi yaparken. Birinci Dünya Savaşı'nın birden patlaması üze-rine Bereslav Kruvazörü ile birlikte düşman takibinden kurtulmak için Türk kara sulanna ve Çanakkale Boğazı'na sığmarak İstanbul'a geldiler.
1914'te Türk-Alman ittifakından sonra Yavuz ve Midilli adım alan savaş gemileri bu tarihten sonra Türk Deniz Kuvvetleri'nde devamlı olarak hizmet gördü. Son olarak 1950 yılı yaz manevralarında Akde¬niz'de şanlı bayrağımızı dalgalandırdı. 20 Aralık 1954'te emekliye ayrıldı.
Köy kahvelerine kadar resmi asılan 'Yavuz' Türk denizcisinin bir sembolüdür.
21 ARALIK- 69 subay bildirişi dolayısıyla soruşturma ve tutuklamalar.
29 ARALIK- İstanbul'da Topkapı Maltepesi'nde Gamak Elektrik Motorları Yapım Fabrikasi'nda işçi-polis çahşması. l ölü.
31 ARALIK- Başkan Sunay, yeni yıl mesajmda "aşın sofa dikkati çekti:
'... İdeolojilerin zaferi uğruna vatan çocuklarım birbirinin canına kıyacak bir sorumsuzluk uçurumuna sürükleyenler affedilemez ve ihanetin temsilcileri durumuna düşerler.'
1970
6 OCAK- Başbakan Demirci, sürüp giden anarşik olaylar karşısmda vatandaşlrı göreve çağırdı.
7 OCAK- Grip hastalığı bütün yurtta yaygın bir hale geldi. Okulları kapatılan illerin sayışı 33'e çıktı.
14 OCAK- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Asım Gündüz (Doğ: 1880) öldü,
14 OCAK- Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kanunu (1211 sayılı) kabul edildi.
16 OCAK- Bakanlar Kurulu kararıyla 90 gün ertelenen Deniz-Taşıt-İş Sendikasi'nın istanbul Şehir Hatları işletmesindeki grevi saat 6.00'da başladı, istanbul'da hayat felce uğradı. İki gün sonra taraflar Ankara'da anlaşmaya vardılar.
19 OCAK- Beyaz Kelebekler Müzik Topluluğu'nun üç elemanı, Adapazarı yolunda trafik kazasında öldüler.
19 OCAK- Çalışma eski bakanlanndan ve İstanbul valilerinden Mümtaz Tarhan (1907) öldü.
26 OCAK- Konya bağımsız milletvekili Prof. Necmettin Erbakan ve 17 arkadaşı tarafından sağ cephe boşluğunu doldurmak amacıyla 'Milli Nizam Partisi' kuruldu.
11 ŞUBAT- Kore Savaşlan'na katılan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ilk komutanı general Tahsin Yazıcı (Doğ: 1893) öldü.
11 ŞUBAT-1970 yılı bütçesi 214'e karşı 224 oyla reddedildi.
14 ŞUBAT- Demirci istifa etti. Başkan Sunay, Demirel'i yeni kabineyi kurmakla görevlendirdi. Hükümet buhranı belirtileri.
20 ŞUBAT- Avrupa ile Asya kıtalarım bağlayacak olan Boğaz Köprüsü'nün temeli. Başkan Sunay ve Demirci tarafından büyük törenle atıldı.
21 ŞUBAT- Biskay Körfezi'nde "Amasya" şilebi battı. 9 kayıp.
3 MART- Üçüncü Denürel Hükümeti eski bakanlardan kuruldu. 15.3.1970'de güven aldı. Evet: 232, Hayır: 172 ve 5 beyaz oy aldı. 13 MART- 9 Mart tarihinde Türk Kadınlar Birliği İstanbul Şubesi tarafından Sultanahmet Meydam'na dikilen. Kurtuluş Savaşı kahraman-larmdan ve ünlü romancılanmızdan Halide Edip Adivar'ın büstü, gece meçhul kimseler tarafından parçalandı.
18 MART- Yüksek Öğretmen Okulu'nda olaylar, 1 öğrenci öldü.
19 MART- İstanbul'da Teknik Üniversite Emniyet Kuvvetleri tarafından 214 . 1970arandı.
27 MART- Gediz'de şiddetli deprem, 1087 vatandaşın ölümüne ve 90.000 kişinin evsiz kalmasma yol açtı. Okullar tatil edildi.
6 NİSAN- İstanbul Üniversitesi, meydana gelen çarpışma olayları nedeniyle süresiz olarak kapatıldı. Emniyet kordonu altına alındı.
8 NİSAN- Ermeniler Beyrut'ta Türk Haftasi'nın açılışını önlediler.
13 NİSAN- Ankara Tıp Fakültesi basıldı. Bir askeri doktor öldü. Olayların büyümesi üzerine bazı fakülteler kapatıldı.
23 NİSAN- 23 nisan 1920. Ulusal Egemenlik Bayramı' nin 50. Yıldönümü büyük törenlerle kutlandı.
23 NİSAN- Demirci ve dolaylannda deprem.
l MAYIS- YTP eski genel başkanlanndan Diyarbakır milletvekili Yusuf Azizoğlu öldü.
18 MAYIS- Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrenci Yurdu sabaha karşı arandı. Gözaltına alınanlar oldu.
29 MAYIS- Ankara'da toplum polisleri, personel tasansının tazminatları kaldıracağı yolundaki hükmü protesto etmek için forum düzenlediler ve göreve çıkmadüar.
30 MAYIS- Teknik personel. Personel Tasansi'm protesto için ild günlük boykota başladı.
1 HAZİRAN- Ankara'da Anayasa Mitingi yapıldı.
3 HAZİRAN- Ünlü romancı ve hikaye yazan Orhan Kemal (Doğ: 1914) öldü.
6 HAZİRAN- Personel Kanunu tasansı ile halk sağlığı hizmeüerinde reformun gerçekleşmemesini protesto için doktorlar yürüdü.
8 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde, Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'ndaki uyuşmazlığın devamı olarak silahlı bir çatışmada bir öğrenci öldü.
14 HAZİRAN- Personel Reformu Kanunu tasarısındaki aksaklıkları protesto için 'Türk Persen" Ankara'da büyük bir protesto yürüyüşü düzenledi.
14 HAZİRAN- Etibank'ın kuruluşunun 25. Yıldönümü. (14.6.1935 gün ve 2805 sayılı kanunla kuruldu).
15 HAZİRAN- Meclis'teki Sendikalar Kanunu tasansını geri aldırmak için DİSK'e bağlı işçiler çeşitli iş yerlerinde 4i durdurdular.
16 HAZİRAN- İstanbul'un Anadolu yakasında işçilerin büyük yürüyüşü kanlı bir sonuca yöneldi. 3 ölü ve yaralılar. İstanbul ve Kocaeli'de l ay süre ile sıkıyönetim ilan edildi. Gece sokağa çıkmak yasaklandı.
1970 21517 HAZİRAN- Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, eski DP'lilere siyasi haklannın iadesi için anayasada değişiklik yapan kanunun iptali hu-susunda TİP'in itirazım inceledi ve kanunu 7'ye karşı 8 oyla 'şekil ba-kımından' iptal etti.
22 HAZİRAN- İstanbul Teknik Üniversitesi'nde ikigrup arasmda silahlı çatışma oldu.
3 TEMMUZ- CHP 20. kurultayı Ankara'da toplandı. İnönü: 'Sosyalist olmaya heves ve kabiliyetimiz yok" dedi. İnönü, kurultayda ilk defa oy kullanmadı.
9 TEMMUZ- TÖS Ankara Şubesi, Milli Eğitim Bakanlığı önüne siyah çelenk koymak istedi. Emniyet kuvvetleriyle tartıştılar,
13 TEMMUZ- İstanbul Teknik Üniversitesi öğrencileri sınavlara girmediler.
14 TEMMUZ- Askerlik süresi 20, yedek subaylık 18 aya indi.
14 TEMMUZ- Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü kuruluşu hakkında (1309 saydı) kanun kabul edildi.
15 TEMMUZ- TBMM'nde sıkıyönetim iki ay daha uzatıldı.
15 TEMMUZ- Türkiye Elektrik Kurumu Kanunu (1312 sayılı) kabul edildi.
29 TEMMUZ- Emlak Vergisi Kanunu (1319 saydı) kabul edddi.
31 TEMMUZ- Genel Kadro Kanunu (1322 saydı) kabul edildi.
31 TEMMUZ- Mili Savunma Bakanlığı Görev ve Teşkilatı hakkında (1325 saydı) kanun kabul edddi.
31 TEMMUZ- Genelkurmay Başkani'nın görev ve yetkilerine ait (1324 saydı) kanun kabul edddi.
31 TEMMUZ- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun bazı maddelerinin değiştirdmesi ve kanuna bazı maddeler eklenmesine ve bu kanunun kapsamı dışında kalan kamu personelinin ayhk ve ücretlerine dair (1327 saydı) kanun kabul edddi.
3 AĞUSTOS- Son Posta gazetesi sahip ve başyazarı, eski mdletvekillerinden Selim Ragip Emeç (doğ: 1899) öldü.
9 AĞUSTOS- Türk Paraı devalüe edildi.
15 AĞUSTOS- Sınırdan gelebdecek kolera tehidcesine karşı bir kısım şehirlerde kolera aşısı uygulanmasına başlanddı ve özelidde güney sınır kapolarında tedbir alındı.
31 AĞUSTOS- İzmir'de Akdeniz Olimpiyatlan'nın yapdacağı 'Halkapınar' spor tesisleri inşaat sırasında yandı.
4 EYLÜL- Kemah ve dolaylannda deprem.
216 197013 EYLÜL- Gazeteci ve yazar Refik Ahmet Sevengil (doğ: 1903) öldü.
14 EYLÜL- Belçika Başbakanı Gaston Eyskens Türkiye'ye geldi. 23 EYLÜL- Denizyol-îş Sendikası ile işveren Denizcilik Bankası ve Türk
Taşıt İşverenleri Sendikası arasındaki anlaşmazlık yüzünden dış hat¬larda 11 gemide grev başlatıldı.
25 EYLÜL- VII. Türk Tarih Kongresi Başkan Suna/in konuşmasıyla açıldı.
15 EKİM- Bir Sovyet yolcu uçağı Trabzon'a kaçırıldı.
19 EKİM- Başkan Sunay, beş günlük resmi bir ziyaret için Almanya'ya gitti.
21 EKİM- İki Amerikalı general ile Türk albayım Erzurum'dan Kars'a götüren U-8 tipi Amerikan uçağı sinin şaşırarak Sovyet topraklanna indi. Diplomatik temaslar sonunda geri alındı.
21 EKİM- AP 3. Büyük Kongresi Ankara'da toplandı. Demirci, yeniden Genel Başkanlığa seçildi. (Demirel; 1425, Domaniç: 28, Yalçın: 15)
25 EKİM- Genel Nüfus Sayımı
1927:13.648.270,1935:16.158.018,1940:17.820 950 1945:18.790.174,1950: 20.947.188,1955: 24.064.763 1960: 27.754.820,1965: 31.391.421,1970: 35.666.549
26 EKİM- Sovyetler Hükümeti, U-8 uçağının sinin geçmesinden ötürü Türkiye ve Amerika'yı protesto etti.
27 EKİM- Bir Sovyet yolcu uçağı Sinop'a kaçırıldı.
11 KASIM- Başbakan Demirel, General De Gaulle'ün cenaze töreninde bulunmak üzere Paris'e gitti.
16 KASIM- 9 eğitim enstitüsünde öğrenciler boykota başladı.
25 KASIM- İstanbul Amerikan Koleji öğrenci hareketleri dolayısıyla bir süre kapahidı.
27 KASIM- Dünyada 3. Avrupa'da 2. büyük opera binası olan, 23 yılda bitirilen 'İstanbul Kültür Sarayı', Cadı Kazanı adlı oyunun temsili sırasında esrarengiz şekilde tamamen yandı.
29 KASIM- İnönü, genel merkezde çalışırken kalp krizi geçirdi.
5 ARALIK- İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'nda silahlı çatışma ve işgal. Okul süresiz olarak kapatıldı.
7 ARALIK- Ankara Yüksek Öğretmen Okulu işgal edildi.
7 ARALIK- Ankara'da yabancı 5 şirketin bürosuna patlayıcı madde atıldı.
8 ARALIK- Hacettepe Üniversitesi'nde silahlı çatışma.
10 ARALIK- İstanbul'da 8 Fakülte kapatıldı. Vurularak ölen öğrencinin cenazesi büyük tören ve olaylar içinde Ankara'ya götürüldü. Olaylar sürdürüldü.
11 ARALIK- Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur, Başkan Sunay'a: 'Buhranlı günlerin artması ve tehlikesiyle ilgili...' bir muhtıra verdi.
17 ARALIK- Başbakan Süleyman Demirci hakkındaki soruşturma hazırlık tahkikatı raporu; Evet: 309, Hayır: 276, Çekimser l oyla kapa¬tıldı. Demirel; '..İddiaların, ciddiyetten uzak olduğunu ve kendisini ilgilendirmediğim, raporun da bunu belgelediğim' söyledi.
18 ARALIK- Demokratik Parti, Adalet Partisi'nden kopan 26'larm çekirdek olmasıyla kuruldu.
20 ARALIK- İstanbul'da 'kapıcılar' yürüyüş yaph. 30 ARALIK- İnönü; '..Başlıca sorumlu tükenmiş iktidardır' dedi.
1971
2 ocak- Türkiye İşçi Partisi'nden (TİP) ayrılan Cenan Bıçakçı ve arkadaşları yılında bugün "Bağımsız Türkiye Sosyalistleri Birliği" adıyla yeni bir örgüt kurduklarını açıkladı.
5 OCAK- Muhalefet Lideri İnönü; Başkan Sunay ile, buhrana karşı alınacak tedbirler üzerinde 2 saat 10 dakika görüştü.
6 OCAK- İstanbul'da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde işten atılan 15 model çıplak olarak protesto gösterisi yaptı.
18 OCAK- İstanbul Teknik Üniversitesi'nde polis-öğrenci çatışması oldu.
20 OCAK- Orta Doğu Teknik Üniversitesi süresiz olarak kapatıldı.
25 OCAK- Emniyet Kuvvetleri Siyasal Bilgiler Fakültesi Yurdunda büyük çapta arama yaptı.
27 OCAK - Zonguldak'ta ücretleri ödenmeyen 600 maden işçisi ocaklara inmedi.
30 OCAK- İstanbul'da 11 özel okula mensup öğrenciler; 'Özel eğitimin devletleştirilmesi' amacıyla bir yürüyüş ve miting düzenledi, Dev-Genç ve Devrimci Kadınlar Birliği de bu yürüyüşe katıldı.
l ŞUBAT- Ankara Fen Fakültesi öğrencileri boykot yaptı.
3 ŞUBAT- Eski DP'lilerin siyasi haklannın verilmesini öngören teklifi, 217 AP milletvekili ve senatörün imzasıyla Millet Meclisi kanhğı'na verildi.
12 ŞUBAT- Bursa (TOFAŞ) Oto Fabrikası (Murat 124), Başkan eliyle hizmete açıldı.
12 ŞUBAT- Ankara Ziraat Bankası'nın Küçük Esat Şubesi silah soyuldu.
15 ŞUBAT- Ankara'da Balgat'taki Amerikarr tesislerinden bir çavuş kaçırıldı. Sağ olarak geri gönderildi.
15 ŞUBAT- Ege ve özellikle Gediz vadisinde deprem.
20 ŞUBAT- Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrencileri, Hacettepe Yurdu olayım protesto için Ankara - Eskişehir yolunu trafiğe kapadılar.
28 ŞUBAT-1971 yılı bütçesi, (Evet: 230, hayır: 198) kabul edildi.
2 MART- İstanbul Hukuk Fakültesi'nde öğrenci-polis çatışması.
4 MART- Ankara'da dört Amerikalı asker, kendilerine Türk Halk Kurtuluş Ordusu' adım veren bir örgüt tarafından kaçırıldı (8 Mart 1972'de serbest bıraktılar.)
5 MART- Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde güvenlik kuvvetleri arama yapmak istedi. Çatışmalarda 1 jandarma, 1 öğrenci öldü. Yaralılar var. Arama günlerce sürdürüldü.
5 MART- Bir süre önce Kırıkhan'da Hamidiye Camii'nde patlayan bir maddeyi protesto için yürüyüşe geçen halk ile güvenlik kuvvetleri
çatıştı. Ölen ve yaralananlar.
5 MART- İstanbul'da Akbank Kadıköy, Selamiçeşme şubesi soyuldu.
5 MART- Ankara Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu'nda çatışma ve yaralananlar.
7 MART- İller toplantısında İnönü konuştu: '..Kanla biten sonuç tamir olunmaz.'
12 MART- Silahlı Kuvvetler "12 Mart Muhtırası"nı verdi:
"Parlamento ve Hükümetin süregelen tutum, görüş ve icraatının yurdu anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluk içine soktuğunu gören Türk Silahlı Kuvvetleri adına Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Fa¬ruk Gürler. Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Celal Eyicioğlu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur imzalarım taşıyan bir muhtırayı; Cumhurbaşkanına, Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi başkanlıklanna verdiler.
Ültimatom niteliğindeki bu muhtıra bu tarihten sonra '12 Mart Muh-tırası' olarak Türk Siyasi Tarihinde adlandırıldı.
1- Parlamento ve Hükümet süregelen tutum, görüş ve icraah ile yurdumuzu anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluklar içine sokmuş. Atatürk'ün bize hedef verdiği çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmak ümidini kamu oyunda yitirmiş ve anayasanın öngördüğü re¬formları tahakkuk ettirememiş olup, Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceği ağır bir tehlike içine düşürülmüştür.
2- Türk milletinin ve sinesinden çıkan Silahlı Kuvvetleri'nin bu vahim ortam hakkında duyduğu üzüntü ümitsizliği giderecek çarelerin partiler üstü bir anlayışla meclislerimizce değerlendirilerek mevcut anarşik durumu giderecek ve anayasanın öngördüğü reformları Atatürkçü bir görüşle ele alacak ve inkılap kanunlarım uygulayacak kuvvetli ve inandırıcı bir hükümetin demokratik kurallar içinde teşkili zaruri görülmektedir.
3- Bu husus süratle tahakkuk ettirilmediği takdirde Türk Silahlı Kuvvetleri kanunların kendisine vermiş olduğu Türkiye Cumhuriyetim korumak ve kollamak görevini yerine getirerek idareyi doğrudan doğru-ya üzerine almağa kararlıdır. Bilgilerinize. Demirel Kabinesi istifa etti.
İnönü; Silahlı Kuvvetlerin muhtırası ve Başbakan'ın istifası konusunda: '..Demokratik bir istifadır.' dedi.
17 MART- Yazar ve gazeteci Cevad Fehmi Başkut (doğ: 1905) öldü.
19 MART- Nihat Erim Kabineyi kurmakla görevlendirildi.
21 MART- Romancı ve gazeteci Falih RHkı Atay (doğ: 1894) öldü.
21 MART- Yeni hükümetin kuruluş şekli dolayısıyla CHP Genel Sekre¬teri ve Yönetim Kurulu istifa etti. İzmir Milletvekili Şeref Bakşık CHP Genel Sekreteri (23.3.1971) seçildi.
26 MART- Kocaeli Milletvekili Nihat Erim; 5 AP'li, 3 CHFU, l MGPli, l Milli Birlik Grubu üyesi ile Parlamento dışından 14 teknisyen görev aldı.
Nihat Erim
Sadi Koçaş (CHP)
Atilla Karaosmanoğlu (dış)
Mehmet Özgüneş (T. senatör)
Doğan Kitaplı (AP)
İsmail Arar (CHP)
Ferit Melen (MGP)
Hamdi Ömeroğlu (dış)
Osman Olcay (dış)
Said Naci Ergin (dış)
şinasi Orel (dış)
Cahit Karakaş (AP)
Özer Derbil (dış)
Türkan Akyol (dış)
Haydar Özalp (AP)
Orhan Dikmen (dış)
Haluk Arık (dış)
Ayhan Çilingiroğlu (dış)
İhsan Topaloğlu (CHP)
Turizm ve T.Bakanı Erol Yılmaz Aksal (AP)
imar ve İs.Bakaru Selahattin Babüroğlu (dış)
Köy İşleri Bakanı Cevdet Aykan (dış)
Orman Bakara Selahattin İnal (dış)
Gençlik ve S.Bakam Sezai Ergim (AP)
7 NİSAN- Türkiye'nin 12. Başbakanı Nihat Erim Kabinesi güven aldı. (370 üye katıldı. 321 beyaz güven oyu, 46 ret, 3 çekimser. 74 milletvekili katılmadı.)
5 NİSAN- İki zengin işadamı. Dev-Genç üyesi olduklarım söyleyen kişiler tarahndan kaçırıldı. 16 saat sonra serbest bırakıldı.
10 NİSAN- İnönü'nün gözlerim muayene eden kurul ameliyat karan aldı.
11 NİSAN- Genelkurmay Plan ve Program Dairesi Başkanı Korgeneral Atıf Erçıkan'ın Ankara'da evine bomba atıldı.
15 NİSAN- İstanbul'da Bakırköy'de bir doktorun oğlu, Dev-Genç oldukları söylenilen kişiler tarafından kaçırıldı ve 250 bin lira fidye ve-rilerek kurtarıldı.
19 NİSAN- Ereğli Demir ve Çelik Fabrikasındaki 'Ayşe' adlı yüksek fırın patladı.
20 NİSAN- İnönü; Bayar'ı İstanbul'da Feneryolu'nda evinde ziyaret etti.
22 NİSAN- Bayar; İnönü'yü İstanbul'da Taşlık'taki evinde ziyaret etti.
22 NİSAN- İstanbul gece sabaha kadar askeri ve sivil ekipler tarafından tarandı. İnönü: 'Eşkiya sokağa hakim olmuştur.' dedi.
25 NİSAN- Kızıl Çin ile diplomatik ilişkiler kurmak üzere hazırlıklara başlandı.
26 NİSAN- İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Zonguldak, İzmir, Ankara, Eskişehir, Adana, Hatay, Diyarbakır, Siirt (11 il)'de 30 günlük sıkıyönetim ilan edildi.
26 NİSAN- Türk tiyatrosunun emektar sanatçısı Celal Sururi (doğ: 1903) öldü.
27 NİSAN- İnönü; hafif bir kalp spazmı geçirdi.
27 NİSAN- Dev-Genç, Doğu Kültür Ocakları ve Ülkü Ocakları kapatıldı.
3 MAYIS- Ziraat Bankası İstanbul Unkapanı şubesi silah zoru ile soyulmak istenildi. Görevini yapan müstahdem Tahsin Yaman öldürüldü. Suçlular yakalandı. Muhafızın cenazesi askeri törenle kaldmidı.
11 MAYIS- inönü'nün gözündeki 'perde' alındı.
12 MAYIS- Göller Bölgesi ile Ege'nin bazı kesimlerinde şiddetli deprem. Burdur'da hasar fazla.
13 MAYIS- Sıkıyönetim mahkemelerinde duruşmalar başladı. Arama-tarama aralıksız sürdürülüyor.
17 MAYIS- İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Ephraim Eirom kaçırıldı.
21 MAYIS- Anayasa Mahkemesi; 'Milli Nizam Partisi' hakkında 'Laik devlet niteliğinin ve Atatürk devrimciliğinin korunması' prensipleri-ne aykırı olduğu gerekçesiyle kapatma karan verdi.
21 MAYIS- İzmir'de gece sten tabancalı kişiler güvenlik kuvvetleriyle çarpıştılar. Ölen ve yaralananlar.
23 MAYIS- İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı arama-tarama için cwaas-tesi gece yansmdan pazar günü saat 15.00'e kadar sokağa çıkma ya¬sağı koydu. 25 bin polis ve asker İstanbul'u taradı.
23 MAYIS- Bingöl ve çevresinde çok şiddetli deprem.
27 MAYIS- Genelkurmay Başkanı Tağmaç, Hürriyet ve Anayasa Bayramı dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvetleri'ne mesaj yayınladı.
30 MAYIS- İstanbul'da; Mahir Çayan'ların ellerinde rehin tuttukları Sibel Erkan, 51 saat sonra silahlı çatışma sonunda kurtarıldı,
7 HAZİRAN- Fin Cumhurbaşkanı Orho Kekkonnen Türkiye'ye geldi.
7 HAZİRAN- Başbakan Nihat Erim Anayasa değişikliği konusunda Türkiye radyolannda bir konuşma yaptı.
'Ordu durup dururken 12 Mart Muhbrasi'nı vermedi. Memleket bir ortamın içine götürülmüştü. Sürüklenmişti ve bu ortamda çok tehlikeli bir hal almıştı. O kadar tehlikeli bir hal almışta ki, bir sabah uyanacaktık, belki Endonezya'daki gibi komünist avına çıkmış kitleler gö-rebilirdik. Böyle tahrikler, böyle kışkırtmalar vardı. Yahut aksi, bir gece bakacaktık ki, çok küçük bir azınlık fakat kararlı, silahlı - görüyorsunuz - dinamitli, gayet iyi örgütlenme çok küçük bir azınlık, memlekette bir darbe yapmış, işte bu ortamın karşısında buldun kendimi ve ordu bunu önlemek için 12 Mart Muhtırasi'nı verdi...'
14 HAZİRAN- Türk Jandarma Teşkilatı kuruluş yıldönümü.
21 HAZİRAN- Eski Milli Birlik Komitesi üyesi İrfan Solmazer, 'Devlet bütünlüğünü bozmak üzere gizli örgüt kurduğu' iddiasıyla gözabt, na alındı.
24 HAZİRAN- Anayasa Mahkemesi, İstanbul'da şekercilik yapan Hasan Turan adlı bir vatandaşın Genel Başkanı olduğu Türkiye İleri Ülkü Partisi'ni kapatma karan verdi.
28 HAZİRAN- Gazeteci ve yazar, Hürriyet gazetesi ailesinden Mustafa Nermi (doğ: 1890) öldü.
29 HAZİRAN- istanbul'da Dariişşafaka Lisesi giriş imtihanma ilk defa kız öğrenciler katıldı.
2 TEMMUZ- M.B.K. üyelerinden Tabii Senatör Ekrem Acuner'in dokunulmazlığının kaldırılması sert tartışmalardan sonra kabul edildi.
(Evet: 91, Hayır: 27, Çekimser: l) Acuner, Anayasa Mahkemesi'ne baş vurdu.
14 TEMMUZ- Atatürk'ün yakın arkadaşı Kılıç Ali (doğ: 1888) öldü.
23 TEMMUZ- Sıkıyönetim 11 ilde iki ay daha uzatıldı.
26 TEMMUZ- Orta Doğu Teknik Üniversitesi yeniden öğretime açıldı.
27 TEMMUZ- İzmir-Aydın yolunda Ziraat Bankasi'na ait bir pikap silah zoru ile soyularak 4 milyon çalındı. Soyguncuların Dev-Genç ile ilişkisi olduğu belirlendi.
3 AĞUSTOS- Cumhuriyet Senatosu'nda 8,5 saat süren konuşmalar so-nunda kontenjan senatörü Cemal Madanoğlu ve Osman Köksal'ın dokunulmazlıkları kaldınîdı. (Madanoğlu; Evet: 98, Hayır: 26, Çekimser: l), (Koksal; Evet: 89, Hayır: 32, Çekimser: 3)
5 AĞUSTOS- Türkiye-Kızıl Çin ilişkileri saat 13.00'den itibaren yürürlüğe girdi. Kıt'a Çin'i tanıyan sekizinci NATO ülkesi Türkiye. Anka¬ra'da bulunan Milliyetçi Çin Elçilik mensupları Ankara'dan aynimaya başladılar.
9 AĞUSTOS- Türk basınına uzun yıllar hizmet etmiş. Hürriyet gazetesi ailesinden Ahmet İhsan (doğ: 1899) öldü.
13 AĞUSTOS- Hürriyet gazetesi l .000 çocuğu sünnet ettirdi.
14 AĞUSTOS- Eski M.B.K. üyesi İrfan Solmazer tahliye edildi.
26 AĞUSTOS- 26 Ağustos 1971'de Anadolu'yu Türklere açan Malazgirt Zaferi'nin 900. dönüm yılı bütün yurtta törenlerle kutlandı.
26 AĞUSTOS- Türkiye'de Fransızca yayın yapan 'Le Joumal d'Orient' adlı gazete, ekonomik zorluklar nedeniyle kapandı.
27 AĞUSTOS- 1961 Anayasasının değiştirilmesini öngören 430 imzalı teklif, saat 15.00'de Millet Meclisi Genel Kurulunda ele alında ve 2'ye karşı 373 oyla kabul edildi.
9 EYLÜL- CHP'nin 49'uncu kuruluş yıldönümünde İnönü konuştu.
10 EYLÜL- Boğaziçi Üniversitesi açıldı. Robert Kolej Yüksek Okulu TC Hükümetine devredilerek bu ad altında öğretime başladı. Okul 1863 yılında Chnstopher Robert adlı bir tacir tarafından kurulmuştur.
11 EYLÜL- Komutanlarla Bakanlar arasında 5 saat süren toplantı yaptı. Yeni Kabinenin 157 günlük icraatı ve sonuçtan beraberce gözden geçirildi.
19 EYLÜL- Hürriyet Gazetesi'rün seçtiği 18 yaşındaki Türkiye güzeli Filiz Vural, 1971 Avrupa Güzellik Kraliçesi seçildi.
20 EYLÜL- Kabine'nin kanun kuvvetinde kararname çıkarmasıyla ilgili olarak Muhalefet Lideri inönü; '..Hallettik bunu mecliste, konuştuk ; uzun boylu, hükümete selahiyet tanıdık. Hudutlarım her şeyi tanıdık.' dedi.
23 EYLÜL- Sıkıyönetim 2 ay daha uzatıldı.
5 EKİM- AP Genel İdare Kurulu bir bildiri yayınlayarak, hükümetin 'Partiler üstü' vasfım kaybettiğim ileri sürerek 5 Bakanım kabineden çekti.
6 EKİM- 6. Akdeniz Oyunları, Sunay tarafından İzmir'de 'Atatürk Stadı' adı verilen 'Halkapınar Olimpik Stadi'nda törenle açıldı.
9 EKİM- Anayasayı tebdil tağyir ve ilgaya teşebbüsden Deniz Gezmiş ve 17 arkadaşı Ankara l. numaralı sıkıyönetim mahkemesince ölüm cezasma çarptırılmış, 3 sanık 5'er yıl hapse mahkum edilmiş 3 sanık da delil yetersizliğinden serbest bırakılmıştır.
11 EKİM- Amerika Birleşik Devletleri Yardımcısı Spiro Agnew ve  Türkiye'ye geldi.
14 EKİM- Başkan Sunay; iran'm 2500. kuruluş yıldönümünde bulmak üzere İran'a gitti.
18 EKİM- İngiltere Kraliçesi Elizabeth n. Eşi Edinburg Dükü Prens lip ve kızı Prenses Anne, 8 günlük resmi bir ziyarette bulunmak üzere Ankara'ya geldiler.
26 EKİM- AP'nin bakanlarım çekme karan ile başlayan hükümet buhranı, Çankaya Köşkü'nde AP lideri Demirel ile yapılan 3.45 saatlik bir görüşmeden sonra hükümetin istifası ile sonuçlandı. Başkan Sunay kabul etmedi.
29 EKİM- Cumhuriyetimizin 48. yıldönümü parlak törenlerle kutlandı
l KASIM- Ankara ve İstanbul Üniversiteleri sessiz sedasız açıldı
3 KASIM- İstanbul'da tarihi, yanık, ahşap, Tepebaşı Tiyatrosu bir kere daha kül oldu.
5 KASIM- Deniz Kuvvetleri Taşkızak Tersanesi'nde yapımı biten 5.000 tonluk 'yüzer havuz' denize indirildi.
5 KASIM- AP Merkez Temsilciler Meclisi, Ankara'da toplanarak 5 Ekim kararı (Kabine'den AP'li Bakanlar geri çekme) geri aldılar.
16 KASIM- Kütahya ve Gediz sallandı.
7 KASIM- Şehir Tiyatrosu aktör ve rejisörlerinden Sami Ayanoğlu (1913) öldü.
12 KASIM- AP Genel Başkanı, Süleyman Demirel kendisi için tahkikat açılmasını istedi.
16 KASIM- Habeşistan İmparatoru Haile Selasiye Türkiye'ye geldi.
18 KASIM- Muhalefet partisinde (CHP) karışıklık. Genel Sekreter Şeref Bakşık istifa etti. Yerine Kamil Kırıkoğlu (27 Kasım 1971) seçildi.
23 KASIM- İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden Ord. Prof. Dr. Vasfi Raşit Seviğ (Doğ: 1887) öldü.
25 KASIM-11 İlde sıkıyönetim iki ay daha uzatıldı.
29 KASIM- Maltepe İkinci Zırhlı Tugay Askeri Cezaevi'nde tutuklu bulunan 5 anarşist kaçtı. Arama tarama sürdürüldü (13.2.1972'de Levent'te güvenlik kuvvetleriyle çarpıştılar. Ölen ve yaralananlar oldu. 19.2.1972'de İstanbul'da Fındikzade'de çarpışmalar. Yaralanan ve tutuklananlar). Firarın birinci bölümü kapandı.
3 ARALIK- 'Reformların yapılmasına imkan kalmadığı' gerekçesiyle 11 Bakan'ın toplu olarak istifası üzerine Erim Hükümeti çekildi.
5 ARALIK- Başkan Sunay; Nihat Erim'i yeni kabineyi kurmakla görevlendirdi.
11 ARALIK- 2. Erim Kabinesi kuruldu.
Nihat Erim (Kontenjan) Doğan Kitaplı (AP) Ali ihsan Göğüs (CHP) İlyas Karaöz (AP) İlhan Öztrak (Dış) Suat Bilgeç (Dış) Ferit Melen (MGP) Ferit Kubat (Dış) Haluk Bayülken (Dış) Sait Naci Ergin (Eskisi) İsmail Azar (CHP) Mukadder Öztekin (CHP) Naim Talü (Dış) Dr. Cevdet Aykan (Dış) Haydar Özalp (AP) Orhan Dikmen (Dış) Rifki Danışman (AP)
Ali Rıza Uzuner (CHP)
Mesut Erez (AP)
Nezih Devres (Dış)
Erol Yılmaz Akçal (AP)
Serbülent Bingöl (Dış)
Necmi Sönmez (Dış)
Selahattin İnal (Dış)
Adnan Karaküçük (AP) Kabine; 22 Aralık 1972'de güven aldı. (Evet: 301, Hayır: 45, Çekimser: 3) CHP'de Ecevitçiler ile AP'de Demirerin karşıtları oylamaya katılmadılar.
14 ARALIK- Muğla Dalaman kağıt fabrikasında büyük yangın.
15 ARALIK- Muhalefet Lideri İnönü, gözlerim muayene ettirmek üzere eşi Mevhibe Hanim'la birlikte Paris'e gitti. Bu arada Cumhurbaşkanı Gorges Pompidou tarafından da kabul edildi. Dönüşte (21.12.1971) Yunanistan'a uğradı. Devlet Başkanı tarafından askeri törenle karşılandı. Bu süre içinde CHP'de kaynaşma geçici olarak durduruldu.
30 ARALIK- Muhalefet Lideri İnönü yeni yıl mesajında: 'Halk darlık ve pahalılıktan tedirgindir.' dedi.
1972
6 OCAK- Atatürk devri dışişleri bakanlanndan Tevfik Rüştü Aras (doğ;1883) öldü.
10 OCAK- Askeri Yargıtay; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan hakkındaki ölüm cezalarım onayladı.
10 OCAK- Bingöl'de deprem.
11 OCAK- Boğaz Köprüsü'nü taşıyacak olan esas ana kabloların çekilmesine başlandı ve boğaz trafiği 7 saat süre ile kapatıldı.
21 OCAK- Türk Havayollan'mn DC 9 tipi Marmara uçağı Hac dönüşü Adana civarında düştü, l hostes öldü.
23 OCAK- İstanbul'da sabah saat 03.00'ten akşam saat 18.00'e kadar sokağa çıkma yasağı kondu. 'Fırtına-1' tatbikatı adı altında anarşistler arandı. (369 mahalle, 26.810 bina ve 512.000 daire.)
24 OCAK- Pakistan Devlet Başkanı Zülfikar Ali Butto Türkiye'ye bir1 günlük ziyaret yaptı.
24 OCAK- İnönü TBMM ortak toplantısında sıkıyönetim ve idamlar hakkında konuştu:'... Siyasi suçlar için adam olmaması fikrindeyim, bunu kaldıranın. Dünyada memleketler var ki idam cezasını büsbü226 1972tün kaldırmışlardır.
24 OCAK- Sıkıyönetim 11 ilde 2 ay daha uzatıldı.
30 OCAK- İstanbul'da Aksaray geçidi, hizmete açıldı.
8 ŞUBAT- İnönü ve Churchill'in ikinci Dünya Savaşı'nda Adana'da yaptıkları gizli görüşmelere ait belgeler, aradan 25 yıl geçmiş oldu-ğundan dolayı, ingiliz usullerine göre incelenmeye açık tutuldu.
8 ŞUBAT- Türkiye'de Haşhaş ekiminin yasaklanmasından sonra Amerika Devleti, ilk tazminat olarak 35 milyon TL. verdi.
24 ŞUBAT- 229 sanıklı Dev-Genç davasma, Ankara'da l No.lu sıkıyönetim mahkemesinde başlandı.
28 ŞUBAT- İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi öğretim üyelerinden Ord. Prof. Dr. Kazım İsmail Gürkan (doğ: 1905) öldü.
4 MART- Başkan Sunay; 1.8.1971 tarihine kadar işlenmiş orman suçlan-nin affı ile ilgili kanun metnim veto etti.
6 MART- Deniz yollannın 125 milyon değerindeki turistik Marmara Yolcu Gemisi, yıllık revizyon için alındığı İstanbul Haliç Tersanesi'n-de yanarak battı.
8 MART- Eski Başbakan Adnan Menderes'in büyük oğlu, DP genel başkan vekili Yüksel Menderes Ankara'da intihar etti.
10 MART- TBMM Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan hakkında sıkıyönetim mahkemesinin vermiş olduğu ölüm cezasını onayladı.
11 MART- Anarşist eylemlere katıldıkları ve Maltepe garnizonundan kaçanlara yardım ettikleri öne sürülen küçük rütbeli 57 subay ile 11 astsubay ordudan ihraç edildi.
11 MART- İPRAŞ Rafinerisi, düzenlenen sade bir törenle CALTEX yetkilileri tarafmdan hükümete devredildi.
13 MART- Ankara'da sokağa çıkma yasağı; 00.30 - 04.00 arasında uzatıldı.
14 MART- Deprem 'Marmara Bölgesi'ni salladı.
19 MART- Başbakan Nihat Erim. Nixon'la görüşmek üzere, Amerika'ya
gitti. 21 MART- Yüz yıllık bir yapı olan tarihi Kütahya Cezaevi yandı.
23 MART- Cumhurbaşkanı Sunay; Gezmiş, İnan ve Aslan hakkındaki mahkeme kararım onayladı.
24 MART- Başbakan Erim, Amerika'dan döndü.
25 MART- Sıkıyönetim 11 ilde iki ay daha uzatıldı. 27 MART- Ünye Radar Üssü'nde görevli üç İngiliz teknisyen kaçırıldı. Kaçıranlar; Gezmiş, İnan ve Aslan'ın cezalarmın kaldınîmasmı istediler. Niksar'ın Kızıldere köyünde, güvenlik kuvvetleri tarafmdan| sardan anarşistler, üç İngiliz teknisyenim öldürdüler. Kendileri de -biri canlı diğerleri ölü olarak ele geçti. Nihat Erim, İngiliz hükümeti-1 ne Türk milletinin teessürlerim bildirdi.
28 MART- Başbakan Erim; 'Devleti maceraolara kurban etmeyeceğiz, bundan kimse şüphe etmesin!' dedi.
30 MART- İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı (01.00-04.00) gece sokağa çıkma yasağı koydu.
30 MART- Başbakan Erim, anarşistler tarafından öldürülen 2 İngiliz ve 1 Kanadalı teknisyen için İngiliz ve Kanada Başbakanlanna taziye mesajı gönderdi.
11 NİSAN- Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Podgomi, Türkiye'ye geldi;
12 NİSAN- Amerika Birleşik Devletleri'nden satın alınan 'Oruç Reis' ile 'Uluç Ali Reis' adlı denizaltılar Gölcük donanma üssüne geldiler.
22 NİSAN- Ana Muhalefet Partisi'nde anlaşmazlık yüze çıktı. Parti; İnönü'cüler, Ecevit'çiler olarak ikiye bölündü. İnönü CHP'de İttihat Terakki usullerine izin vermeyeceğim.' dedi.
29 NİSAN- Cumhurbaşkanı Sunay, yeni hükümeti kurmakla bağımsı/ kontenjan senatörü, Suat Hayri Ürgüplü (1903)'yü görevlendirdi.
l MAYIS- Hürriyet Gazetesi'nin 25. yıldönümü kutlandı.
3 MAYIS- İçinde Erdal İnönü'nün de bulunduğu saat 9.30'da Esenboğa'dan hareket eden THY'nin DC-9 'Boğaziçi' jet yolcu uçağı, 6 mürettebat ve 61 yokuşu ile 4 silahlı anarşist tarafından Sofya'ya kaçındı. Kaçırılan uçağın rehin tutulan yolcu ve mürettebah 28 saat sonra serbest bırakıldı. Kaçıranlara Bulgaristan'a iltica hakkı tanındı.
4 MAYIS- Jandarma Genel Komutanı Org. Kemalettin Eken'e Ankara'da suikast yapıldı, l anarşist ölü, diğeri yaralı ele geçti.
5 MAYIS- İnönü; birer saat ara ile üç 'kalp spazmı' geçirdi.
6 MAYIS- Gezmiş, Aslan, İnan hakkında verilmiş olan ölüm cezası, Ankara Cebeci Sivil Kapalı Cezaevi avlusunda yerine getirildi. ;
7 MAYIS- CHP Olağanüstü Kurultayı'nda İnönü: 498, Ecevit: 709 oy aldi.
8 MAYIS- İnönü, Atatürk'ün ölümünden beri aralıksız olarak 33 yıldır 3 (33 Yıl 4 ay, 11 gün) tamdığı CHP liderliğinden istifa etti. Ecevit 'Devrimci kadrolar CHP'yi Atatürk ve İnönü'ye layık bir şekilde yaşatacak.' Kemal Satır: 'İnönü hayatta iken İnönü'süz bir CHP nasıl, olacaktır?' dedi.
14 MAYIS- CHP Özel Kurultayı 826 oy ile Bülent Ecevit'i Parti Genel Başkan seçti.
15 MAYIS- Milli Savunma Bakanı Ferit Melen (doğ: 1906) kabineyi kurmakla görevlendirildi. 22.5.1972'de kurdu.
Ferit Melen (MGP) Doğan Kitaplı (AP) İsmail Arar (CHP) Z. Baykara (Dış) İ. Öztrak (Dış) Fehmi Alpaslan (MFP) M. İzmen (Kontenjan) F. Kubat (Dış) Haluk Bayülken (Dış) Z. Müezzinoğlu (Dış) Sabahattin Özbek (Dış) M. Öztekin (CHP) Naim Talü (Dış) Dr. K. Demir (CHP) Haydar Özalp (AP) İlyas Karagöz (AP) Rifki Danışman (AP) A. Rıza Uzuner (CHP) Mesut Erez (AP) N. Kodamanoğlu (CHP) Yılmaz Akçal (AP) Turgut Toker (AP) N. Sönmez (Dış) S. İnal (Dış)
A. Karaküçük (AP) Melen Hükümeti güven oyu aldı. 24 MAYIS- Sıkıyönetim 11 ilde 2 ay daha uzatıldı.
7 HAZİRAN- "Eminsular"ın emekli maaşlarım yükselten kanun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi.
8 HAZİRAN- Sunay ile Pakistan Devlet Başkanı Zülfikar Ali Butto, Ankara Esenboğa Havaalanında görüştü.
12 HAZİRAN- CHP Genel Başkam Ecevit, eski başkan İnönü'yü evinde ziyaret etti.
14 HAZİRAN- Anarşistlerin davaları serisine 'Sandık Cinayeti' olarak adlandırılacak olan yeni bir cinayet eklendi.
17 HAZİRAN- Başbakan Ferit Melen, Batı Almanya Bavyera teli nunda 'Ordunun müdahale nedenleri'ni anlattı.
18 HAZİRAN- Hacı Ömer Sabancı Kültür Merkezi'nin temeli Adaııa'dti,| törenle atıldı.
23 HAZİRAN- 31 yıl önce, 1941 yılının 23 Haziran günü, İngiltere'yejP derken torpillenerek batan Refah şilebi'nde şehit olan 167 subay, as¬subay ve erimizin hatırası için yapılan 'Refah şehitleri Abidesi' törenle açıldı.
28 HAZİRAN- Haliç tersanesinde havuzda bulunan şehir hatlarının 'Eminönü' araba vapuru battı. Şüpheler sabotajda birleşiyor.
30 HAZİRAN- CHP XXI. Kurultayı çahşmalanna başladı, inönü: 'Ece-vit'e yardımcı olmalıyız...' dedi. Genel başkanlığa Bülent Ecevit yeniden seçildi.
4 TEMMUZ- Gelibolu - Evreşe ovası su baskınına uğradı.
7 TEMMUZ- İstanbul Fener Ortodoks Küisesi Patriği Athenagoras İstanbul'da öldü.
8 TEMMUZ-1954 yılından bu yana İstanbul'da özel bir klinikte tedavi altında bulunan eski Ürdün Kralı Tallal öldü.
13 TEMMUZ- İstanbul'da Florya'da Sunay'ın başkanlığında İnönü'süz zirve toplantısı yapıldı. Ferit Melen: Tağmaç ve komutanlar, görev
sürelerinin uzatılmasına karşı çıktılar.' dedi. 16 TEMMUZ- İmroz Metropoliti Dimitrios Papadopulos Fener Patrikliğine seçildi.
19 TEMMUZ- Sıkıyönetim 2 ay daha uzatıldı.
20 TEMMUZ- Giresun'un Dereli ilcesine bağlı İkisu Orman îşletmesi'nde bakkallık yapan Necati Güven 500.000'nci işçi olarak törenle Almanya'ya uğurlandı. 20 TEMMUZ- Ana muhalefet partisinden istifalar ve parti disiplinine uymadıkları gerekçesiyle ihraçlar başladı.
23 TEMMUZ- Tanınmış kadın romancılardan ve Suat Derviş öldü.
27 TEMMUZ- Emlak Vergisi Kanunu yürürlüğe girdi.
29 TEMMUZ- Erciş'te şiddetli yağmur, 13 vatandaş kayıp
 l AĞUSTOS- Fenerbahçe Spor Kulübüne büyük hizmeti geçmiş, iş adamı Müslim Bağcılar öldü.
7 AĞUSTOS- Ani hava değişikliği büyük afetlere yol açtı. Siirt'te kaybolanlar, Trakya ve Marmara'da kayıplar... İstanbul'da fırtına.
7 AĞUSTOS- CHP Yüksek Disiplin Kurulu; eski genel sekreter Kemal Satır ile eski Devlet Başkanı Ali İhsan Göğüs'ü partiden ihraç etti.
230 19729 AĞUSTOS- İstanbul Üniversitesi eski rektörlerinden Ord. Prof. Dr. Siddık Sami Onar (doğ: 1898) öldü.
15 AĞUSTOS- Eski MBK üyesi İrfan Solmazer izinsiz olarak yurt dışına çıktı.
18 AĞUSTOS- İstanbul Sanayi Odası Türkiye'nin yüz büyük finnasınm adım açıkladı. 'Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş.' ilk elli bü¬yük arasında.
22 AĞUSTOS- Ozan ve gazeteci Orhan Seyfi Orhon (doğ: 1890) öldü.
24 AĞUSTOS- KKK Org. Faruk Gürler Genelkurmay Başkanlığı'na, Semih Sancar Kara, Kemal Kayacan Deniz, Muhsin Batur da Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na atandılar.
25 AĞUSTOS- İstanbul-Ambarlı'daki Üniversite Sitesi'nin temeli atıldı.
27 AĞUSTOS- Ankara ve çevresindeki yağışlar can ve mal kaybına sebep oldu.
29 AĞUSTOS- Milli Eğitim Bakanlığı, yeni ilkokul yönetmeliğinde, ilkokul öğrencilerinin her pazartesi günü, Türküm doğruyum' ile başlayan geleneksel antlarının sonu: 'Ey, bu günümüzü sağlayan Ulu Atatürk, açtığın yolda, kurduğun ülkede, gösterdiğin amaçta hiç durmadan yürüyeceğime ant içerim, ne Mutlu Türküm diyene,' şeklinde değiştirildi.
30 AĞUSTOS- 30 Ağustos Zafer Bayrami'nın 50'nci yıldönümü bütün yurtta büyük törenlerle kutlandı. Gazetelerde, Kurtuluş Savaşı'nda şehit olanların listeleri yayınlandı. Zafer yıldönümü dolayısıyla piyasaya gümüş elli liralık çıkarıldı.
31 AĞUSTOS- Erdek'te büyük su baskını.
4 EYLÜL- Cumhuriyetçi Parti kuruldu.
10 EYLÜL- Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. ailesine 'Kelebek' Gazetesi de katıldı.
11 EYLÜL- Uluslararası Gazeteciler Federasyonu 'II. Dünya Kongresi' İstanbul'da (FİJ) toplandı.
12 EYLÜL- TBMM açıldı. Sandalye Durumu:
Parti Milletvekili Senatör AP 224 88 CHP 125 29 DP 40 8 MGP 14 11 CP 10 4 1972 231MP 4 -MHP l l BP 2 - Bağımsız 20 7 M. Birlik - 18 Kontenjan - 15 Boş 10 2
15 EYLÜL- Edebiyatçı Baki Süha Ediboğlu (doğ: 1915) öldü.
18 EYLÜL- MP kurucularmdan, eski ticaret bakanı Ahmet Oğuz (doğ: 1912) öldü.
22 EYLÜL- Muvazzaf ve ihtiyat askerlikte geçen sürelerle, yedek subay okullarında geçen sürelerinin fiili hizmete sayılması hakkında kanun kabul edildi.
23 EYLÜL- Sıkıyönetim iki ay daha uzahidı.
26 EYLÜL- Afgan Kralı Zahir Şah ve eşi Ankara'y a geldi.
27 EYLÜL- Deniz Kuvvetleri Günü kutlandı.
1 EKİM- Boksör Cemal Kamacı, 63.5 kg.da Avrupa profesyonel şampi¬yonu oldu.
2 EKİM- Bağ-Kur yürürlüğe girdi.
14 EKİM- 3. Beş Yıllık Kalkınma Planı senatoda kabul edildi.
17 EKİM- Genç politikacılardan Kamuran Evliyaoğlu (Doğ: 1926) öldü;
17 EKİM- Gazeteci ve yazar Halil Lütfü Dördüncü (Doğ: 1906) öldü.
19 EKİM- AP. Büyük Kongresi Ankara'da toplandı. Süleyman Demirel, yeniden başkan seçildi.
19 EKİM- Başkan Sunay'ın özel demeci Hürriyet Gazetesi'nde yayınlandı.
22 EKİM- THY'nm Truva' adlı uçağı, Sofya'ya kaçırıldı. Uçak ve yolcular 38 saat sonra serbest bırakıldı.
23 EKİM- Zonguldak - Kozlu İncir Harmanı ve Çaydamar kömür ocaklannda grizu patladı. 20 işçi öldü, 76 işçi yaralandı.
31 EKİM- Konya'dan İstanbul'a giden motorlu trenle bir iş katanın çarpışması sonunda 38 yolcu öldü. 45'i ağır 90 yolcu yaralandı.
1 KASIM- Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı'na Anburnu seçildi.
2 KASIM- Meclis Başkanlığma Sabit Osman Avcı seçildi.
5 KASIM- CHP parti grubu. Bakanlar Kurulu'nda bulunan 4 bakanını çekme kararı aldı.
5 KASIM- İnönü, CHP'den ve Malatya milletvekilliğinden istifa etti.
9 KASIM- Kırklareli panayırı.
232 197216 KASIM- CHP'den ve milletvekilliğinden istifa eden İsmet İnönü Anayasa'mn 'Eski Cumhurbaşkanlarına tanıdığı' haktan yararlandı
ve 'İlk Tabii Senatör' olarak Cumhuriyet Senatosu'nda yemin etti ve yeni görevine başladı.
19 KASIM- Yugoslavya'nın Müslüman başbakanı Cemal Biyediç ve eşi Kaziye Biyediç Türkiye'ye geldiler.
21 KASIM- TRT'nin 1200 kvv'lık Ankara Radyosu uzun dalga verid is¬tasyonu Cumhurbaşkanı Sunay tarafından hizmete açıldı.
22 KASIM- MP Genel Başkanı Osman Bölükbaşı, sağlık durumundan dolayı bu görevinden çekildi.
25 KASIM- Kayseri Çinko İzabe (Çinkur) Fabrikasının temeli atıldı.
1 ARALIK- Mevlana törenleri... 30 Eylül 1207'de doğan ve 17 Aralık 1273'de Konya'da ölen büyük düşünür Mevlana Celaleddin-i Rumî anma törenleri genellikle 1-17 Aralık tarihleri arasında düzenlenir.
2 ARALIK- Yeni 'Dernekler Kanunu' yürürlüğe girdi.
6 ARALIK- Gazeteci ve yazar Adnan Veli Kanık (Doğ: 1916) öldü.
10 ARALIK- Klasik Türk Müziği üstadlarından Kemanı Hakkı Derman (Doğ: 1907) öldü.
12 ARALIK- THY'larının satın altığı DC-lOJet (345 yolcu) 'istanbul' yolcu uçağı hizmete girdi.
14 ARALIK- Avrupa Konseyi'nde Türkiye'nin yönetim tarzı ile ilgili olarak tahkikat komisyonu kurulması istendi.
15 ARALIK- İstanbul defterdarlık binası yandı. Sabotaj üzerinde durul du.
17 ARALIK- DP Büyük Kongresi'nde Ferruh Bozbeyli yeniden genel başkan seçildi.
19 ARALIK- Gazeteci, yazar Ahmet Emin Yalman (Doğ: 1888) öldü.
29 ARALIK- Ankara-Eskişehir yolunda bir greyder otobüsü biçti. 19 ölü ve yaraklar...
1973

2 OCAK- Liderler Çankaya'da toplandı. Başkan Sunay, reformlar için olumlu davranış istedi.
3 OCAK- Suriye'den kaçak olarak Türkiye'ye giren silahlı 9 anarşist ile Hassa ilçesinin Karafakılh Köyü civarında güvenlik kuvvetleri çarpıştılar. l yüzbaşı, 2 er ve 3 vatandaş yaralandı, l onbaşı, 2 köylü şehit oldu. Arama Nur Dağları'nda sürdürüldü.
4 OCAK- Hürriyet Gazetesi; silahlı anarşistlerin güneydoğu smırlarımızda güvenlik kuvvetleriyle yaptıkları silahlı çatışma haberi dolayısıyla Hatay ve Adana illerinde kapatıldı. Konu meclise getirildi. Karar kısa süre içinde kaldınîdı.
9 OCAK-10 Ocak geleneksel Gazeteciler Bayramı, başkanmın basm özgürlüğü ile ilgili sözleri nedeniyle, Türk Gazeteciler Sendikası tarafından iptal edildi.
13 OCAK- Sabotajları önlemek için her havaalanına komutanlık kuruldu.
25 OCAK- Sıkıyönetim 9 ilde iki ay daha uzatıldı. Sakarya ve Zonguldak'ta kaldırıldı.
28 OCAK- Los Angeles Başkonsolosumuz Mehmet Baydar ile Konsolos Bahadır Demir, Migırdıç Yanikyan adlı biri tarafından öldürüldü.
13 ŞUBAT- İstanbul'da Darphane ve damga matbaasmda yangın çıktı.
14 ŞUBAT- Ermenilerin Marsilya'da bir kilise avlusuna diktikleri Türkiye aleyhtarı anıt ve buna izin veren Fransa'nm tutumu dolayısıyla durumu protesto ettik. Türkiye Büyükelçisi bir süre yurda döndü.
19 ŞUBAT- Çarıkın, Kırşehir, Bolu, Kastamonu, Sivas ve Kayseri'de deprem.
21 ŞUBAT- Yüksek komuta heyeti tebliğ yayınladı: '...Silahlı Kuvvetler ve 12 Mart Muhtırasi'nı küçük düşürecek sataşma ve bey ana son verilmelidir.'
22 ŞUBAT- İstanbul Devlet Mühendislik, Mimarlık Akademisi'nde biri kısım ek binalar sabaha karşı yandı.
28 ŞUBAT- Cumhuriyetçi Parti, faaliyete geçişinden 5 ay 25 gün sonra, MGP ile güç birliği yaparak birleşme karan aldı.
4 MART- Milli Güven Partisi, Cumhuriyetçi Parti, Bağımsız halkçıların, birleşmesiyle oluşan 'Cumhuriyetçi Güven Partisi'nin genel başkan-IJ lığına Turhan Feyzioğlu seçildi.
5 MART- Genelkurmay Başkanı Org. Faruk Gürler emekliliğim istedi.
6 MART- Gürler, kontenjan senatörü oldu. Genelkurmay Başkanhğına Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Semih Sancar atandı.
16 MART- Tıbbiyeliler Bayramı
25 MART- Tabii Senatör, eski Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Cumhuriy Senatosu'nda, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın görev süresinin uzatılmasını öngören Anayasa değişikliği teklifi üzerine:'- Bunu yapmayınız. Bu O'na iyilik değildir. Vazifesin! bırakmasın! bilirse şerefli bir iş yapmış, olur.' dedi.
30 MART- 'Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 50'nd yıldönümünün kutlanması hakkında (1701 sayılı) kanun kabul edildi.
26 MART- Yüzyıllardır süregelen rüya gerçekleşti. İstanbul'un iki yaka-smı birleştiren Boğaz Köprüsü, karşılıklı bağlandı.
26 MART- Kütüphane Haftası (26 Mart -1 Nisan)
28 MART- Yedi yıllık görev süresini bitiren Türkiye'nin 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay görevinden ayrıldı.
5 NİSAN- Siyasi partilerin yetkilileri, Cumhuriyefin 50'nd yılında bir genel af çıkarmaktan yana olduklarını belirttiler.
6 NİSAN- Emekli Oramiral Kontenjan Senatörü Fahri Korutürk 15. turda Türkiye Cumhuriyeti'nin 6. Cumhurbaşkanlığına seçildi.
7 NİSAN- Melen Hükümeti demokratik rejimin bir gereği olarak istifa etti.
12 NİSAN- Ticaret Bakanı ve Kontenjan Senatörü Naim Talü, yeni hükümeti kurmakla görevlendirildi.
15 NİSAN- Naim Talu Kabineyi kurdu. Korutürk onayladı.

Naim Talü (Bağımsız) Kemal Satır (CGP) Nizamettin Erkmen (AP) İlhan Öztrak (Dış) İsmail Hakkı Tekinel (AP) Hayri Mumcuoğlu (Bağımsız) Ilhami Sancar (CGP) Mukadder Öztekin (Bağımsız) Haluk Bayülken (Dış) Sadık Tekin Müftüoğlu (AP) Orhan Dengiz (AP) Nurettin Ok (AP) Ahmet Türkel (AP) Vefa Tanır (CGP) Fethi Çelikbaş (CGP) Ahmet Nusret Tuna (AP) Sabahattin Özbek (Bağımsız) Ali Naili Erdem (AP) Nuri Bayar Kemal Demir
Ahmet İhsan Kırımlı (AP) Nebil Oktay (CGP) Orhan Kürümoğlu (AP)
Orman Bakam îsa Bingöl (AP)
Gençlik Bakanı Celalettin Coşkun (AP)
18 NİSAN- Türkiye'nin ilk eczacılarından, işadamı, Ferit Eczacibaşı (doğ: 1887) öldü.
18 NİSAN- Manisa Mesir Senlikleri (18-26 Nisan)
21 NİSAN- Romancı Kemal Tahir (doğ: 1910) öldü.
l MAYIS- Hürriyet Gazetesi'nin 26'ncı kuruluş yıldönümü kutlandı.
7 MAYIS- Cumhuriyet Gazetesi 50'nci yaşım kutladı.
13 MAYIS- Seçmen kütüklerinm yazuması için bütün yurtta sokağa çıkma yasağı kondu.
16 MAYIS- Atatürk tarafından kendisine 'Maraş Kahramanı' adı verilen ve kırmızı kurdeleli İstiklal Madalyası ile taltif edilen. Kurtuluş Savaşı'nda bilfiil cephede bulunmuş olan Merzuka Selcanoğlu öldü.
19 MAYIS- Başkan Korutürk, Cumhuriyet Senatosu'nda konuşulmadan kanunlaşan 'Madencilik Reformu Kanunu'nu veto etti.
20 MAYIS- Ankara Gazeteciler Cemiyeti'nin düzenlediği geleneksel baloda Cumhurbaşkanı Korutürk, sanatçılara ödüllerim dağıttı.
20 MAYIS- Çanakkale-Yenice Panayırı (20-24 Mayıs)
20 MAYIS- Giresun 'Acibükü-Aksu Vadisi' Panaym. (20-26 Mayıs)
 20 MAYIS- Millet Meclisi'nde sandalye durumu. Partiler listesine yeni bir parti eklendi. Üç üyeli Milli Selamet Partisi. Sandalyelerin dağılışı:
Parti Milletvekili Senatör
AP 225 86
CHP 97 19
CGP 44 20
DP 41 7
MP 4
MSP 3
TBP 2
MHP l
Boş 15 3
Bağımsız 18 15
Tabu üye - 18
Eski C.Bşk. - 2
C. Kontenjan G. 450 185
20 MAYIS- Sağlık durumundan ötürü parti başkanlığmdan ayrılan l milletvekili Osman Bölükbaşı, bu dönem seçimlere de katumaya
söyledi.
l HAZİRAN- Hava Kuvvetleri Günü.
l HAZİRAN- Trabzon Şenlikleri
l HAZİRAN- Bahkesir-İvrindi İlkbahar Panayırı
1 HAZİRAN- Antalya 10. uncu Film Festivali.
2 HAZİRAN- Karaman'da "Dil Bayramı"
2 HAZİRAN- İstanbul Valisi Vefa Poyraz, AP listesinden senato lerine katılmak üzere görevinden ayrıldı.
2/3 HAZİRAN- Enerji tasarrufu için bütün yurtta saatler birer geri alındı.
3 HAZİRAN- Sümerbank'ın kuruluşunun 40. yıldönümü.
3 HAZİRAN- Çanakkale-Çan Panayırı (3-7 Haziran).
4 HAZİRAN- İzmir Valisi Namık Kemal Sentürk İstanbul Va atandı.
7 HAZİRAN- Sökülmek üzere satılmış bulunan Yavuz zırhlısını ve teslimi dolayısıyla Gölcük deniz üssünde duygulu bir töre;
di. Törende gemide hizmet görmüş olan personel de bulundı
8 HAZİRAN- İstanbul Boğaz Köprüsü'nde taşıtla geçiş tecrübes di.
9 HAZİRAN- Uluslararası Akdeniz Festivali İzmir'de başladı. Festivale İtalya, İspanya, Tunus.Libya, Cezayir, Kıbrıs, Yugoslavya,
Folklor ekipleri katıldı.
11 HAZİRAN- Mardin - Kızıltepe'de özel arabası içinde kurşuni öldürülen AP milletvekili Abdürrahim Türk'ün başı olduğu
aşireti mensuplarıyla, kendilerine düşman saydıkları Bup a den Kahraman Ailesinin çatışmasında 12 kişi öldü.
17 HAZİRAN- Dünyada 'Babalar Günü' (1910 yılında ilk defa . ka'da kutlandı).
19 HAZİRAN- Edebiyat öğretmeni, eleştirmen, yazar Tahir Alaı dü.
25 HAZİRAN- Kuvvet komutanlannın görev sürelerim en az iki tan kanun tasansı Cumhuriyet Senatosunda kabul edildi.
29 HAZİRAN- Hatay'da St.Pierre Günü.
29 HAZİRAN- Edirne'de 'Kırkpınar Güreşleri'. (Haziran ayın gün).
5 TEMMUZ- Akşehir Nasrettin Hoca Şenlikleri (5-10 Temmuz)
 5 TEMMUZ- Üniversiteye Giriş Sınavı sorularının çalındığı tespi
di.
7 TEMMUZ- Ord. Prof. Dr. Sedat Tavas (doğ: 1892) öldü.
10 TEMMUZ- îstanbul-Bakırköy Güngören'de 'Anadolu Gözlük Fabrikasi'nda çıkan yangında 8 işçi yanarak öldü.
12 TEMMUZ- Başkan Korutürk, orman af kanununu veto etti.
18 TEMMUZ- Çamlihemşin (Rize) şenlikleri (18-30 Temmuz)
26 TEMMUZ- Bursa Metal-İş Sendikasi'nın sekiz iş yerinde aldığı grev kararmm ilk uygulanmasına Tofaş' da başladı.
15 AĞUSTOS- Selçuk (İzmir) Meryem Ana Haç Ayinleri. (15 Ağustos - ( 15 Eylül),
16 AĞUSTOS- Hacıbektaş (Nevşehir) - Hacıbektaş Veli Anma Törenleri
3 EYLÜL- Tavşanlı (Kütahya) Avcılar Günü.
4 EYLÜL- Tekirdağ-Çerkezköy Panayırı (4-6 Eylül).
5 EYLÜL- Elmalı (Antalya) - Yeşilyayla Güreşleri (5-8).
5 EYLÜL- Erfelek (Sinop) Panayırı (5-10 Eylül).
5 EYLÜL- Bigadiç (Balıkesir) Panayırı (5-9 Eylül).
5 EYLÜL- İspir (Erzurum) Senlikleri (5-11 Eylül).
 5 EYLÜL- Manisa Bağbozumu Şenlikleri (5-8 Eylül)
7 EYLÜL- Eskişehir Beyaz Altın Festivali
8 EYLÜL- Tekirdağ Muratlı Panayırı (8-10 Eylül).
8 EYLÜL- Eskişehir Beylikhisar Emtia Panayırı (8-10)
9 EYLÜL- Karacabey (Bursa) Hayvan ve Emtia Panayırı (9-20)
10 EYLÜL- Gönen (Balıkesir) Sonbahar Panayırı (10-12).
10 EYLÜL- Geyve (Sakarya) Pamukova Bucağı Hayvan ve Emtia Pana¬yırı (10-13).
4 12 EYLÜL- Tekirdağ Hayrabolu Panayırı (12-14 Eylül)
1, 12 EYLÜL- Türkiye ilköğretim Haftası. (12-19 Eylül) Okulların açılış tarihine göre, bir haftalık süre mahalli idarelerce düzenlenir.
14 EYLÜL- Geyve (Sakarya) Hayvan ve Emtia Panayırı (14-17).
15 EYLÜL- Çan (Çanakkale) Panayırı (15.18).
15 EYLÜL- Manyas (Balıkesir) Sonbahar Panayırı (15-18).
15 EYLÜL- Çifteler (Eskişehir) Panayırı (15-210)
16 EYLÜL- Malkara (Tekirdağ) Panayırı (16-18) 16 EYLÜL- Uluköy (Afyon) Panayırı (16-19) 18 EYLÜL- Ayancık (Sinop) Panayırı (18-21)
18 EYLÜL- Şarköy (Tekirdağ) Panayırı (18-20)
19 EYLÜL- Pamukkale (Denizli) Senlikleri (19-20).
20 EYLÜL- Mihalıççık (Eskişehir) Panayırı.
238 1920 EYLÜL- Klasik Türk Müziği sanatçılarmdan neyzen Burhanettin Ökte (doğ: 1904) öldü.
21 EYLÜL- Gerze (Sinop) Karh Panayırı (21-23). 21 EYLÜL- Topkapı Sarayı Müzesi ilk müdürü Tahsin Öz (doğ. 1887) öldü.
23 EYLÜL-14 Ekim 1973'de yapılacak olan milletvekili ve senato genel seçimleri propaganda süresi başladı.
24 EYLÜL- şair ve romancı Şükufe Nihal (doğ. 1896) öldü.
6 EKİM- İstanbul'un Kurtuluşunun 50'nci Yıldönümü büyük törenlerle kutlandı.
6 EKİM- Orta Doğu'da îsrail Savaşı yeniden başladı. Türkiye Güney sınırlarında yapacağı büyük askeri manevrayı geçici süre için erteledi. 6 EKİM- Marmara ve Batı Karadeniz bölgelerinde hüküm süren fırtına ve su baskınları, can ve mal kaybına sebep oldu.
13 EKİM- Halikarnas Balıkçısı adıyla anılan, ünlü Türk hikaye ve ro-mancısı Cevat Şakir Kabaağaçlı (doğ: Girit 1887) İzmir'de öldü.
14 EKİM- Milletvekili ve senato seçimleri yapıldı. Seçimlere 8 siyasi parti katıldı. Sonuçlar:
CHP: 185, AP: 149, MSP: 48, DSP: 48, CGP: 13, MHP: 3, TBP: l. Bağımsızlar: 6 milletvekilliği kazandılar
15 EKİM-1. Uluslararası Türkoloji Kongresi İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkiyat Enstitüsü'nde açıldı. (20 Ekim 1973'e kadar sürecek).
26 EKİM- İğdır ovasuu sulayacak olan 'Arpaçay Barajı' anlaşması, Türk-Sovyet delegeleri tarafından Ankara'da imzalandı. Baraj 16.6 milyon rubleye (300 milyon Türk Lirası) mal olacak. EKİM- Gediz (Kütahya)-Gençer Panayırı (Ekim ayının son haftası). EKİM- Akçakoca (Bolu) Hayvan ve Emtia Panayırı (Ay içinde).
27 EKİM- 'Sakarya Şehitler Anıtı' açıldı.
29 EKİM- Sivas'ta kurulması kararlaştırılan 'Cumhuriyet Üniversite-si'nin hazırlıkları tamamlandı.
29 EKİM- Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuruluşunun 50. Yıldönümü ve şenlikleri. (26 Ekim 1973 günü saat 13.30'da başladı. 30 Ekim 1973 ak¬şamı sona erdi.)
30 EKİM- İstanbul Boğaz Köprüsü, Korutürk tarafından törenle açıldı.
1 KASIM- Boğaz Köprüsü'nden ilk 24 saat içinde 28 bin 126 taşıt geçti. Bunlar 400 bin lira ücret ödedi.
2 KASIM- Millet Meclisi 10. turda da başkanım seçemedi.2 KASIM- Hükümeti kurmakla görevli Ecevit, Korutürk'le görüştü
4 KASIM- Keban Baraji'nda su toplanması için 9 kapaktan 2'si kapahid:
4 KASIM- 5. Adana Altın Koza Film Festivali'nde Lütfü Akad'm "Gelin" adlı filmi en iyi film ödülünü aldı.
5 KASIM- Tuluat tiyatrosunun son temsilcisi ismail Dümbüllü öldü.
7 KASIM- Ecevit, hükümeti kuramayacağım Korutürk'e bildirdi.
8 KASIM- Faruk Nafiz Çamlıbel (75) öldü. 10 KASIM- Merkür gezegeni güneşin önünden geçti; dünyadan kopla görüldü.
12 KASIM- Korutürk, hükümeti kurma görevini Demirel'e verdi. 15 KASIM- Yazar Nihal Atsız tutuklandı.
17 KASIM- TGS Başkanlığı'na Semih Balcıoğlu seçüdi.
 17 KASIM- Demirel de hükümeti kuramadı.
19 KASIM- Hilton Oteli'nde kumarhanede 25 bin dolar kazanan
Fransız iğneyle uyutulup soyuldu. 25 KASIM- Yunanistan'da darbe oldu.
2 ARALIK-1974 bütçesi 80 milyar lira olarak belirlendi.
6 ARALIK- Millet Meclisi oturumu yalnızca 45 saniye sürdü.
8 ARALIK- Korutürk, Çetin Altan'ı affetti.
9 ARALIK- Mahalli seçimler yapıldı. 67 ilin belediye başkanlıklarınm 33'ünü CHP, 22'sini AP, 2'sini DP, 2'sini DP, 2'sini MSP, 8'ini bağımsızlar kazandı.
18 ARALIK- CHP Milletvekili Kemal Güven 27. tur sonunda meclis bal¬kanı seçildi. ;
25 ARALIK- Atatürk'ün mücadele arkadaşı, "ikinci Adam",TC'nin 7 ' yıl süreli başbakanı, 12 yıllık cumhurbaşkanı İsmet inönü 16.10'da Pembe Köşk'te öldü.
28 ARALIK - İnönü'nün cenazesi TBMM'de yapılan törenden sonra Anıtkabir'e götürüldü.
31 ARALIK - Demekler Kanunu'nün bazı maddeleri Anayasa mahkemesi taraf mdan iptal edildi.
1974 yılı kronolojisi
10 Ocak: Kabineyi kurmakla görevlendirilen Naim Talu, Hükümeti kuramıyacağını belirterek görevi Cumhurbaşkanı'na iade etti.
13 Ocak: CHP ile MSP, hükümet konusunda ortaklık için anlaştı.
14 Ocak: Korutürk, Hükümeti kurmakla tekrar Ecevit'i görevlendirdi.
26 Ocak: CHP-MSP Koalisyon Hükümeti güvenoyu aldı. (Hükümet bunalımı 3 ay 12 gün sürdü).
-THY'nin Van isimli yolcu uçağı İzmir yakınlarında düştü, 62 kişi öldü.
28 Ocak: Devrimci Subaylar Örgütü davasında 33 subay 6-12 yıl arasında değişen hapis cezasına çarptırıldılar.
14 Şubat: Yazar ve gazeteci İsmail Cem İpekçi, TRT Genel Müdürlüğü'ne atandı.
3 Mart: Dünya sivil havacılık tarihinin en büyük kazası Paris'in Orly Havaalanı yakınlarında meydana geldi. İstanbul-Paris-Londra seferini yapan THY'nin DC-10 tipi Ankara isimli yolcu uçağı, havalandıktan az sonra düştü. 335 yolcu ve 12 kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.
11 Mart: Alkollü içki olduğu gerekçesiyle biranın ruhsatsız yerlerde satılması, İçişleri Bakanı Oğuzhan Asiltürk'ün valiliklere gönderdiği bir genelge ile yasaklandı.
17 Mart: MSP İstanbul İl Kongresi'nde konuşan Erbakan, İstanbul Karaköy Meydanı'na dikilen 'Güzel İstanbul' adlı çıplak kadın heykelinin kaldırılacağını söyledi. (O zamanda heykellerle uğraşıyorlarmış.)
18 Mart: Karaköy Meydanı'nda bulunan 'Güzel İstanbul' heykeli, valiliğin verdiği emir üzerine gece yerinden söküldü.
28 Mart: Ünlü yönetmen Elia Kazan, herkesten habersiz olarak İstanbul'a geldi.
8 Nisan: BM Genel Sekreter Yardımcısı Roberto Guyer, Kıbrıs sorununu görüşmek üzere Türkiye'ye geldi.
12 Nisan: Yunanistan, Türkiye ile olan ilişkilerinde gerginleşme olmadığına dair bir açıklama yaptı.
28 Nisan: 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, 'görüş, düşünce ve inançlarına ters düştüğünü' öne sürerek Tabi Senatörlüğü kabul etmedi.
2 Mayıs: İstanbul Boğaziçi Köprüsü'nden yayaların geçişine izin verildi. Geçiş ücreti 1 lira.
14 Mayıs: Genel Af teklifi, TBMM'de kanunlaştı.
25 Mayıs: Tiyatro sanatçısı ve yönetmen Ulvi Uraz öldü.
11 Haziran: Libya Hükümeti, Ankara'da yapılan Kocatepe Camii için 4.800.000 TL. bağışta bulundu.
22 Haziran: Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) kuruldu.
-Yazar Çetin Altan'ın 'Bir Avuç Gökyüzü' adlı romanı, Ankara Savcılığı'nca müstehcen bulunarak toplatıldı.
30 Haziran: Memurlara iki günlük hafta tatili uygulaması başladı.
1 Temmuz: Bakanlar Kurulu, 1971'de yasaklanan haşhaş ekimine izin verdi.
5 Temmuz: Haşhaş ekimine izin verilmesi, Amerika'da çok sert tepkilere yol açtı. Amerikan Hükümeti, Büyükelçi Macomber'i istişare için Washington'a çağırdı.
15 Temmuz: Kıbrıs'ta, Yunanistan'a bağlı subayların yönetimindeki Ulusal Muhafız Gücü Kuvvetleri, bir hükümet darbesi yaparak yönetime el koydu. Lefkoşe Rum Radyosu'ndan yaptıkları yayında, Cumhurbaşkanı Makarios'un öldürüldüğünü iddia eden darbeciler, bir 'Ulusal Kurtuluş Hükümeti' kurulduğunu belirterek, eski ENOSİS'cilerden Nikos Sampson'un Cumhurbaşkanı sıfatıyla and içtiğini ve Kıbrıs'ta bir 'Yunan Cumhuriyeti' ilan edildiğini açıkladılar.
16 Temmuz: ABD ve İngiltere, Türkiye'den Kıbrıs'a karışmamasını istediler. Moskova, darbeyi faşist diye niteledi. Amerikan 6. Filo'suna Kıbrıs'a hareket emri verildi.
-Başbakan Ecevit'in çağrısı üzerine siyasi parti liderleri bir toplantı yaptı. Demirel: "Oldu bittiye kalkanlar hüsrana uğrar." dedi. Kıbrıs Türk Bayrak Radyosu, Kıbrıs'taki Yunan Alayı'nın darbeye katıldığını bildirdi.
-Kıbrıs'ta garantör devletlerden olan İngiltere'nin Dışişleri Bakanı Callaghan: "Ankara ve Atina soğukkanlı olmalıdır." dedi.
-Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios'un ölmediği anlaşıldı. Makarios'un 10 gün önce, Yunanistan'daki cuntacı subaylara yazdığı mektup açıklandı. Bu mektupta Makarios, 10.000 kişilik Rum muhafız Gücü'nün başındaki 650 subayın Yunanistan'a geri çağrılmasını istiyordu.
-Başbakan Ecevit: "Türk yönetimi Kıbrıs'ta yegane meşru yönetim sayılmalıdır." dedi.
17 Temmuz: Başbakan Ecevit İngiltere Başbakanı Halord Wilson'la Londra'da görüştü. Gazetecilere, "Yunan Hükümetini, olayların tahrikçisi ve sorumlusu sayıyoruz. Yapacağımız görüşmelerin Kıbrıs'ta barış ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacağını umarım." dedi.
-Türk Donanması Ege ve Akdeniz'e açıldı. Donanma sürekli devriye geziyor. Bazı zırhlı birlikler Mersin Limanı'na geldi. ATAŞ Rafinerisi ansızın revizyona girerek petrol üretimini düşürdü.
-90 ülkenin üye olduğu Ulusal Hür Sendikalar Konfederasyonu darbeyi şiddetle kınadı.
-Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi Kıbrıs ile ilgili olarak toplandı. Güvenlik Konseyi'nin Türk temsilcisi Osman Olcay: "BM Kıbrıs'ta tek meşru merci olarak Türk yönetimini kabul etmelidir." dedi. Sekiz ülke Türkiye'nin yanında yer alarak, Atina'nın Kıbrıs'tan elini çekmesini istedi.
-Yunanistan'da darbeye muhalif olan 22 general emekliye sevk edildi.
-İngiltere, Kıbrıs'a müdahaleye taraftar olmadığını belirterek, 'Garantör' devlet olarak Türkiye'yi yalnız bıraktı.
-Ecevit, Ankara'daki Amerikan Büyükelçisi ile görüştü. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Kıbrıs konusunda kararsız olduğu açıklandı.
-Yunanistan'ın Ankara Büyükelçisi, Dışişleri Bakan Vekili Hasan Işık'a Yunanistan'ın Kıbrıs'taki olaylarla ilgisi olmadığını bildirdi.
18 Temmuz: TBMM gizli bir toplantı yaptı.
-Kıbrıs'ta darbecilerin Cumhurbaşkanı olarak seçtiklerini belirttikleri eski ENOSİS'ci Nikos Sampson: "Türkiye'nin müdahalesine hiçbir sebep yoktur." dedi.
-Ecevit, ABD dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco ile görüştü. Ecevit'in önerilerini alan Sisco Atina'ya gitti. Ecevit: "Zaman çok önemli hale gelmiştir. Saatler geçtikçe Kıbrıs'ta Yunan varlığı artmaktadır." dedi.
-Yunanistan'dan 5 uçak dolusu asker ve silah Lefkoşe'ye geldi. Darbeciler Lefkoşe'de Türkleri ve Rumları ayıran 'Yeşil Hat'ta mevzilenmeye başladı. Yunanistan ordusu alarm durumuna geçti.
-New York'a gelen Makarios: "BM Ada'ya silahla müdahalede bulunmalıdır." dedi. Sovyetler Birliği, BM'nin müdahalesini istedi.
-Demirel: "Bu davada milletçe bölünmez bir bütünüz." dedi.
19 Temmuz: Bakanlar Kurulu toplandı.
-Ankara'da ki yabancı ülke temsilcilerinin Türk Hükümeti ile temasları yoğunlaşarak devam etti.
-NATO'daki Yunan delegesi, Kıbrıs'taki 6590 Yunan subayının geri çağrılacağını açıkladı, daha sonra bu sözünden caydı ve değiştirme yapılabileceğini bildirdi. NATO'daki Türk delegesi Yunanistan'ın bu teklifini reddetti.
-Ecevit, BM Genel Sekreteri Waldheim'a gönderdiği mesajda: "Ada'da tek meşru yönetim Türk idaresidir." dedi ve BM'de darbecilerin temsil edilmesini reddetti.
-ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Joseph Sisco, Atina'dan Ankara'ya geldi ve yeniden Ecevit ile görüştü. Sisco'nun getirdiği Yunan teklifleri reddedildi.
-Kıbrıs Türk toplumu lideri ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Rauf Denktaş: "Bütün ümidim Türkiye'nin buraya gelmesidir. Türkiye muhakkak müdahale hakkını kullanmalıdır." dedi.
-Yunan askeri değiştirme birliği Kıbrıs'a çıktı.
-Ecevit, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco ile İngiliz Başbakanı Wilson'un Kıbrıs'a müdahale yapılmaması için ısrarlı teminat isteklerini kabul etmedi.
-ABD, olası müdahaleyi önlemek için girişimlerini yoğunlaştırdı. Ecevit, ABD Dışişleri Bakanı Kissenger'in gönderdiği mektuba verdiği cevapta: "Tarih tekerrür eder, hatalar tekerrür etmez. Türkiye 10 yıl önce işlediği hatayı bu defa işlemeyecek ve çıkarmayı yapacaktır." dedi.
20 Temmuz: 'AYŞE TATİLE ÇIKTI': Türkiye, Kıbrıs için 5 gündür sürdürdüğü yoğun diplomatik temaslardan bir sonuç alamayınca, bu parola ile 'Kıbrıs Barış Harekatı'na başladı. Günün erken saatlerinde, Türk Ordusunun Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Kıbrıs'a havadan indirdirme ve denizden çıkarma yapmaya başladı.
Bu karar, İngiltere ve Yunanistan Büyükelçilerine bildirildiği gibi Ankara'da bulunan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco'ya da iletildi. Ecevit, Ankara'da gazetecilere verdiği demeçte: "Biz aslında savaş değil, barış için ve yalnız Türklere değil, Rumlara da barış götürmek için adaya gidiyoruz. Bu karara, bütün diplomatik, politik yolları denedikten sonra, mecbur kalarak vardık." dedi.
21 Temmuz: Kıbrıs'ta havada ve karada savaş başladı. Türk uçakları, Kıbrıs'a çıkarma yapmak isteyen ve savaş gemileriyle korunan büyük bir Yunan konvoyuna ateş açtı. Türk ve Yunan donanmaları Kıbrıs sularında fiilen çarpıştı. Adadaki Türk Alayına saldıran Yunan Alayı püskürtüldü. Kıbrıs'ın kuzey sahillerine ve özellikle Girne Limanı'na yapılan Türk çıkartması sürdü.
-Türk paraşütçüleri Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşe'nin Türk kesimine indi. Rumlar, bazı köylerdeki sivil Türkleri öldürmeye başladı.
-ABD Dışişleri Bakanı Kissenger, ateşkes konusunda Ecevit ile iki defa telefonla görüştü. BM Güvenlik Konseyi ateşkes çağrısında bulundu.
-Türk Ordusunun indirme ve çıkarmada gösterdiği başarı Türkiye'de bayram sevinci yarattı. Bütün şehirlerde Hükümete ve Orduya destek mitingleri yapıldı. Pakistan, Afganistan ve İran yardım sözü verdi. Acil olarak toplanan TBMM, Hükümete genel savaş açma yetkisi verdi. 14 ilde sıkıyönetim ilan edildi ve geceleri karartma yapılmaya başlandı.
-Başbakan Bülent Ecevit, düzenlediği basın toplantısında 200'e yakın yerli ve yabancı gazeteciye demeç verdi. İngiliz BBC Radyosu: "Ecevit davasını açık ve berrak olarak kuvvetle savundu, Gizikis ise pek yavandı." şeklinde yorum yaptı.
-Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Ecevit Hükümeti'nin tutumunu kutladı.
-Yeşilköy ile birlikte bütün havaalanları kapatıldı. Türkiye üzerinden uçakların geçmesi yasaklandı. Bütün sivil uçaklar ve gemiler Türk Ordusu emrine verildi.
-Yunanistan seferberlik ilan etti.
-ABD Başkanı Nixon, Atina'ya gönderdiği mesajda, çatışmanın karşısında olduğunu bildirdi. BM Genel Sekreteri Waldheim, ikinci kez ateşkes çağrısında bulundu.
22 Temmuz: Kıbrıs Barış Harekatı, Birleşmiş Milletlerin ateşkes çağrısına uyularak sona erdi.
23 Temmuz: Kıbrıs'ta, Rum darbecilerin Cumhurbaşkanı ilan ettikleri Nikos Sampson istifa etti. Türk ordusunca esir alınan 700'den fazla Yunan askeri Mersin'e getirildi. Cumhurbaşkanlığı'na Klerides seçildi.
24 Temmuz: Yunanistan'da Karamanlis Hükümeti kuruldu. Siyasal af ilan edildi. Washington Post gazetesi, 'CIA, Makarios'u devirdi, Kissenger de Sampson'u destekledi' diye yazdı.
25 Temmuz: Başbakan Ecevit: "Türk-Yunan işbirliği, şimdi Kurtuluş Savaşı sonrasındaki kadar zorunludur." dedi. Kıbrıs için ateşkes görüşmeleri Cenevre'de başladı.
27 Temmuz:Kıbrıs'taki 'Yabancı' kuvvetlerin geri çekilmesine ilişkin hükmün Türkiye tarafından kesinlikle reddedilmesi üzerine görüşmeler kesildi.
28 Temmuz: Cenevre'deki görüşmeler yeniden başladı
30 Temmuz: Cenevre Antlaşması imzalandı. Antlaşmada müdahale hakkı tekrar belirtildi.
1 Ağustos: ABD Temsilciler Meclisi'nde, Türkiye'ye yapılan ABD yardımının kesilmesi yönünde karar alındı.
3 Ağustos: Yunanistan, Cenevre'de ikinci barış konferansına katılmak için, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ateşkes antlaşmasından önceki sınırlara çekilmesini istedi. Türkiye kabul etmedi.
5 Ağustos: Girne Limanı'nın batısındaki Rumlar, denizden ve havadan takviye alarak Türk Askerine gece yarısı saldırdı. Çarpışmalar sabaha kadar sürdü.
9 Ağustos: 2. Cenevre Konferansı'ndaki Türk tezinin, coğrafi temele dayalı federasyon olduğu açıklandı. Buna göre 'Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kuzeyi, Kıbrıslı Türklerin otonom (muhtar) bölgesi olacak ve Rum yönetimi ile arasındaki sınır, Erenköy, Lefke, Lefkoşe ve Magosa'nın güneyinden geçecek.
11 Ağustos: Yunanistan ve İngiltere Cenevre'deki toplantıda Türk tezini görüşmeyi kabul etti. Atina'da toplanan 'Savaş Konseyi' Cenevre ve Kıbrıs konularını görüştü.
-Başbakan Bülent Ecevit, Ankara'da Genelkurmay Başkanı Org. Semih Sancar ve yüksek rütbeli subaylarla toplantı yaptı, ABD Dışişleri Bakanı Kissenger ile telefonla görüşerek son durumla ilgili olarak İngiltere'nin bazı davranışlarını kınadı. İngiltere, Kıbrıs'taki üslerinde bulunan uçaklarını çekmekten vazgeçti. Adaya maaş ile çalıştırdığı Nepalli 'Gurka' askerlerini yolladı. Akrokiri Üssü'nden ayrılan İngiliz komando birliği de Ada'ya döndü.
13 Ağustos: Yunanlılar Meriç nehri kıyılarına siper kazıp mayın döşemeye başladılar.
14 Ağustos: Türkiye'nin istekleri Yunanistan ve İngiltere tarafından kabul edilmeyince, 2. Kıbrıs Barış Harekatı başladı.
-Coğrafi temele dayalı iki otonom (muhtar) yönetimden oluşan federatif devlet şeklindeki tezimizi kabul ettiğini açıklayan Amerika, Türkiye'nin BM'in aldığı ateşkes kararına uymasını istedi.
15 Ağustos: Türk Silahlı Kuvvetleri Magosa'yı aldı. Lefke ve Lefkoşe Ordumuz tarafından kuşatıldı. Karpas yarımadasına çıkarma yapan birliklerimiz, Rumların elinde bulunan 'Boğaz' adlı deniz üssünü alıp bölgenin Ada ile ilişkisini kesti. Türk savaş uçakları, Lefke'ye yardıma gelen Rum kuvvetlerini Baf yolunda bombaladı. Lefkoşe-Magosa arasındaki Timbu Havaalanı da Türk Ordusunca ele geçirildi.
-Yunanistan Başbakanı Karamanlis, radyo ve televizyonda yaptığı konuşmada: "Yunanistan Kıbrıs'ta Türkiye ile çarpışamaz. Kıbrıs Yunanistan'a çok uzak olduğu için Kıbrıslı Rumlara yardım etmemiz imkansızdır... 15 Temmuz'da, diktatörlük rejimi, Kıbrıs'ta çılgınca bir teşebbüs yaptı. Bu hatadan faydalanan Türkler, 20 Temmuz'da Ada'ya büyük kuvvetler çıkardılar... Yunanistan, NATO'nun askeri kanadından çıkmıştır." dedi.
16 Ağustos: 2. Kıbrıs Barış harekatından önce Türkiye'nin 2. Cenevre Konferansı'nda önerdiği Lefke-Magosa hattı fiilen gerçekleşti ve Türk askerinin kontrolü altına alındı. BM'in ateşkes çağrısına uyuldu ve savaş durdu. Rauf Denktaş: "Bugün federe bir Türk Devleti Kıbrıs'ta fiilen kurulmuştur." dedi.
19 Ağustos: 1. ve 2. Kıbrıs Barış Harekatlarında şehit olan Türk askerlerinin sayısının 250 civarında olduğu açıklandı.
20 Ağustos: Magosa'ya 15 km. mesafedeki Atlılar köyünde yaşayan 60 Türk'ten 57'sinin bir anda öldürüldüğü ve gizlice bir çukura gömüldüğü tespit edildi.
-Kıbrıs'ta 3 Türk gazetecinin kaybolduğu ve 16 Ağustos'dan beri haber alınamadığı açıklandı.
25 Ağustos: Kıbrıs'ta Rumlar tarafından yaralanan iki gazeteci Türkiye'ye iade edildi. Anka muhabiri Adem Yavuz, kurtarılamıyarak vefat etti.
3 Eylül: Başbakan Ecevit: "Koalisyon ortağı MSP ile aramızda hükümet etme ve siyaset anlayışı bakımından uzlaştırılması, bağdaştırılması oldukça güç ayrılıklar bulunduğu kanısına her gün biraz daha üzülerek varıyorum." dedi.
4 Eylül: MSP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan: "Zorla ortaklık olmaz." dedi.
9 Eylül: Keban Barajı, Başbakan Ecevit tarafından törenle hizmete açıldı.
10 Eylül: Haliç Köprüsü, Başbakan Ecevit tarafından törenle hizmete açıldı.
14 Eylül: Yönetmen, aktör ve sol kesimin önde gelen isimlerinden Yılmaz Güney, Hakim Safa Mutlu'yu öldürdü.
-Türk Silahlı Kuvvetleri'ne 10.000.000 TL. bağışlayan işadamı Vehbi Koç'a madalya verildi.
18 Eylül: Başbakan Bülent Ecevit istifa etti.
20 Eylül: ABD Senatosu, Türkiye'ye yapılan askeri yardımın kesilmesini onayladı. Başbakan Ecevit bu karar hakkında: "Amerika içinde düşündürücüdür." dedi.
22 Eylül: Bir haftada 200.000.000 TL. değerinde Kıbrıs Barış Harekatı tahvili satıldı.
23 Eylül: Cumhurbaşkanı Korutürk, Süleyman Demirel'i Hükümeti kurmakla görevlendirdi.
25 Eylül: ABD Temsilciler Meclisi, 90'a karşı 307 oyla Türkiye'ye yapılan askeri yardımı durdurma kararı aldı.
1 Ekim: AP Genel İdare Kurulu, Hükümeti kurmakla görevlendirilen Demirel'e tam yetki verdi.
2 Ekim: Eski Milli Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu davasında, İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi bütün sanıklar hakkında oybirliği ile beraat kararı verdi.
3 Ekim: Kıbrıs Özerk Türk Yönetimi Bölgesi'nde Türk Lirası'nın geçerli olduğuna dair kararname, Türk Yönetimi'nin Resmi Gazetesi'nde yayınlandı.
16 Ekim: Sıkıyönetim Mahkemesi Başkanı iken 3 idam kararı veren emekli General Ali Elverdi, AP'ye girdi.
18 Ekim: ABD Başkanı Ford, Amerika Temsilciler Meclisi'nin Türkiye'ye askeri yardımın kesilmesi hakkındaki kararını onayladı.
19 Ekim: Irak'ta Barzani kuvvetlerinden kaçan yaklaşık 2.000 Iraklı sınırı geçerek Türkiye'ye sığındı.
20 Ekim: Demirel, Hükümeti kurma görevini Cumhurbaşkanı'na iade etti. Korutürk, Hükümeti kurma görevini Ecevit'e verdi.
26 Ekim: Kurtuluş Savaşı'nın hayatta kalan son büyük Komutanı Orgeneral Fahrettin Altay öldü.
3 Kasım: Dışişleri Bakanı Turan Güneş, New York'ta Yunanistan Dışişleri Bakanı Bitsios ile görüştü ve "İki ülke arasında Kıbrıs konusunda biraz yakınlaşma var." dedi.
5 Kasım: Bütün partiler, CHP'nin azınlık hükümeti kurmasına karşı çıktılar.
7 Kasım: Ecevit, Hükümeti kurma görevini iade etti.
10 Kasım: İstanbul Üniversitesi'nde sağ eğilimli olduklarını açıklayan 14 Profesör yayınladıkları bildiride, 5 sağ partinin birleşip hükümeti kurmasını istedi.
12 Kasım: Cumhurbaşkanı Korutürk, Kontenjan Senatörü Sadi Irmak'ı Hükümeti kurmakla görevlendirdi.
15 Kasım: AP, Sadi Irmak Hükümetine üye vermeyeceğini açıkladı.
17 Kasım: Sadi Irmak, Kabinesini açıkladı. Çoğu Meclis dışından kişyilerden oluşan Kabinede birde bayan üye yer aldı. Cumhurbaşkanı Korutürk Kabineyi onayladı.
23 Kasım: Keban Hidroelektrik Santrali'nin arıza sonucu durmasıyla, Türkiye'de elektrik sıkıntısı baş gösterdi.
24 Kasım: İstanbul Metrosu'nun geçeceği yerler tespit edildi. (yapılması 25 yıl sürdü)
29 Kasım: Sadi Irmak Kabinesi, TBMM'de güvenoyu alamadı. Başbakan Irmak istifasını Cumhurbaşkanı'na verdi.
7 Aralık: Yunanistan'dan Kıbrıs'a gelen Başpiskopos Makarios, Başkanlık Sarayı'nda halka hitap etti: "Türkiye'nin yaptığı fiili durumu hiçbir zaman kabul etmeyeceğiz. Bana darbe yapanları affettim. Mücadeleye devam edeceğim." dedi.
14 Aralık: Ünlü Edebiyatçı ve yazar Yakup Kadri Karaosmanoğlu öldü.
18 Aralık: Kıbrıs'ta İngiliz üssünde bulunan Türkler, ziyaret için gelen Makarios'u protesto ederek üsse sokmadılar.
19 Aralık: AP, MSP, CHP ve MHP Genel Başkanları 'seçim ittifakı' konusunda görüştüler.
1975
1 Ocak: CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Kıbrıs'a hareket etti.
2 Ocak: TRT 1, TRT 2 ve TRT 3 radyoları yayına başladı.
3 Ocak: Onbinlerce Kıbrıslı, Bülent Ecevit'i muhteşem bir şekilde karşıladı.
7 Ocak: 'Milliyetçi Cepheyi (MC)' olarak adlandırılan AP, MSP, CGP ve MHP Genel Başkanları, Hükümeti kurmak istediklerini açıkladılar.
11 Ocak: Kıbrıs Barış Harekatında 484 şehit verildiği açıklandı. 747'de yaralı var.
16 Ocak: Öğrenci çatışmaları sebebiyle Bursa Eğitim Enstitüsü ve Gazi Eğitim Enstitüsü tatil edildi.
18 Ocak: Kurtuluş Savaşı Komutanlarından General Nuri Berköz öldü.
23 Ocak: İstanbul Vatan Mühendislik Okulu'nda kendilerine 'komandolar' adını veren ülkücüler, 1 öğrenciyi öldürdüler.
30 Ocak: THY'nin Bursa isimli yolcu uçağı, elektriklerin kesik olmasından dolayı Yeşilköy Havaalanı'na inemeyince Marmara Denizi'ne düştü. Uçakta bulunan 42 kişiden kurtulan olmadı.
-ABD, Türkiye'ye silah ambargosu uygulamaya başladı.
29 Ocak: MC'yi oluşturan 4 partinin Genel Sekreterleri bir bildiri yayınlıyarak, TRT Genel Müdürü İsmail Cem'in görevden alınmasını istediler.
4 Şubat: Keban Barajında meydana gelen arıza nedeniyle bütün Türkiye'de 1.5 saat süreyle elektrik kesintisi uygulanmaya başlandı.
13 Şubat: Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Devlet Başkanlığı'na Rauf Denktaş getirildi.
15 Şubat: Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği'nin (TÖB-DER) yurt çapında düzenlediği 'Faşizmi ve pahalılığı protesto mitingi'nde olaylar çıktı. 1 kişi öldü, 35 kişi yaralandı.
16 Şubat: Malatya'da meydana gelen olaylarda, CHP İl Merkezi tahrip edildi, 29 kişi yaralandı.
21 Şubat: AP, MSP, CGP ve MHP seçim ittifakı için anlaştı.
22 Şubat: Lübnan'ın Başkenti Beyrut'ta bulunan THY bürosu, 'Gizli Ermeni Ordusu' adlı terör örgütü tarafından bombalandı.
23 Şubat: Erzincan'da komandolar, CHP İl Merkezini ve bazı dükkanları tahrip etti. 1 kişi öldü, 40 kişi yaralandı.
26 Şubat: Keban Barajı'ndaki 2 ünite yeniden çalışmaya başladı, İstanbul'da uygulanan elektrik kesintisi kaldırıldı.
9 Mart: Siyasal haklarına yeniden kavuşan 43 eski Demokrat Parti'li törenle AP'ye girdi.
10 Mart: Başbakan Sadi Irmak, Hükümeti yeniden kurmak için parti liderleriyle yapacağı görüşmelere CHP Genel Başkanı Ecevit ile başladı. Yaptığı görüşmelerden olumlu sonuç alamadı.
19 Mart: CHP Genel Başkanı Ecevit, Cumhurbaşkanı Korutürk'ün kendisine verdiği Hükümeti kurma görevini kabul etmedi. Bunun üzerine Korutürk, Hükümeti kurma görevini AP Genel Başkanı Demirel'e verdi.
21 Mart: AP, MSP, CGP ve MHP (Milliyetçi Cephe) arasında koalisyon protokolü için çalışmalar başladı.
31 Mart: AP Genel Başkanı Demirel'in başkanlığında kurulan MC (Milliyetçi Cephe) Hükümeti açıklandı. MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan, MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş ve CGP Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu, Başbakan Yardımcısı olarak Kabinede yer aldılar.
4 Nisan: TÖB-DER Erzurum Şubesi Başkanı Yılmaz Mızrak, komandolar tarafından bıçaklandı.
-Ankara Erkek İlköğretim Okulu'nun bahçesine, karşıt görüşlü öğrenciler tarafından dövüldükten sonra baygın bir şekilde terk edilen bir lise öğrencisi hastaneye kaldırılırken öldü.
12 Nisan: Demirel'in kurduğu MC Hükümeti güvenoyu aldı.
16 Nisan: Amerikan Temsilciler Meclisi, 24 Nisan tarihini, 'Ermenilere karşı işlenen İnsanlık dışı suçları anma günü' kabul etti. (24 Nisan 1915'de Osmanlı Devleti tarafından tehcir ettirilen Ermeniler, kendilerine karşı soykırım uygulandığını iddia etmektedirler.) (Ocak 2001, Sözde Ermeni soykırım tasarısı Fransa'da kabul edildi. Hiç ders alınsaydı tarih tekerrür edermiydi!!)
17 Nisan: Diyarbakır'da çatışan öğrenciler, bir öğretmenin kulağını kestiler. (Şiddet vahşileşmeye başlıyor.)
-Yurdun çoğu yerindeki Üniversitelerde anarşik olaylar artmaya başladı. ODTÜ 10 gün kapatıldı.
20 Nisan: Türkiye'nin Beyrut Basın Danışmanının otomobili Ermeni teröristlerce bombalandı.
22 Nisan: Silahlı 4 kişi İstanbul Suadiye İş Bankası Şubesini soyarak 35.000 TL.'yi çaldı.
3 Mayıs: Ağrı'nın Eleşkirt ve Erzurum'un Horasan ilçelerinde halk güvenlik güçleriyle çatıştı. (Şiddet yurdun her yerine yayılıyor.)
-Türkiye İşçi Partisi (TİP) yeniden kuruldu. Genel Başkanlığa Behice Boran getirildi.
9 Mayıs: Ankara ve Mersin Öğretmen Okulları'nda karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan çatışmada 13 öğrenci yaralandı.
-Çıkan olaylar sebebiyle Gazi Eğitim Enstitüsü 10 gün kapatıldı.
12 Mayıs: Aktör Necdet Tosun öldü.
-TRT Genel Müdürü İsmail Cem'in görevden alınması hakkındaki kararname, Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından imzalandı.
13 Mayıs: Başbakan Demirel, Başbakanlık binası önünde Vedat Önsel adında biri tarafından saldırıya uğrayarak hırpalandı.
16 Mayıs: TRT Genel Müdürlüğü'ne İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Prof. Nevzat Yalçıntaş atandı.
20 Mayıs: Türkiye'ye yılda 5 milyar liralık kaçak eşya girdiği, Güneydoğu'da 60.000 kişinin kaçakçılık yaptığı açıklandı.
30 Mayıs: Türkiye İşçi Partisi eski Başkanlarından Mehmet Ali Aybar ve 49 arkadaşı 'Sosyalist Parti'yi kurdular.
16 Haziran: İzmir'de Türk-İş tarafından düzenlenen 'Ekmeğe saygı' mitingi olaysız geçti. DİSK, mitinge katılmadı.
23 Haziran: CHP Genel Başkanı Ecevit, Gerede'de konuşma yaparken saldırıya uğradı.
24 Haziran: Diyarbakır'a bir gezi düzenleyen MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in kente gelmesiyle olaylar çıktı. Biri asker üç kişi öldü, 46 kişi ağır yaralandı.
12 Temmuz: Atatürk'ün eşi Latife Uşaklıgil öldü.
15 Temmuz: Kurtuluş Savaşı Komutanlarından General Fahri Belen öldü.
20 Temmuz: Merkezi İzmir olmak üzere yeni kurulan 'Ege Ordusu' göreve başladı.
24 Temmuz: ABD, Türkiye'ye uyguladığı silah ambargosunu kaldırmayı reddetti.
25 Temmuz: Türkiye, ABD'ye Türkiye'deki ortak savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğunu, İncirlik Üssü dışındakilere Türk Bayrağı çekileceğini bildirdi.
26 Temmuz: Geginleşen Türk-Amerikan ilişkilerini görüşmek üzere NATO Konseyi acele toplantıya çağrılırken, Kıbrıs Türk Federe Devleti Savunma Bakanı Osman Örek'de, Türk tarafındaki ABD üslerinin kapatılacağını açıkladı.
-Başbakan Demirel, Türkiye-Irak petrol boru hattı ile Aslantaş Barajı'nın temellerini attı.
29 Temmuz: Genelkurmay Başkanlığı, İncirlik dışındaki ABD üslerinin devralındığını açıkladı.
30 Temmuz: Kıbrıs Türk Federe Devleti ABD'ye ait 3 haber alma tesisini kapattı.
31 Temmuz: SSCB, Türkiye'ye askeri helikopter zatmayı teklif etti.
-Ankara Belediye Başkanı Vedat Dalokay, MC Hükümetinin büyük şehirlere yaptığı yardımı kesmesini protesto etmek için, 3 günlük açlık grevine başladı.
4 Ağustos: Kıbrıs Barış Harekatı dolayısıyla 20.07.1974'de ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı.
6 Ağustos: Cumhurbaşkanı Korutürk yaptığı basın toplantısında, Kıbrıs için: "Davamızı ABD'ye ve dünyaya anlatmak için iktidar ile muhalefet birleşmeli. Kıbrıs için bize baskı yapılamaz." dedi.
7 Ağustos: Başbakan Demirel: "Kıbrıs'ta Türk Milleti'nin kabul edemeyeceği bir çözümü hiç kimse kabul edemez. Mesele hükümetleri aşan bir meseledir." dedi.
17 Ağustos: Filistin Kurtuluş Örgütü'ne bağlı bir heyet, destek almak ve büro açmak için Ankara'ya geldi.
20 Ağustos: Bursa'nın Mustafakemalpaşa İlçesindeki yol yapımı sırasında, MÖ 4.yy'a ait bir 'Apollon' heykeli bulundu.
24 Ağustos: 12 Mart Muhtırasını veren eski Genelkurmay Başkanı Faruk Gürler öldü.
27 Ağustos: İstanbul'un işgali yıllarında, ilk maçını işgal ordularına karşı oynayan Fenerbahçe Kulübünün başkanı ve oyuncusu Dr. İsmet Uluğ öldü.
4 Eylül: Seçim kampanyası kapsamında Elazığ'a giden CHP Genel Başkanı Ecevit, kentte komandoların saldırısına uğradı.
6 Eylül: Diyarbakır'ın Lice ilçesinde şiddetli deprem. 3.000'den fazla ölü var. 7.000'e yakın ev yıkıldı. 144 km.'lik karayolu kullanılmaz hale geldi. Bir çok köye yardım götürülemedi. Çadır ve ekmek dağıtımında çıkan kavgada 1 kişi öldü. Lice'ye giriş çıkışlar yasaklandı.
9 Eylül: Fransa'nın Dijon kentinde yapılan Uluslararası Halk Oyunları Yarışması'nda Türk Ekibi 1. oldu.
12 Eylül: ABD'nin silah ambargosu nedeniyle, Libya'dan alınan F-5 tipi 7 adet savaş uçağı Türkiye'ye getirildi.
13 Eylül: Lice Belediye Başkanı Akgül, şimdiye kadar enkazın %10'unun bile kaldırılamadığını söyledi.
17 Eylül: Diyarbakır-Urfa karayoluna barikat kuran 15 eşkiya, 22 araçta bulunan yolcuları soydu.
21 Eylül: Rumların Kıbrıs sorununu özel oturumda ele alınması istemi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda 99 oy ile kabul edildi. Tek red oyunu Türkiye verdi.
22 Eylül: Ressam ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu öldü.
23 Eylül: Lice son 24 saat içinde 102 artçı deprem ile tekrar sallandı. Yarı hasarlı evlerde yıkıldı.
26 Eylül: Sinema oyuncusu Danyal Topatan öldü.
2 Ekim: ABD, Türkiye'ye uyguladığı silah ambargosunu kısmen kaldırma kararı aldı. Türkiye'ye daha önceden parasını ödediği silahlar verilecek ancak bunlar Kıbrıs'ta kullanılmayacak ayrıca haşhaş ekimi yasağı sürecek.
11 Ekim: Anayasa Mahkemesi, Devlet Güvenlek Mahkemeleri (DGM) kuruluş kanununu Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti.
12 Ekim: 27 ilde 54 senatör ve 6 milletvekilliği için yapılan araseçimlerde; AP: 27 senatör, 5 milletvekilliği; CHP: 25 senatör, 1 milletvekilliği; MSP 2 senatör çıkardı. 6 eski Demokrat Partili yeniden parlamento ve senatoya girmeyi başardı.
22 Ekim: Avusturya Viyana Büyükelçimiz Daniş Tunalıgil, makam odasını basan 3 Ermeni terörist tarafından şehit edildi.
24 Ekim: Paris Büyükelçimiz İsmail Erez ve makam şöförü Talip Yener, otomobilin içinde Ermeni teröristlerce şehit edildiler.
26 Ekim: Genel Nüfus sayımı yapıldı. Nüfusumuz: 40.197.669
28 Ekim: Türk Lirası devalüe edildi. 1 dolar 15 TL. oldu.
1 Kasım: TBMM ve Cumhuriyet Senatosu Başkanlıkları için yapılan oylamalarda bir sonuç alınamadı, partiler arasında bir uzlaşma ümidi gözükmüyor.
6 Kasım: İTÜ'nde çıkan olaylarda 3'ü ağır olmak üzere 8 öğrenci yaralandı. Üniversite 12 gün tatil edildi.
13 Kasım: Yurdun çeşitli yerlerinde boykot ve direnişler var. Elazığ'da çıkan olaylarda 10 öğrenci yaralandı.
16 Kasım: 6 Eylül'de şiddetli bir deprem yaşayan Lice halkı, yapılan evler tamamlanmayınca, soğuktan ve yağmurdan korunmak için resmi daireleri işgal etti.
17 Kasım: Lice halkı, yapımı devam eden evleride işgal etti.
20 Kasım: Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel Başkanı Mihri Belli, partisi hakkında açılan kovuşturmada parti defterlerini savcılığa teslim etmediği için İstanbul DGM tarafından tutuklandı.
23 Kasım: MC Hükümetinin işbaşına gelişinden (31 Mart 1975) bu yana 21 kişinin öldürüldüğü, yürüyüşsüz, direnişsiz, boykotsuz ve çatışmasız bir günün geçmediği açıklandı.
24 Kasım: TRT Genel Müdürü Prof. Nevzat Yalçıntaş istifa ederek, İstanbul Üniversitesi'ndeki görevine geri döndü.
28 Kasım: 12 Mart sonrası haksız yere tutuklandığını iddia ederek Devlet aleyhine tazminat davası açan Prof. Uğur Alacakaptan, davayı kazandı. 118.000 TL. alacak.
6 Aralık: İstanbul Barosu avukatları, Hükümeti anarşik olaylara karşı uyarmak için duruşmalara girmediler.
12 Aralık: Gazeteci, şair ve 'Turancılığın' önemli savunucularından Nihal Atsız öldü.
25 Aralık: 54 gün süren oylamalardan sonra CHP'li Kemal Güven 48. oylamada tekrar TBMM Başkanlığı'na seçildi.
26 Aralık: Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı seçimleride nihayet sonuçlandı. AP'li Tekin Arıburun Senato Başkanı oldu.
-Konya Seydişehir'de Sovyet kredisi ile yapılan Alüminyum Fabrikasının açılışından sonra sağcılar, TİP İlçe Merkezi'ne saldırdılar, ayrıca CHP ve TÖB-DER binalarıda saldırıya uğradı.
30 Aralık: SSK'da direnişe katılan 1248 işçi işten atıldı.
31 Aralık: Hani ve Hazro ilçelerinde deprem oldu. Enkaz altında kalan 4 kişi soğuktan donarak öldü.
1976
2 Ocak: Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde çıkan çatışmada ustura ile 2 öğrencinin boğazı kesildi.
4 Ocak: Çanakkale'de bulunan antik Truva Kenti'nin bulunduğu yere, 12 metre yüksekliğinde 'Truva Atı' yapıldı.
5 Ocak: Olimpiyat ve Dünya şampiyonu güreşçimiz Hamit Kaplan, trafik kazasında öldü.
7 Ocak: Komandolar, Hacettepe Üniversitesi'ni bastılar, 1 öğrenci öldü.
19 Ocak: TRT Genel Müdürlüğü'ne Şaban Karataş atandı.
27 Ocak: Komandolar tarafından 15 gün önce yaralanan İTÜ öğrencisi Özer Elmas'ın öldüğü haberi üzerine protesto yürüyüşü yapan solcu öğrencilerle Polis arasında çatışma çıktı. 1 öğrenci öldü, 7 öğrenci yaralandı.
30 Ocak: Başbakan Demirel'in yeğeni Yahya Demirel'in 'Hayali Mobilya İhracatı' yaptığı iddiası üzerine, Başbakan Süleyman Demirel hakkında soruşturma yapacak olan Hazırlık Komisyonu üyeleri, AP'lilerin engellemesi ile TBMM toplanamayınca seçilemedi.
6 Şubat: Yahya Demirel'e bir gazinoda tabanca ile ateş eden kabadayı Hasan Heybetli yakalandı.
11 Şubat: Haliç'in temizlenmesi için Dünya Bankası'nın kredi vereceği açıklandı.
27 Şubat: Karadeniz Ereğlisi Sulh Ceza Mahkemesi, Yahya Demirel ve Atilla Özçelik ile iki gümrükçünün yurtdışına çıkmalarını yasakladı.
28 Şubat: Yahya Demirel için tutuklama kararı verildi.
3 Mart: 'Hayali Mobilya İhracatı' sanığı Yahya Demirel, Karadeniz Ereğlisi'nde Savcılığa teslim oldu ve cezaevine konuldu.
-İstanbul Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi, öğrenci olayları nedeniyle bir gün kapatıldı.
5 Mart: Hava Kuvvetleri subay ve astsubay eşlerinin Lice'de deprem sonrasında yaptırdıkları bir okula, İtalyan uçak yapımcısı 'Air İtalia' şirketinin, Ankara'da ki İtalyan Büyükelçisi'nin eliyle yaptığı 30.000 dolarlık bağış nedeniyle, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Emin Alpkaya istifa etti.
8 Mart: İstanbulun ilk çok katlı otoparkı Karaköy'de törenle hizmete girdi.
17 Mart: Ankara Cezaevi'nde cinayetten yatan aktör Yılmaz Güney, cezaevi disiplinini bozduğu gerekçesiyle Kayseri'ye gönderildi.
19 Mart: ABD'nin büyük havacılık şirketlerinden Northrop Uçak Şirketi, Türkiye'de rüşvet dağıttığını resmen açıkladı.
20 Mart: Hakkında romanlar yazılan ünlü Şark Ekspresi (Orient Expres) 70 yolcusu ile Milano'dan İstanbul'a geldi.
24 Mart: Tarihçi ve yazar Şevket Süreyya Aydemir öldü.
28 Mart: İstanbul Savcılığı, Ülkü Ocakları İstanbul Şubesi Başkanı ve 2. Başkanı'nın tutuklanması için mahkemeye başvurdu.
2 Nisan: 3 milyon liralık arsayı ipotek ettirerek 80 milyon lira kredi alan Hacı Ali Demirel'in iş ortağının şirketi hakkında Meclis araştırması yapılması istendi.
7 Nisan: İstanbul Barosu'nun düzenlediği 'Kan dökmeye son ve hukuka saygı' yürüyüşü, çeşitli sivil kuruluşların ve binden fazla avukatın katılımıyla yapıldı.
8 Nisan: Kendilerine 'komandolar' adını veren kişilerce, Ankara'da çeşitli yerlere yapılan saldırdılarda ve öğrenci olaylarında, 3 öğrenci öldü.
28 Nisan: İzmir Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcısı, Ülkü Ocakları Şubesi'nin kapatılmasını ve yöneticilerinin Türk Ceza Kanunu'nun 141. maddesine göre cezalandırılmalarını istedi.
30 Nisan: İstanbul Kadıköy Mühendislik Yüksek Okulu'nda, 1 Mayıs afişi asmak isteyen öğrenciler komandolar tarafından yaylım ateşine tutuldu. 1 öğrenci öldü, 3 öğrenci yaralandı. 15 kişi gözaltına alındı.
12 Mayıs: Başbakan Demirel'in, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na atanması kararlaştırılan Orgeneral İrfan Özaydınlı'nın kararnamesini geri alarak, yerine Korgeneral Cemal Engin'i ataması üzerine, Özaydınlı dava açtı.
22 Mayıs: TÖB-DER'in 17 İl'de bulunan büroları Valiler tarafından süresiz kapatıldı.
29 Mayıs: İTÜ'yü basan komandolar, 1 öğrenciyi sınıfında silahla öldürdüler, 2 öğrenciyide yaraladılar ve kapısında polisin nöbet tuttuğu Üniversite'den kaçtılar.
31 Mayıs: TRT Genel Müdürü Karataş: "Renkli TV'ye karşıyım." dedi.
7 Haziran: Gaziantep'te THKO (Türk Halk Kurtuluş Ordusu)'na bağlı anarşistler ile Güvenlik Kuvvetleri arasında çıkan çatışmada 5 kişi öldü.
18 Haziran: İstanbul Kocamustafapaşa Tekel Deposunu basan 5 kişi, 600.000 TL.'yi çaldılar.
21 Haziran: Kıbrıs Türk Federe Devleti'nde yapılan Başkanlık seçimlerini tekrar Rauf Denktaş kazandı.
24 Haziran: Antalya Film Festivali'nde 'en iyi film' ödülünü, Atıf Yılmaz'ın 'Deli Yusuf' adlı filmi kazandı.
28 Haziran: Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet Savcılığı'nın başvurusunu karara bağladı ve MHP'ye, yurt dışındaki şubelerini kapatmasını bildirdi.
14 Temmuz: Yılmaz Güney, Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davasında (Hakim Safa Mutlu'yu öldürmek) kasten adam öldürmekten 19 yıl ağır hapis cezasına mahkum oldu.
15 Temmuz: 45 dubası çürüyen ve değiştirilmesi gereken İstanbul Karaköy Köprüsü'nün maddi sıkıntılar nedeniyle ancak 1 dubası değiştirilebildi.
17 Temmuz: Yunanistan, ABD ve SSCB'ye Ege Denizi'nde araştırma yapacak olan Türk gemisi 'Hora (Sismik-1)'nın engelleneceğini bildirdi.
23 Temmuz: Demirel Hükümeti, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na, Korgeneral Cemal Engin'in atama kararını, Orgeneral İrfan Özaydınlı'nın aleyhte dava açması üzerine geri alarak, Orgeneral Etem Ayan'ı atadı.
27 Temmuz: CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e, New York'da Kıbrıs'lı bir Rum tarafından başarısız bir suikast girişiminde bulunuldu.
29 Temmuz: Adana Ceyhan'da bir genci karakolda döverek öldüren polislerden ikisi tutuklandı.
30 Temmuz: Hora (Sismik-1) gemisi Ege'ye açıldı.
1 Ağustos: Ankara'da bir Camii'de ayin yapan ve Nur Cemaati'ne bağlı oldukları öne sürülen 30 kişi gözaltına alındı.
5 Ağustos: Ankara DGM Savcılığı, 1 Ağustos'ta tutuklanan 30 kişi hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi ve gözaltına alınanlar serbest bırakıldı.
7 Ağustos: Yunanistan, Hora Gemisi'nin Ege Denizi'nde Yunan kıta sahanlığını ihlal ettiğini belirterek bir nota ile Türkiye'yi protesto etti ve ihlal olayının bir daha tekrarlanmaması konusunda Türkiye'yi uyardı.
9 Ağustos: Türkiye, Yunan notasına karşılık olarak, Yunanistan'a bir nota verdi ve Yunan kıta sahanlığının tarafımızdan kabul edilmediğini bildirdi.
11 Ağustos: Filistinli iki gerilla, Yeşilköy Havaalanı'nda İsrail Havayolları'na ait bir uçağa binen İsraillilere ateş açtı. 4 kişi öldü, 20 kişi yaralandı. Yakalanan gerillalar, bir süre önce Uganda'da meydana gelen olayın intikamını almak için bu eylemi gerçekleştirdiklerini söylediler.
15 Ağustos: İzmir'e ulaşan Hora araştırma gemisi, büyük bir kalabalık tarafından çiçeklerle ve İstiklal Marşı ile karşılandı.
19 Ağustos: THY'nın İstanbul-Antalya seferini yapan 'Antalya' isimli yolcu uçağı, Isparta yakınlarında düştü. 22'si Türk, 155 kişi öldü, kurtulan olmadı.
1 Eylül: Hora araştırma gemisi İzmir'den ayrılarak tekrar Ege'ye açıldı.
2 Eylül: İstanbul DGM'de, 'Uygarlık Tarihi' adlı eserinden dolayı yargılanan Doç. Dr. Server Atilla için Savcı 20 yıl ceza istedi.
5 Eylül: Elazığ'da MHP ve MSP'liler, CHP İL binasını taşa tuttular, kentte büyük çapta olaylar çıktı. 12 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı.
18 Eylül: DİSK (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu), MC iktidarını yasal yollardan düşürmek için 'Genel Yas' ilan etti.
-DGM'lere karşı, çeşitli sendikalara bağlı 100.000'den fazla işçi, işyerlerinde direnişe başladı.
21 Eylül: DİSK yöneticileri için tutuklama kararı verildi. Genel Sekreter Mehmet Karaca tutuklandı. DİSK Genel Merkezi Polis tarafından arandı, defterlere el konuldu.
24 Eylül: 'Cinsel çekiciliği artırdığı ve tahrik edici olduğu' gerekçesiyle, Adana'da bazı okul müdürleri, bayan öğretmenlerin pantalon giymelerini yasakladı.
30 Eylül: İstanbul'da Profilo Fabrikası'nda 10 işçinin işten çıkarılmasını protesto eden işçilerle Polis çatıştı. 1 işçi öldü, 5 kişi yaralandı. Yüzlerce işçi tutuklandı.
1 Ekim: MC Hükümeti'nin MSP'li İçişleri Bakanı Korkut Özal, Ankara Belediye Başkanı CHP'li Vedat Dalokay'ı görevinden aldı. Dalokay, Danıştay'a başvurdu.
-Ankara Valiliği, TÖB-DER'i 'siyasetle uğraştığı' gerekçesiyle kapattı.
4 Ekim: İstanbul'da bugün benzin bulunamadı. Taşıt kuyrukları yüzlerce metreyi geçti.
5 Ekim: İtalya'dan geleceği söylenen benzin bugünde gelmedi. Sıkıntı had safhada.
7 Ekim: Danıştay, İçişleri Bakanı'nın Vedat Dalokay'ı görevden alma ve Ankara Valiliği'nin TÖB-DER'i kapatma kararlarını iptal etti.
12 Ekim: DGM'lerin yeni kuruluş kanunu çıkarılamadığı için (Anayasa Mahkemesi, DGM'lerin Anayasaya aykırı olduğuna ve kapatılmalarına karar vermiş ancak TBMM'ye yeni kanun çıkarılması için bir süre tanımıştı), geçerlilikleri sona erdi. Bu mahkemeler ellerindeki dosyaları normal mahkemeleri devrettiler.
14 Kasım: İstanbul Üniversitesi Yönetim Kurulu, 'Öğretim özgürlüğü ve can güvenliği bulunmadığı' gerekçesiyle, öğretimi süresiz olarak tatil ettiğini açıkladı.
24 Kasım: Van ve çevresinde şiddetli deprem. Pekçok bina yıkıldı. Yüzlerce can kaybı olduğu tahmin ediliyor.
25 Kasım: Van'da artçı sarsıntılar devam ediyor. TRT, halktan kan bağışı istedi. Bölgeye yeterince yardım henüz ulaştırılamadı.
26 Kasım: 180 milyon TL. bulunması gereken 'Afet Fonu'nda 20 milyon TL. bulunduğu ortaya çıktı.
29 Kasım: İstanbul Belediyesi'nde maaşlarını alamayan işçi ve memurlar, Belediye Sarayı'nı işgal ettiler.
1 Aralık: İstanbul Belediyesi'nde çalışan işçi ve memurlara maaşları dağıtıldı.
13 Aralık: 14 Kasım'dan beri kapalı olan İstanbul Üniversitesi'nde öğretime yeniden başlandı.
1977

3 Ocak: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde, karşıt görüşlü öğrenciler arasında çıkan çatışmada 9 öğrenci yaralandı.
-Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattı faaliyete geçti. Kerkük'ten pompalanan petrol 40 gün sonra Akdeniz'e ulaşacak.
6 OCAK- Dev-Genç İstanbul Başkanı Paşa Güven yakalandı. İstanbul Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği kapatıldı ve 39 kişi gözaltına alındı.
10 Ocak: Gözaltına alındıktan sonra koma halinde hastaneye sevk edilen İYÖD Başkanı Paşa Güven: "Yakalanırken yaralandım. Siyasi Poliste dövmediler." dedi.
12 Ocak: 'Can güvenliği kalmadığı' gerekçesiyle Erzurum Atatürk Üniversitesi süresiz olarak kapatıldı.
13 Ocak: Öğrenci olayları şiddetini iyice artırdı. İstanbul ve Tunceli'de çıkan çatışmalarda 1'er öğrenci öldü, onlarca yaralı var. Kahramanmaraş ve Kütahya'da meydana gelen çatışmalarda 21 kişi yaralandı.
25 Ocak: İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada, İstanbul genelinde son bir yıl içinde 510 öğrenci olayının meydana geldiği, bu olaylarda 13 öğrencinin öldüğü, 254 öğrencinin yaralandığı bildirildi.
4 Şubat: Türkiye Sivil Havacılık Sendikası'nın THY'de aldığı grev kararı nedeniyle, THY'nin tüm iç ve dış seferleri durdu.
5 Şubat: Ankara'da, TÖB-DER, TÜM-DER ve TÜTED bir miting düzenliyerek, MC Hükümeti'nin tutumunu, partizanlığı ve terörü kınadı. Güvenlik güçleri ile çıkan çatışma sonrasında 60 kişi yaralandı.
6 Şubat: Siyasal Bilgiler Fakültesi Yönetim Kurulu, 'can güvenliği olmadığı' gerekçesiyle okulu 10 Şubat'a kadar tatil etti.
8 Şubat: Hükümet, THY grevini erteledi.
13 Şubat: THY'nin İstanbul-İzmir seferini yapan 'Trakya' isimli yolcu uçağı, 17 yaşındaki Ankara Polis Koleji öğrencisi Adnan Mintaş tarafından kaçırılmak istendi. Mintaş tutuklandı.
16 Şubat: Genelkurmay Başkanı Org. Semih Sancar'ın görev süresi 1 yıl uzatıldı.
17 Şubat: Ankara 50. Yıl Lisesi öğrencilerine komandolar ateş açtı, bir kız öğrenci kalp krizinden öldü.
19 Şubat: ODTÜ Akademik Konseyi, kendilerine danışılmadan Rektörlüğe getirilen Prof. Hasan Tan için oybirliği ile güvensizlik kararı verdi.
20 Şubat: ODTÜ'de çıkan çatışmada 1 öğrenci öldü.
23 Şubat: ODTÜ'nün yeni Rektörü Prof. Tan, okulu 15 gün kapattı.
26 Şubat: İstanbul'da 'Evlat acısına son' adlı yürüyüşe onbinlerce kadın katıldı.
28 Şubat: Malatya'da İnönü Üniversitesi açıldı.
1 Mart: MC Hükümeti'nin görevde olduğu süre içerisinde TL 9. kez devalüe edildi. TL'nin dolara karşı toplam kaybı %27'ye ulaştı. Dolar 17.50 TL.
4 Mart: Türkiye Barolar Birliği'nin aldığı karar üzerine tüm yurtta avukatlar davalara girmediler.
5 Mart: Rektör Tan tarafından 15 gün süre ile kapatılan ODTÜ, Danıştay kararı ile açıldı.
9 Mart: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından MHP hakkında soruşturma açıldı.
19 Mart: THY'nin Diyarbakır-Ankara seferini yapan yolcu uçağı, silahlı iki lise öğrencisi tarafından Beyrut'a kaçırıldı.
31 Mart: Sivas ve Site öğrenci yurtları arasındaki sokak savaşı sabaha kadar sürdü. Polis panzerlerle kapıları kırarak içeri girebildi. Niğde ve Sakarya'daki öğrenci yurtlarındada çatışma çıktı. Toplam 460 öğrenci gözaltına alındı.
-Kıbrıs görüşmeleri Viyana'da başladı. Rumlar, Ada'nın %80'ini istediler.
1 Nisan: İzmir'de İleri Gençlik Derneği (İGD) afişlerini asan Avni Ece adlı bir işçi, Şehitler Caddesinde komandolar tarafından silahla öldürüldü.
3 Nisan: Başbakan Demirel'in Gaziantep'e gelişi nedeniyle hazırlık yapan AP'liler ile CHP'liler arasında çıkan silahlı çatışmada, 1 CHP'li öldü, 2 kişi yaralandı.
5 Nisan: TBMM, erken seçimlerin 5 Haziran'da yapılmasını kararlaştırdı.
21 Nisan: İstanbul Bahçelievler Lisesi'de dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açıldı. Solcu olduğu belirtilen bir Lise son sınıf öğrencisi öldürüldü.
25 Nisan: Vize'de 15 gün önce dövülerek hastaneye kaldırılan CHP'li Vize Belediye Başkan Adayı Sebahattin Begil öldü.
26 Nisan: CHP Lideri Ecevit ve beraberindekiler, Niksar'da açık hava toplantısı yaparken, MHP ve AP'lilerin saldırısına uğradılar.
28 Nisan: Ecevit, Erzincan'da da saldırıya uğradı. 7 kişi yaralandı.
1 Mayıs: Kanlı '1 Mayıs'. DİSK'in İstanbul Taksim Meydanı'nda kutladığı '1 Mayıs İşçi Bayramı' sona ermek üzereyken, bazı binaların pencere ve damlarından meçhul kişiler tarafından açılan ateşle kana bulandı. Onbinlerce kişinin üzerine açılan ateş sonucu çoğu çıkan panik neticesinde ezilerek olmak üzere 34 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı. Olayla ilgili olarak 350 kişi gözaltına alındı.
15 Mayıs: Türkiye'nin, tarihinin en büyük döviz sıkıntısını yaşadığına ilişkin haberler büyük tepkilere yol açtı. IMF, Türkiye'ye borç vermek için iki koşul ileri sürdü: 1-Seçimler yapılsın, 2-%20 devalüasyon yapılsın.
16 Mayıs: Merkez Bankası'nın çekleri Japonya ve İsviçre'deki bazı bankalar tarafından karşılığı olmadığı gerekçesiyle ödenmedi.
19 Mayıs: Antalya'da 19 Mayıs törenlerine giden öğrencilerin bulunduğu otobüse ateş açıldı, sokaktan geçen bir çocuk ağır yaralandı.
20 Mayıs: Japonya'dan Türkiye'ye gönderilecek mallar parasını ödemediğimiz gerekçesiyle, Japonya'da bekletiliyor.
22 Mayıs: İYÖD Başkanı Paşa Güven'in gözaltındayken kolunu kırdıkları iddiasıyla 3 Polis hakkında İstanbul Cumhuriyet Savcılığı 'kamu davası' açtı.
29 Mayıs: İstanbul Sirkeci Tren Garı ile Yeşilköy Havaalanı'nda aynı saatlarde zaman ayarlı bombalar patladı. 5 kişi öldü, 49 kişi yaralandı. İki olayıda, '28 Mayıs' adlı bir Ermeni terör örgütü üstlendi.
-Ecevit, İzmir'in Çiğli Havaalanı'na indiği sırada bir Polisin silahının ateş alması sonucu yanında bulunan Mehmet İsvan yaralandı. Silahın yanlışlıkla ateş aldığı belirtildi, ancak daha sonra silahın özel bir silah olduğu ve depodan izinsiz çıkarıldığı tesbit edildi.
-Beyşehir'de AP'liler ile MSP'liler çatıştı. 1 MSP'li öldü, onlarca kişi yaralandı.
2 Haziran: Başbakan Demirel, CHP Genel Başkanı Ecevit'e gönderdiği gizli ve kişiye özel bir mektupta, 'İstihbarat örgütlerinin, Ecevit'e, Taksim Alanı'nda yapılacak mitingte suikast düzenleneceği' haberini aldıklarını bildirdi. Ecevit, radyoda yaptığı bir konuşmada bu mektubu açıkladı ve mitinge gideceğini söyledi. 3 Haziran'da, CHP mitingi olaysız ve büyük bir kalabalıkla yapıldı.
5 Haziran: Genel seçimler yapıldı. CHP:213, AP:189, MSP:24, MHP:16, CGP:3, DP:1 milletvekilliği kazandı.
9 Haziran: Türkiye'nin Vatikan Büyükelçisi Taha Carım, Roma'da Ermeni teröristlerin düzenlediği bir suikast sonucunda şehit edildi.
13 Haziran: Başbakan Demirel istifa etti. Böylelikle 1. MC Hükümeti sona erdi.
14 Haziran: Cumhurbaşkanı Korutürk, Hükümeti kurma görevini CHP Lideri Ecevit'e verdi.
-Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı'na Sırrı Atalay seçildi. İlk defa bir CHP'li Senato Başkanı oldu.
15 Haziran: Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Orhan Yavuz, kimliği meçhul kişilerce kaçırıldı ve boğazı kesilerek öldürülmüş bir halde bulundu.
21 Haziran: Ecevit, Kabinesini açıkladı.
22 Haziran: MC Hükümeti zamanında TRT Genel Müdürlüğü'ne getirilen ve icraatları dolayısıyla sürekli tepki toplayan Şaban Karataş görevinden alındı. Cengiz Taşer, TRT Genel Müdürlüğüne getirildi.
24 Haziran: Gençlik ve Spor Bakanı Yüksel Çakmur, 'gençlik kampları' adı altında faaliyet gösteren komando kamplarını kapattı.
25 Haziran: İstanbul'da enerji sıkıntısı dolayısıyla programlı olarak elektrik kesintisi yapılmaya başlandı.
30 Haziran: MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın kardeşi Akgün Erbakan, Ankara 10. Sulh Ceza Mahkemesince dolandırıcılık suçundan mahkum edildi.
2 Temmuz: Malazgirt'te otlak ve su yüzünden çıkan bir aşiret kavgasında 19 kişi öldü.
3 Temmuz: CHP'nin kurduğu azınlık Hükümeti, TBMM'de 217 kabul oyuna karşılık 229 red oyu ile güvenoyu alamadı. Meclis'te kavgalar çıktı.
4 Temmuz: Korutürk, AP Lideri Demirel'e Hükümeti kurma görevini verdi.
6 Temmuz: MHP Lideri Alparslan Türkeş: "AP-MSP Koalisyonunu MHP dışarıdan destekleyebilir." dedi.
7 Temmuz: Demirel: "Hükümeti kurunca, Ecevit'in yaptığı bütün tayinleri iptal edeceğim." dedi.
8 Temmuz: Antalya Film Festivalini, Süreyya Duru'nun yönettiği 'Kara Çarşaflı Gelin' adlı film kazandı.
-Demirel, Ecevit'in AP-CHP Koalisyon önerisini reddetti.
9 Temmuz: Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Türkiye'den her türlü tekstil maddesi ithalini kısıtlama kararı aldı.
15 Temmuz: Hacı Ali Demirel ile yeğeni Yahya Demirel'in TIR araçları ithalinde yolsuzluk yaptıkları saptandı.
-Buca Eğitim Enstitüsü'nde 1972 yılından beri 500'e yakın öğrencinin sınavlara girmeden sınıf geçirildiği saptandı.
19 Temmuz: Demirel'in Erbakan ile yaptığı görüşmenin olumlu geçtiği açıklandı. Demirel: "Çatı çakılmıştır." dedi.
21 Temmuz: 2. Milliyetçi Cephe (MC) Hükümeti açıklandı. Kabinenin açıklanmasından sonra Enerji Bakanı Kamuran İnan istifa etti.
23 Temmuz: İzmir Çeşme'de Büyük Otel'de bir garsonun Yahya Demirel'e: "Suntalardan ne haber?" demesi üzerine kavga çıktı. Garson, Yahya Demirel'i bıçakla yaraladı. Yahya Demirel'in arkadaşları, garsonu döverek hastanelik ettiler.
26 Temmuz: Başbakan Demirel: "İktidarı, MSP ve MHP ile birleşip sola teslim etmemeyi başardık." dedi.
27 Temmuz: Enerji Bakanı Kamuran İnan, istifasını geri aldı.
29 Temmuz: DİSK Başkanı Kemal Türkler, MC Hükümeti'ne karşı 'Ulusal Demokratik Cephe' çağrısı yaptı.
1 Ağustos: AP-MHP-MSP Koalisyon Hükümeti (2. MC Hükümeti) TBMM'de yapılan oylamada, 219'a karşın 229 oyla güvenoyu aldı.
3 Ağustos: Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Başpiskopos Makarios kalp krizi geçirerek öldü. Spiros Kipriyanu geçici olarak Rum Yönetimi Liderliğine getirildi.
-Türk Lirası devalüe edildi.
4 Ağustos: Ankara'da çıkan olaylarda, 1 Polis şehit oldu, 4 vatandaşta hayatını kaybetti, 5'i ağır olmak üzere onlarca yaralı var.
6 Ağustos: Emekli olan Deniz Kuvvetleri Komutanı Oram. Hilmi Fırat'ın yerine, Oram. Bülend Ulusu getirildi.
10 Ağustos: Yurt çapında elektrik kısıntısı had safhada. İstanbul'da kısıntı 5 saate çıkarıldı.
15 Ağustos: Tekel Maddelerine ortalama %60 zam yapıldı. Küçük Rakı 40 TL.
16 Ağustos: Elazığ'ın Ağın İlçesi'ne bağlı Pul Köyü'nde 75 yaşındaki Bekir Arabacı, anarşik olayları protesto etmek için kendini yaktı.
19 Ağustos: Ankara'da yapılan 'Ağır sanayi toplantısı' elektrik olmadığı için mum ışığı altında başladı.
22 Ağustos: Bir süre önce yurdun çeşitli yerlerinde çıkan 20'den fazla orman yangınına, bugün İstanbul Ayazağa ve Belgrat Ormanları'nda çıkan yangınlarda eklendi.
30 Ağustos: Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na, Ege Ordu Komutanı Org. Kenan Evren getirildi.
31 Ağustos: Döviz transferi yapılamadığı için, LPG (bütan gazı) sıkıntısı başladı.
2 Eylül: Başbakan Demirel yaptığı basın toplantısında: "Ne yok? Ne zamandan beri yok? Yok olan maddeyi bildirin istediğiniz kadar göndereyim." dedi. (Asıl para yok)
3 Eylül: İstanbul'da yapılan elektrik kısıntısı, 08.00-21.00 saatleri arasına kadar uzatıldı.
5 Eylül: Ankara'ya gelen IMF yetkilileri ile görüşmeler başladı.
8 Eylül: Bir süredir bekletilen zamlar bugün açıklandı. Hemen herşeye zam var.
14 Eylül: Başbakan Demirel, enerji tasarrufu nedeniyle Seydişehir Alimüminyum Tesisleri'ndeki iki ünitenin durdurulmasını emretti.
19 Eylül: Mayıs 1978 yılında temeli atılacak olan 2. Boğaz Köprüsü'nün projesi açıklandı.
20 Eylül: %10 oranında tekrar devalüasyon yapıldı. Dolar 19.25 TL.
21 Eylül: 8 milyon dolar transfer edilemeyince Libya petrol sevkiyatını durdurdu. Tekrar benzin sıkıntısı baş gösterdi.
29 Eylül: İstanbul Büyükçekmece Barajı'nın temeli atıldı.
5 Ekim: Kahve satışları durduruldu.
-Türk-İş bir muhtıra hazırlıyarak, parti liderlerine ve Cumhurbaşkanı'na verdi.
6 Ekim: Kahve satışlarının durdurulması üzerine Tekel Bakanı açıklama yaptı: "Kahve keyif maddesidir. Günde üç yerine bir kahve için." (Ağzına sağlık sayın bakanımız)
-Bira, deterjan, kibrit ve sabuna yüklüce zam yapıldı.
8 Ekim: Döviz transferi yapılamadığı için yedek parça bulamayan BMC kamyon ve minübüs fabrikaları 650 işçiyi işten çıkardı.
11 Ekim: Dünyaca tanınmış Fransız denizci Kaptan Jacques Cousteoau, 'Calypso' adlı gemisiyle İstanbul'a geldi.
12 Ekim: Ünlü tarihçi Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı öldü.
20 Ekim: İSO Başkanı: "Bu hükümet artık muhatap kabul edilemez." dedi.
27 Ekim: Komandolar, İstanbul Ayazağa'da bulunan Işık Mühendislik Yüksek Okulu'nda Ayhan Gökdemir adlı solcu bir öğrenciyi, bıçaklayarak öldürdüler.
31 Ekim: Araştırma gemisi Hora tekrar Ege'ye açıldı.
1 Kasım: Elektrik borcumuzu ödemediğimiz için, Bulgaristan Türkiye'ye verdiği elektriği keseceğini bildirdi.
-Dolar karaborsada 27 TL. (Resmi kur, 20 TL)
6 Kasım: TRT Genel Müdürlüğü'ne Prof. Nevzat Yalçıntaş atandı.
17 Kasım: Yaklaşık 165 gündür devam eden TBMM Başkanlık sorunu nihayet çözüldü. 38. turda CHP'li Cahit Karakaş, 227 oyla Başkan seçildi.
21 Kasım: Türkiye'nin 210 milyon dolarlık borcunu ödememesi üzerine, Irak petrol boru hattıyla Türkiye'ye verdiği petrolü kesti.
25 Kasım: İngiltere'de yayınlanan Financial Times gazetesi: "Türkiye iflas etmiş bir ülkedir."
29 Kasım: Ülkücüler MSP'li İçişleri Bakanı Korkut Özal'ın oğlunu dövdüler.
5 Aralık: Yerel seçimlere 6 gün kala elektrik kesintilerine son verildi.
10 Aralık: Toptaş Cezaevi'nde tutuklu TİKKO ve THKO/Acilciler örgütlerine bağlı 9 tutuklu gardiyanları bağladıktan sonra jandarmaya ateş açarak kaçtılar.
11 Aralık: Yerel seçimler yapıldı. 67 İlin, 42'sini CHP, 15'ini AP, 5'ini MHP, 3'ünü MSP ve 2'sini de bağımsızlar kazandı.
-Yerel seçimler esnasında yurdun hemen hemen her yerinde protesto ve çatışmalar görüldü. 13 kişi öldü, 87 kişi yaralandı.
20 Aralık: Elektrik kesintisi tekrar tüm yurtta başladı.
21 Aralık: 60 milyon dolarlık borcumuzu ödemediğimiz için Japonya demir sevkiyatını durdurduğunu açıkladı.
24 Aralık: MİT İstihbarat Başkan Yardımcısı, Emekli Albay Sabahattin Savaşman, CIA hesabına casusluk yaptığı gerekçesiyle, Genelkurmay Askeri Mahkemesi tarafından tutuklandı.
28 Aralık: Ankara'da içinde öğrencilerin bulunduğu bir otobüse ateş açıldı. 7 öğrenci yaralandı.
-Asırlık bir yapı olan Sultanahmet İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi sabotaj neticesi çıkan yangında tamamen yandı.
31 Aralık: Meclis'te yapılan gensoru görüşmeleri neticesinde Hükümet, 218 olumlu, 228 olumsuz oy aldı. İlk defa bir Hükümet gensoru ile düşürüldü.
-TBMM Kanunlar Dairesi Kısım Amiri Orhan Şendağ, yabancı ülkelere, devlete ait bilgileri vermek iddiası ile tutuklandı.
-Bu yıl içinde anarşi ve terör olayları neticesinde 157 kişyinin öldüğü, 1667 kişinin yaralandığı açıklandı.
1978
1 Ocak: Cumhurbaşkanı Korutürk, Hükümeti kurma görevini Ecevit'e verdi. Ecevit, bir süre önce AP'den ayrılan 11 milletvekili ile İstanbul'da Güneş Otel'de görüştü.
2 Ocak: Ecevit, Kabinesini açıkladı. Kabinede, bir süre önce AP'den ayrılan ve bağımsız olan 11 milletvekili ile CGP Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu ve DP Genel Başkanı Faruk Sükan'da yer aldı. Böylelikle CHP dışından Hükümeti destekleyen herkes birer Bakanlık kazanmış oldu.
3 Ocak: Ermeni teröristler, Londra'daki Kıbrıs Türk Bankası ile Brüksel'deki Türk Ticaret Ateşeliği'ne bomba attılar.
4 Ocak: Kahvenin kilosunda 40 TL.'lik indirim yapıldı.
5 Ocak: Yapılan açıklamada, rafinerilerde 2 günlük petrol kaldığı açıklandı.
-İzmir'deki NATO Karargahları'nın komutasını Türk generallerin almasından sonra, NATO, Yunanistan'a askeri kanada dönmesi için baskıyı artırdı.
7 Ocak: Libya'dan 9.000 ton petrol getirildi.
8 Ocak: Merkez Bankası'nın döviz rezervlerinin 450 milyon dolara düştüğü açıklandı. Son yılların en düşük rakamı.
9 Ocak: İstanbul'da 5, Ankara'da 7, Trabzon ve Afşin'de 1'er yere bomba atıldı.
15 Ocak: Son 15 günde siyasi cinayetler sonucunda 30 kişinin öldürüldüğü açıklandı.
16 Ocak: İstanbul Emniyeti'nde yapılan değişiklik sonucu, İl Emniyet Müdürü Nazmi İyibil merkeze alınırken, Asayiş Şube Müdür Yardımcısı Sadettin Tantan Kahramanmaraş'a atandı.
17 Ocak: Ecevit Hükümeti, 218'e karşı 229 oyla güvenoyu aldı.
29 Ocak: Ocak ayı içerisinde İstanbul'da siyasi cinayetler neticesinde 14 kişinin öldürüldüğü, 75 kişinin yaralandığı açıklandı. İl genelinde 43 bombalama olayı gerçekleşti.
30 Ocak: Türkiye İşçi ve Köylü Partisi (TİKP) kuruldu. Genel Başkanlığı'na Doğu Perinçek getirildi.
1 Şubat: İstanbul Sağmalcılar Cezaevi'nde isyan çıktı.
2 Şubat: Milli Savunma Bakanı Hasan Esat Işık, "Ordu içinde kontrgerilla yoktur." dedi.
10 Şubat: Memuriyeti gasp suçundan yargılanan eski TRT Genel Müdürü Şaban Karataş, 3 ay hapis cezasına mahkum oldu.
12 Şubat: Almanya, Türkiye'ye 130 milyon mark kredi açtı.
13 Şubat: Yurt çapında çeşitli işyerlerinde devam eden grevler bugün itibariyle bitti. Yeni zam dalgası geliyor.
15 Şubat: Bakanlar Kurulunca, ülkenin döviz sıkıntısını hafifletmek için yurtdışına yapılan turistik gezilerin en az 2 yılda bir yapılabileceği kararlaştırıldı.
-Kredi muslukları açıldı. Dünya Bankası 350 milyon dolar kredi verdi. 3 Amerikan Bankası toplam 3 milyar dolar kredi açacak. Romanya ile de kredi anlaşması yapılıyor.
16 Şubat: Maliye Bakanı Ziya Müezzinoğlu, ithal eşyaların satışının yasaklandığını açıkladı.
17 Şubat: Geçen yıl Hacca gidenlerin bu yıl gidemiyecekleri açıklandı.
21 Şubat: Yahya Demirel, vergi kaçırmaktan 1.5 yıl hapis cezasına mahkum oldu.
23 Şubat: Libya, Türkiye'ye 2 milyon ton daha fazla petrol vereceğini açıkladı.
25 Şubat: Hammadde ve yakıt sıkıntısından dolayı, Samsun Azot Fabrikası ile Ünye Çimento Fabrikası üretimlerini durdurdular.
28 Şubat: Eski Başbakanlardan Adnan Menderes'in ortanca oğlu, AP Aydın Milletvekili Mutlu Menderes, geçirdiği trafik kazası sonucu öldü.
1 Mart: Devalüasyon yapıldı. TL. %38 oranında değer kaybetti.
6 Mart: Yaş haddinden emekli olan Genelkurmay Başkanı Org. Semih Sancar, görevini törenle KKK Org. Kenan Evren'e devretti.
8 Mart: Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na Org. Nurettin Ersin getirildi.
10 Mart: Başbakan Ecevit ve Yunan Başbakanı Karamanlis arasındaki ikili görüşmeler Montrö'de başladı.
11 Mart: ABD Başkanı Carter'ın, Türkiye'ye karşı devam eden ambargoyu devam ettirme isteği üzerine ABD'ye nota verdik.
-Montrö'de devam eden Ecevit, Karamanlis görüşmeleri sona erdi. Somut bir sonuca ulaşılamadı. Ecevit yaptığı açıklamada: "Amerika gölge etmesin başka ihsan istemem." dedi.
16 Mart: İstanbul Üniversitesi'nden çıkan sol görüşlü 100'e yakın öğrencinin üzerine ülkücüler tarafından bomba atıldı ve silahla ateş açıldı. 5 kişi öldü, 47 kişi yaralandı. Olayın faillerinden kimse yakalanamadı. Üniversite süresiz kapatıldı.
18 Mart: İstanbul Ümraniye'de silahla öldürülmüş 5 kişinin cesedi bulundu. Olayla ilgili 80 kişi gözaltına alındı.
23 Mart: IMF ile 1.5 milyar dolarlık kredi anlaşması yapıldı.
24 Mart: Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz, bir suikast sonucu öldürüldü.
8 Nisan: İstanbul'da evinin önünde silahlı saldırıya uğrayan Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Server Tanilli ağır yaralanarak felç oldu.
17 Nisan: AP'li Malatya Belediye Başkanı Hamit Fendoğlu, gönnderilen bir bombalı paketi açarken, gelini ve iki torunuyla birlikte parçalanarak öldü. Malatya'da büyük olaylar başladı.
20 Nisan: Dev-Genç ve Ülkücü Memurlar Derneği kapatıldı.
22 Nisan: Malatya'da başlayan olaylar Kahramanmaraş'a sıçradı, kent gergin saatler geçiriyor, yer yer çatışmalar var.
23 Nisan: Iğdır'da bir süre önce öldürülen bir ülkücünün cenazesinden dönen yaklaşık 2000 kişi, 200'e yakın iş yerini tahrip etti. Şehre askeri birlikler sevk edildi. Gece ve gündüz sokağa çıkma yasağı kondu.
27 Nisan: Cengiz Taşer TRT Genel Müdürlüğü'ne getirildi.
28 Nisan: Tiyatro sanatçısı Muammer Karaca öldü.
-Bir süre önce yurtdışına kaçan Yahya Demirel hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi.
1 Mayıs: İstanbul'da geçen yılın aksine olaysız ve sakin geçen 1 Mayıs kutlamalarından sonra, gece yarısı 3 Polis şehit edildi.
-Kahramanmaraş'ta sağ görüşlü 3 kişi, meçhul kişilerce kurşuna dizilerek öldürüldü.
10 Mayıs: İstanbul'da, tarihi Çiçek Pasajı çöktü. 12 kişi öldü.
13 Mayıs: Milli Savunma Bakanı H. Esat Işık, Amerikan ambargosunun kalkmaması üzerine, Türkiye'de ki Amerikan üslerinin kapatılıcağını açıkladı.
19 Mayıs: Ankara'da, Gençlik ve Spor Bayramı'nda kız öğrencilerin kıyafetlerinden dolayı aleyhte tezahürat yapıldı. İstanbul'da tribünlerin önünde bomba patladı. Antakya'da kız öğrencilere saldırıldı ve elbiseleri yırtıldı. MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Anıtkabir'e gitmedi.
23 Mayıs: Türkiye, İmralı Cezaevi'nden kaçan Billy Hayes'in yazdığı romandan uyarlanarak sinemaya aktarılan 'Geceyarısı Ekspresi' filmini protesto etti.
24 Mayıs: Bir süredir piyasada bulunmayan ve ancak karaborsada satılan 'yağ'dan sonra, 'şeker'de karaborsaya düştü.
28 Mayıs: Ecevit ve Karamanlis, Montrö'den sonra bu defada Amerika'da bir araya geldiler.
30 Mayıs: Başbakan Ecevit, ABD Başkanı Carter ile Washington'da görüştü.
1 Haziran: Taşkent Film Festivali'nde, Türkan Şoray 'En iyi kadın oyuncu' ödülünü kazandı.
2 Haziran: Madrid'de Ermeni teröristlerin düzenlediği saldırı sonucunda, Büyükelçimiz Zeki Kuneralp'in makam arabasında bulunan eşi Necla Kuneralp, emekli Büyükelçi Beşir Balcıoğlu ve şoför öldüler. Büyükelçi araçta bulunmadığı için kurtuldu.
4 Haziran: Başbakan Ecevit, New York'ta finansal kuruluşlarla görüşerek borçlarımız için güvence verdi.
7 Haziran: TİKKO terör örgütünün lideri İbrahim Kaypakkaya'nın yargılamasını yapan Hakim Binbaşı Yaşar Değerli, otomobiline konulan bombanın patlaması sonucu ağır yaralandı.
11 Haziran: Cezaların bir kısmını tecil eden 'İnfaz Kanunu' yürürlüğe girdi ve mahkumların salıverilmesine başlanıldı. (Bir nevi AF, Ecevit af çıkarmasını çok seviyor herhalde.)
22 Haziran: Ecevit, Moskova'da SSCB Devlet Başkanı Leonid Brejnev ile görüştü.
23 Haziran: 30.05.1971'de Mahir Çayan ve Hüseyin Cevahir'inde aralarında bulunduğu kişilerce kaçırılarak 51 saat rehin tutulan Sibel Erkan isimli kız çocuğunu kurtarma operasyonuna katılan ve Hüseyin Cevahir'i operasyon sırasında vuran emekli deniz Yarbay Cihangir Erdeniz, düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü. Olayı Marksist-Leninist Propaganda Birliği üstlendi.
24 Haziran: SSCB'nin Türkiye'de petrol arayacağını açıklamaları ortalığı karıştırdı. Yabancı petrol şirketleri Türkiye'ye olan satışlarını durdurdular.
27 Haziran: MİT Müsteşarlığına emekli Org. Adnan Ersöz getirildi.
4 Temmuz: Antalya Film Festivali'ni Maden filmi kazandı. Maden filminde oynayan Tarık Akan 'En iyi erkek oyuncu', Hale Soygazi'de 'En iyi kadın oyuncu' ödülünü kazandılar.
5 Temmuz: Ankara Valiliği, Poliste ikiliğe ve çatışmalara sebep olan POL-DER (Polis Derneği) ve POL-BİR (Polis Birliği)'i kapattı.
-Atatürk Eğitim Enstitüsü'nün TÖB-DER'li Müdür Yardımcısı Fahrettin Yılmaz öldürüldü.
11 Temmuz: Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi, sol görüşlü Doç. Bedrettin Cömert arabasında öldürüldü, olayda eşi ağır yaralı olarak kurtuldu.
17 Temmuz: Danıştay, POL-DER ve POL-BİR'in kapatılması kararını durdurdu. Her iki dernekte tekrar faaliyete başladı.
18 Temmuz: İstanbul Valiliği Binasına silahlı saldırı düzenlendi, 2 Polis yaralandı.
-İstanbul ve Diyarbakır'da meydana gelen anarşi olaylarında 3 genç öldü.
24 Temmuz: Salihli Cezaevi'nde isyan çıktı. Cezaevi Müdürü öldürüldü, Cumhuriyet Savcısı rehin alındı.
25 Temmuz: ABD Senatosu, Türkiye'ye uygulanan silah ambargosunu, uzun tartışmalardan sonra şartlı olarak kaldırılmaya karar verdi. 1 Ağustos'ta yapılan oylamada, 205'e karşı 208 oy ile ambargo kalktı ancak Kıbrıs'tan Türk askerinin çekilmesi istendi.
28 Temmuz: IMF, Türkiye'ye acı reçetesini açıkladı: Memur kadrosu dondurulsun, maaşlar artırılmasın, benzine zam yapılsın, KİT açıkları kapatılsın. (Hep aynı şarkı ama maalesef bu şarkıyı çalacak müzisyenler yok.)
29 Temmuz: Urfa Cezaevi Müdürü öldürüldü.
4 Ağustos: Sivas'ta sağ-sol kavgasında 9 kişi öldü, 100'den fazla yaralı var.
8 Ağustos: Ankara'da bir belediye otobüsü silahla tarandı. 3 kişi öldü, 20 kişi yaralandı.
9 Ağustos: 'İlaç'ta karaborsaya düştü. Pekçok ilaç piyasada bulunamıyor. 18 liralık Eptoin 150 lira.
17 Ağustos: İran'da Şah'a karşı savaş başladı.
21 Ağustos: Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Hava Kuvvetleri Komutanı oldu. (Darbenin kadrosu tamamlandı.)
25 Ağustos: İstanbul'da, Galata Köprüsü'ne, Adliye Sarayı'na ve Edebiyat Fakültesi'ne bombalı saldırılar düzwenlendi.
1 Eylül: Yağ, benzin, ilaç ve sabundan sonra kahvede karaborsaya düştü. Geçim sıkıntısının yanısıra anarşide yükseliyor.
30 Eylül: Bu ay içinde 2. kez devalüasyon yapıldı.
-İstanbul Sirkeci Vapur İskelesi'nin bekleme salonuna bomba atıldı. 1 kişi öldü, 13 kişi yaralandı.
2 Ekim: Prof. Turhan Feyzioğlu'nun istifası ile boşalan Başbakan Yardımcılığı görevine, Devlet Bakanı Hikmet Çetin atandı.
9 Ekim: Ankara Bahçelievler'de TİP üyesi 7 genç, kaldıkları evde kurşun yağmuruna tutularak öldürüldüler. Sağ kalan ağır yaralı bir genç, Polise, 'katillerin sağcı intikam komandoları' olduğunu söyledi.
19 Ekim: Amerika, Türkiye'ye askeri malzeme sevkiyatına başladı.
20 Ekim: İTÜ Elektrik Fakültesi Dekanı Ord. Prof. Bedri Karafakioğlu öldürüldü.
24 Ekim: TL tekrar devalüe edildi. 30 Nisan'dan beri TL'nin değeri %38 düştü.
26 Ekim: Bingöl'ün MHP'li Beldiye Başkanı ile şöförü öldürüldü. Olaydan 1 saat sonra, sol görüşlü Beden Terbiyesi Bölge Müdürü öldürüldü. (Kısasa kısas !!!)
2 Kasım: Sağmalcılar Cezaevi'nde yatan 13 ülkücü kaçtı.
17 Kasım: 1 Mayıs İşçi Bayramı'nda pankart taşıyan bir genç, Bursa'da linç edildi. Bugün İstanbul'da meydana gelen olaylarda 3 kişi öldü.
22 Kasım: Ankara 1. Asliye Ceza Mahkemesi, Ülkü Ocakları Derneği'nin kapatılmasına karar verdi.
29 Kasım: 6 ayrı şehirde çıkan olaylarda 6 genç öldürüldü.
3 Aralık: Mazot sıkıntısı başladı. Otobüs seferleri aksadı.
6 Aralık: İstanbul'da 1 Polis linç edilmek istendi. Adana'da Polisler taşlandı.
8 Aralık: İran'da devam eden iç savaş yüzünden binlerce İranlı Türkiye'ye sığındı. İstanbul-Tahran hava köprüsü kuruldu.
11 Aralık: Ahmet Enünlü, İspanya'da yapılan Dünya Vücut Geliştirme Şampiyonası'nda şampiyon oldu.
18 Aralık: Kahramanmaraş'ta bir sinemaya bomba atıldı. Saldırıyı solcuların yaptığı iddia edildi ve birden Kahramanmaraş'ta gerilim arttı. Sünni ve Alevi vatandaşlar sokak çatışmalarına başladılar. Solcular ise bu saldırıyı kabul etmiyerek, olayı ülkücülerin provokasyonu olarak nitelendirdiler.
20 Aralık: Hacettepe Hastanesi'nde, Türkiye'de ilk defa ilik nakli gerçekleştirildi.
-Kahramanmaraş'ta gerginlik giderek artıyor, sokak çatışmaları giderek büyüyor, polis şehre hakim olmakta zorlanıyor.
22 Aralık: Kahramanmaraş'ta 5, Ankara'da 3, İstanbul'da 2, Malatya, Adana ve Eskişehir'de 1'er kişi öldürüldü.
-Eski CHP Kahramanmaraş Senatörü Hilmi Soydan'da öldürülenler arasında.
23 Aralık: Kahramanmaraş yanıyor. Kentin heryerinde çatışma var, Güvenlik Güçleri asayişe hakim olamıyor. 33 kişi öldürüldü, 100'den fazlası ağır olmak üzere 300'den fazla yaralı var. Evler ve dükkanlar yakıldı. Şehir Cehennemi yaşıyor.
24 Aralık: Kahramanmaraş alev alev. Hükümet Konağı'na yürüyüp ele geçirmeye çalışan grup ile Polis arasında çatışma çıktı. Ölü sayısı 77'ye yükseldi, yaralı sayısı 1000'i geçti. Şehir sanki bir iç savaş yaşıyor. Şehre komando birlikleri gönderildi, çevre illerden Güvenlik Güçleri şehre hareket etti. Jetler Kahramanmaraş üzerinde alçaktan uçuyor. Şehirde sokağa çıkma yasağı kondu.
25 Aralık: Kahramanmaraş'taki ölü sayısı 98'i buldu. Askeri birliklere sığınan halk çadırlara yerleştirildi. Bakanlar Kurulu sıkıyönetem kararı aldı. Cumhurbaşkanı Korutürk, Başbakan Ecevit ve AP Lideri Demirel ile ayrı ayrı görüştü.
Ecevit: "Sıkıyönetim ilan edilebilir.
Demirel: "Artık yeter demenin zamanı gelmiştir.
Türkeş: "Ecevit'in konuşması nedeniyle olaylar çıkmıştır.
26 Aralık: Bakanlar Kurulu,sabah saat 07.00'den itibaren 13 İlde (İstanbul, Ankara, Adana, Elazığ, Bingöl, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Kars, Kahramanmaraş, Malatya, Sivas ve Urfa) sıkıyönetim ilan etti.
-Kahramanmaraş'da olaylar şiddetini azalttı ancak halkta büyük bir korku hakim. Şehir adeta bir 'Hayalet Kent' görünümünde.
27 Aralık: Kahramanmaraş'ta ölü sayısı 104'e çıktı. Olaylar yavaş yavaş yatışıyor. Güvenlik güçleri şehre hakim durumda.
-Sıkıyönetim ilanından sonra büyük şehirlerde sükunet sağlandı.
-'Sigara'da karaborsada. 10 liralık samsun karaborsada 25 lira.
28 Aralık: Tarsus Cumhuriyet Savcısı öldürüldü.
31 Aralık: Turistik amaçlı yurtdışına çıkışlar, 2 seneden 3 seneye çıkartıldı.
1979
 2 Ocak: Kahramanmaraş olaylarında yeteri kadar etkili olamamakla suçlanan İçişleri Bakanı İrfan Özaydınlı istifa etti. İçişleri Bakanlığı'na vekaleten Orhan Eyüboğlu atandı.
3 Ocak: 42 milyonluk Türkiye'de, sadece 4 milyon kişinin vergi ödediği açıklandı.
9 Ocak: 11 Ağustos 1976'da Yeşilköy Havaalanı'nda 4 İsrailliyi öldüren, Muhammed Reşit ve Mehdi Muhammed isimli Filistinli teröristler, Sağmalcılar Cezaevi'nden kaçtılar.
11Ocak: Tunceli'ye bağlı Malazgirt İlçesi'nin Akpazar Bucağı'nın CHP'li Belediye Başkanı Fikri Üstündağ evinde tabancayla öldürülmüş olarak bulundu.
-Yazar Yaşar Kemal'in 'Ölmez Otu' adlı romanı, Fransa'da en iyi yabancı kitap ödülünü kazandı.
12 Ocak: İçişleri Bakanlığı'na CHP Sakarya Senatörü Hasan Fehmi Güneş atandı.
20 Ocak: Bütün ithalat izne bağlandı. Nescafe, oyun kağıdı, müzik aletleri ve poster ithali yasaklandı. (!!!)
24 Ocak: Ortak Pazar, Türkiye'ye acil yardımı görüştü. AET Komisyonu Türkiye'ye verilen kredilerin iki katına çıkarılmasını kararlaştırdı.
30 Ocak: Amasya Taşova Cumhuriyet Savcısı, kimlikleri belirlenemiyen kişilerce öldürüldü.
1 Şubat: Milliyet Gazetesi Başyazarı ve Genel Yayın Müdürü Abdi İpekçi, İstanbul Nişantaşı'nda evinin önünde otomobilinin içindeyken tabanca ile öldürüldü. Cinayeti daha sonradan, Mehmet Ali Ağca'nın işlediği tesbit edildi. Ağca tutuklandı, yargılanırken cezaevinden kaçtı.
-Uzun yıllar sonra İran'a dönen İmam Humeyni'yi Tahran'da 2 milyon kişi karşıladı.
-MHP Manisa İl BAşkanı Cemil Çöllü, akşam evine giderken uğradığı silahlı saldırı sonucunda ağır yaralandı.
6 Şubat: İstanbul'un eski Siyasi Şube Müdürü Ilgız Aykutlu, evinin önünde silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
8 Şubat: İstanbul'da, parçalıyarak öldürdüğü bir kadının uzuvlarını her gün kentin değişik bir yerine bırakan katilin yakalanması için operasyonlar aralıksız devam ederken, kadının kesik başı bir sinemanın koltuğu altında bulundu.
18 Şubat: İstanbul halkını dehşete düşüren parçalanmış kadın cesedinin katili yakalandı.
21 Şubat: CHP Genel Merkezi bombalandı. Adana, Ankara ve Kars'ta meydana gelen olaylarda toplam 7 kişi öldü.
24 Şubat: Piyasada ampul bulunamıyor.
25 Şubat: Dünyada yaşanan petrol bunalımı Türkiye'yi derinden etkiliyor. Akaryakıt karneye bağlandı, kriz had safhada. Yunanistan'dan mazot istedik, olumsuz yanıt verdiler.
3 Mart: Piyasada ilaç sıkıntısı başladı.
9 Mart: İstanbul'da banliyö treni kundaklandı. Konya'da bir kahvehane tarandı. 1 ölü, 3 yaralı var.
10 Mart: Adıyaman MHP İlçe Başkanı öldürüldü.
-Kahramanmaraş'ta bir öğrenci, ağzına kurşun sıkılarak öldürüldü.
11 Mart: İran, CENTO'daki yükümlülüklerini reddettiğini açıkladı. Pakistan'da çekildiğini açıkladı. Böylece CENTO, fiilen dağılmış oldu.
12 Mart: '12 Mart Muhtırası'nın yıldönümünde protestolar yapıldı. Akhisar'da Polis ile sol gruplar arasında çıkan çatışmada 1 Polis şehit oldu, 25 kişi yaralandı.
13 Mart: Yunanistan, NATO'nun askeri kanadına döndü.
15 Mart: Türkiye'de CENTO'dan çekildiğini açıkladı.
16 Mart: Hükümet nihayet yeni zamları açıkladı, böylece uzun süredir bekliyen stokçular bir gecede zengin oldular.
23 Mart: MHP eski milletvekili Halit Kahraman eroin kaçırırken Yunanistan'da yakalandı.
26 Mart: İstanbul'da bir kahvehane tarandı, 1 kişi öldü. Gaziantep'te 2, Ünye'de 1 kişi öldürüldü.
-İstanbul'da Sanayi Odası ve Ankara'da Maliye Bakanlığı binaları bombalndı.
27 Mart: Yeşilköy Havaalanı'na döviz yokluğundan dolayı 'pist lambası' alınamadı, pilotlar günlerce Havaalanı'na 'kör iniş' yaptılar.
1 Nisan: İran İslam Cumhuriyeti kuruldu.
4 Nisan: Pakistan'da bir süre önce General Ziya Ül Hak tarafından darbe ile devrilen Başbakan Zülfikar Ali Butto idam edildi.
7 Nisan: Türkiye Emekçi Partisi Genel Başkanı Mihri Belli, İstanbul Sultanahmet'teki parti merkezine giderken yaylım ateşine tutularak ağır şekilde yaralandı.
-İstanbul'da, motorin olmadığı için arabalı vapur seferleri iptal edildi.
8 Nisan: Turgutlu'da, THKP örgütü mensubu 8 terörist, gözaltında tutulan arkadaşlarını kurtarmak için Polis Karakolunu bastılar. Çıkan çatışmada 2 bekçi şehit oldu, 1 polis ağır yaralandı.
9 Nisan: CIA hesabına casusluk yaptığı öne sürülen MİT İstihbarat Başkan Yardımcısı emekli Albay Sebahattin Savaşman 17 yıl 6 ay hapis cezasına mahkum oldu.
13 Nisan: İstanbul Beykoz'da Polis, THKP-C militanlarının kaldığı bir eve baskın düzenledi. Çıkan çatışmada 2 Polis şehit oldu, 2 Polis de yaralandı, 2 militan ise ölü olarak ele geçirildi.
-Ankara'da Şekerbank eski Genel Müdürü Ömer Suhar evinde ölü olarak bulundu. Ankara ve Adana'da ise 1'er genç öldürüldü.
16 Nisan: DİSK, '1 Mayıs İşçi Bayramı'nı Taksim Meydanı'nda kutlama istekleri İstanbul Valiliği tarafından kabul edilmeyince, bir açıklama yaparak isteklerinde ısrarlı olduklarını bildirdi.
18 Nisan: Adana'da militanlar, gözaltına alınan 5 arkadaşlarını kurtarmak için Hacıbayram Polis Karakolu'nu bastılar. Çıkan çatışmada 1 Polis Şehit oldu, 1 militan öldü. 3 Polis ile 2 Bekçi ise yaralandı.
25 Nisan: Sıkıyönetim, TBMM tarafından uzatıldı. Meclis'te milletvekilleri arasında 'Türk-Kürt' tartışmaları yaşandı.
29 Nisan: İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, 1 Mayıs günü İstanbul'da sokağa çıkma yasağı koydu. Şehire giriş ve çıkışlar 30 Nisan akşamından 2 Mayıs sabahına kadar yasaklandı.
-İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı'nın açıklaması üzerine, DİSK'in 3 yöneticisi, 1 Mayıs'ı kutlayacaklarını açıklayınca gözaltına alındılar.
-Tiyatro sanatçısı Muhsin Ertuğrul öldü.
1 Mayıs: İstanbul'da, partililer ile beraber sokağa çıkan TİP Genel Başkanı Behice Boran ve TSİP Genel Başkanı Ahmet Kaçmaz gözaltına alındılar. İstanbul'da sokağa çıkma yasağını ihlal eden 1059 kişi gözaltına alındı.
2 Mayıs: Gözaltına alınanlardan 415'i serbest bırakılırken, 644 kişi savcılığa sevkedildi.
-İstanbul Gültepe'de bir kişi tabanca ile öldürüldü. Gece şehrin çeşitli yerlerinde bombalar patladı.
8 Mayıs: Mersin Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Halit Velioğlu ve eşi, evlerinde, biri bayan üç terörist tarafından öldürüldü.
9 Mayıs: İstanbul'da tüm sarraf ve kuyumcular, Hükümetin altın piyasasını kontrol altına almayı amaçlayan kararını protesto etmek için kepenk kapatma eylemi yaptılar.
10 Mayıs: IMF ile anlaşma sağlanamadı. Kredi umutları söndü.
11 Mayıs: İstanbul Ataköy'de, NATO görevlisi 3 Amerikalı asker silahlı saldırıya uğradı, biri öldü, biri yaralandı.
14 Mayıs: İstanbul Mecidiyeköy'de yüzlerce kişinin gözü önünde lise öğrencisi bir kız kurşuna dizilerek öldürüldü.
-TÜSİAD (Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Derneği) gazetelere ilan vererek, Ecevit Hükümeti'nin çekilmesini istedi.
15 Mayıs: Brüksel'de yapılan NATO toplantısında Milli Savunma Bakanı Neşet Akmandor: "Gerekli askeri yardımı alamayan Türkiye'den, bundan sonra bir şey beklemeyin." dedi.
22 Mayıs: Oto lastiği krizi büyüyor. Prelli'de grev var, Good-Year üretimini durdurdu, Lassa ise %30 kapasite ile çalışıyor.
24 Mayıs: Hava kuvvetleri'ne bağlı Kayseri İkmal Bakım Merkezi'nde yapılan ilk Türk uçağı 'Mavi Işık' başarı ile uçtu.
1 Haziran: Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, Dev-Genç'i (Devrimci Gençlik) kapattı.
4 Haziran: Kahramanmaraş olaylarının sanığı 803 kişinin duruşması Adana'da başladı. 330 sanık için idam isteniyor.
11 Haziran: IMF'nin şartlarını kabul ettik. Devalüasyon yapıldı, dolar 47.10 lira.
12 Haziran: Her şeye tekrar zam yapıldı.
16 Haziran: 3 gün önce beyin kanaması geçirerek komaya giren ünlü aktor Ayhan Işık öldü.
18 Haziran: İstanbul Küçükköy'de 3 kişi bir kahvehaneye baskın düzenliyerek, içeridekileri kurşun yağmuruna tuttular. 1 kişi öldü, 8 kişi yaralandı.
20 Haziran: Türkiye'de ilk defa, Vakıf Gureba Hastanesi'nde bir hastanın beynine pil takıldı.
23 Haziran: İstanbul Beyazıt Meydanı'nda saatli bomba patladı, 2 kişi öldü.
30 Haziran: Ankara'da MHP Genel Merkezi'ne bomba atıldı, makineli tüfeklerle tarandı, 2 kişi öldü.
2 Temmuz: Elazığ'da maden müdürü ile eşi öldürüldü.
5 Temmuz: THKP-C militanları, İstanbul'da bir Başkomiser'i şehit ettiler.
8 Temmuz: Ankara'da 30 Ağustos'ta MHP Genel Merkezi'ni bombalayanların Polis oldukları ortaya çıktı.
10 Temmuz: Gazeteci Abdi İpekçi'nin katil zanlısı Mehmet Ali Ağca yakalandı.
13 Temmuz: IMF ile Londra'da anlaşma imzalandı. Borçlarımız ertelendi.
-Ankara'da Mısır Büyükelçiliği'ni basan Filistinli 3 terörist, Elçilik personelini rehin aldı. Çıkan çatışmada, 1 Polis ve 1 Bekçi şehit oldu. Teröristler 15 Temmuz'da teslim oldu.
15 Temmuz: Kars AP İl Başkanı Medet Alibeyoğlu öldürüldü.
18 Temmuz: İstanbul'da bir süre önce bir bayan turiste tecavüz ettikleri tespit edilen 2 Polis yakalandı.
19 Temmuz: IMF, 320 milyon dolar krediyi onayladı.
30 Temmuz: AP Urfa Milletvekili Mehmet Celal Bucak ve yakınlarının iftara davet edildiği Hilvan ilçesinin Kırbaç köyündeki ev, otomotik silahlı 20 kişi tarafından tarandı, 4 kişi öldü, 11 kişi yaralandı.
1 Ağustos: 2 gün önce Kırbaç köyünde baskına uğrayan Bucak aşireti, Siverek'te bir köyü bastı, 2 kişi öldü, 10 kişi yaralandı.
6 Ağustos: Adana'da Hacı Ömer Sabancı Kültür Sitesi'ne bomba atıldı, 3'ü çocuk 4 kişi öldü.
-İlaca %100 zam yapıldı.
17 Ağustos: Denizli'de bir kahvehane tarandı, 3 kişi öldü.
18 Ağustos: Demirel, 'Apoculara karşı' Cumhurbaşkanı Korutürk'ten tedbir istedi. (Yılanın başı küçükken ezilmeliydi.)
21 Ağustos: Komutanlar Güneydoğu'ya gittiler. Demirel TBMM'de yaptığı konuşmada, "Güneydoğu'da Devletin yerini Apo almış." dedi. (!!!)
22 Ağustos: Bugün Ramazan Bayramı ancak tüm Yurtta anarşik olaylar hız kesmeden devam ediyor.
23 Ağustos: Uşak'ta MHP İl Başkanı ve Denizli'de bir öğretmen öldürüldü.
29 Ağustos: Son 1 ay içerisinde 17 kişinin öldürüldüğü Siverek'ten, halk göç etmeye başladı.
31 Ağustos: Şiddetli yağışların neden olduğu sellerden dolayı toplam 62 kişi öldü.
19 Eylül: İstanbul'da, Hergün Gazetesi tarandı, 1 kişi öldü, 2 kişi yaralandı.
28 Eylül: Adana Emniyet Müdürü Cevat Yurdakul, ülkücü olduğu öne sürülen teröristlerce şehit edildi.
30 Eylül: Çeşitli yerlerde orman yangınları çıkmaya başladı. (Seçimler yaklaşıyor.)
5 Ekim: Hafta Sonu Gazetesi, Artist Aynur Aydan ile olan ilişkisini açıklayınca, İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş istifa etti.
-Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Lideri Yaser Arafat Ankara'ya geldi, Türkiye'de açılan, elçilik statüsündeki temsilciliğine Filistin Bayrağı çekildi.
12 Ekim: Hollanda Büyükelçimiz Özdemir Benler'in oğlu Ahmet Benler Ermeni teröristlerce öldürüldü.
16 Ekim: Başbakan Bülent Ecevit istifa etti.
17 Ekim: Ankara'da bir Camii'nin avlusunda oturanlara ateş açıldı, 1 kişi öldü.
18 Ekim: Hükümeti kurma görevi AP Lideri Demirel'e verildi.
21 Ekim: Kızılay Kan Merkezi tarafından dağıtılan hastalıklı kanlar yüzünden 30 kişinin öldüğü açıklandı.
24 Ekim: Sıkıyönetim 19 İlde 2 ay daha uzatıldı.
27 Ekim: İstanbul Bayrampaşa'da bir kahvehane tarandı, 6 kişi öldü, 6 kişi de yaralandı.
6 Kasım: Sıkıyönetim Komutanlığı, İlerici Gençlik Derneği'ni (İGD) kapattı.
10 Kasım: Atatürk'ün ölüm yıldönümü törenlerine, MSP Lideri Necmettin Erbakan ve diğer partililer katılmadılar.
12 Kasım: AP Lideri Demirel, MHP ve MSP'nin dışarıdan desteklediği azınlık Hükümeti'ni açıkladı.
15 Kasım: İstanbul Haydarpaşa önlerinde bir Yunan şilebiyle çarpışan, İndependenta isimli dev Romen tankeri infilak edip yanmaya başladı. Kazada 51 denizci öldü. Yangın söndürülemiyor. 96.000 ton ham petrolün denize döküldüğü tesbit edildi.
19 Kasım: Ülkücü olduğu belirtilen gazeteci İlhan Darendelioğlu, İstanbul'da öldürüldü.
20 Kasım: Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Ümit Yaşar Doğanay öldürüldü.
21 Kasım: Milletvekili transferleri artarak devam ediyor.
25 Kasım: Mehmet Ali Ağca, askeri cezaevinden kaçtı.
-AP azınlık Hükümeti, MHP, MSP ve CHP'den ayrılan bazı milletvekillerinin desteğiyle güvenoyu aldı.
26 Kasım: İstanbul'da TÖB-DER'li 1 öğretmen ile 4 işçi öldürüldü.
28 Kasım: Papa 2. John Paul Ankara'ya geldi ve ilk kez ayakbastığı müslüman bir ülkenin toprağını öptü.
-Urfa'nın Hilvan ve Siverek İlçelerinde gizli bir Kürt partisi kuran 242 Apocu yakalandı. (PKK'nın ilk tohumları.)
-İstanbul'da 2 kişi öldürüldü. Polis otosu tarandı, 1 Polis yaralandı.
1 Aralık: Başbakan Demirel tarafından, Başbakanlık Müsteşarlığı'na Turgut Özal atandı.
3 Aralık: 67 İlin Valisi değiştirildi.
4 Aralık: Kırıkhan'da 8 kişilik bir alevi ailesi, benzin dökülerek yakıldı.
7 Aralık: İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Cavit Orhan Tengil, 4 terörist tarafından kurşunlanarak öldürüldü.
10 Aralık: 52 İlin Emniyet Müdürü değiştirildi.
13 Aralık: Ünlü şair ve yazar Behçet Necatigil öldü.
14 Aralık: İstanbul Haydarpaşa Limanı önünde 29 günden beri yanan İndependenta isimli tanker fırtına sayesinde söndü.
15 Aralık: İstanbul Beşiktaş'ta bir kahvehaneye bomba atıldı, 5 kişi öldü, 19 kişi yaralandı.
17 Aralık: Ankara'da Polisler tarafından, 'MSP Milli Görüş Kültür Sarayı' adı verilen binada yapılan aramada gizli bir atış poligonu bulundu. MSP Yenimahalle İlçe Merkezi ve Akıncılar Lokali'nin bulunduğu binada yapılan aramalarda ise, Türkiye'de Humeyni tipi bir ayaklanma başlatmayı amaçlayan bildiriler bulundu.
23 Aralık: Bugün meydana gelen anarşik olaylarda toplam 9 kişi öldü.
24 Aralık: Kahramanmaraş'ta geçen yıl meydana gelen elim olayların yıldönümünde tüm Yurtta olaylar çıktı. Ankara'da, okullarda ders yapılamadı. Çıkan olaylarda biri öğretmen, biri öğrenci toplam 3 kişi öldü.
-Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca TÖB-DER kapatıldı.
-Tüm yurtta devam eden öğretmen direnişi nedeniyle yüzlerce öğretmen gözaltına alındı.
30 Aralık: İstanbul Yeşilköy Havaalanı'nda ard arda iki bomba patladı. Havaalanı'nda büyük hasar meydana geldi.
1980
2 Ocak: Komutanların Hükümete bir uyarı mektubu verdiği ileri sürüldü ancak mektubu kimse sahiplenmedi.
-Diyarbakır Belediye Başkanı Mehdi Zana (Leyla Zana'nın kocası) hakkında, bölücülük ve Kürt propagandası yaptığı gerekçesiyle dava açıldı.
5 Ocak: Demirel, Ecevit'in 'AP-CHP işbirliği' önerisini reddetti.
6 OCAK- Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel Başkanı Mihri Belli tutuklandı.
11 Ocak: Buca Cezaevi'nde siyasi mahkumların kaldığı tarafta 150 metrelik bir tünel ortaya çıkarıldı.
16 Ağustos: Adalet Bakanlığı'nda bazı önemli dosya ve belgelerin çalındığı açıklandı.
23 Ocak: İzmir Tariş'te Güvenlik Güçleriyle eylemciler arasında çıkan çatışmada, 20'si Polis, 1'i Jandarma olmak üzere toplam 35 kişi yaralandı.
-Çıkan olaylar üzerine Ege Üniversitesi tatil edildi.
24 Ocak: Ünlü '24 Ocak Kararları' alındı. IMF'nin isteklerini kabul ettik. Devalüasyon sonucu dolar 70 lira oldu. A'dan Z'ye herşeye zam geliyor.
7 Şubat: Bern Büyükelçimiz Doğan Türkmen, Ermeni teröristlerin saldırısından yaralı olarak kurtuldu.
12 Şubat: İzmir'de artan gerilim üzerine şehre 3.000 asker gönderildi. Çatışmalar devam ediyor.
13 Şubat: Bern Büyükelçisi Doğan Türkmen'e ateş eden Ermeni terörist Kilimciyan, Fransa'da yakalandı.
14 Şubat: İstanbul Valisi Nevzat Ayaz, kepenk kapatan esnafa çağrıda bulunarak, dükkanlarını açmalarını istedi. Kent genelinde yapılan operasyonlarda 322 militan yakalandı.
-İzmir'de işçiler ve bazı gruplar tarafından işgal edilen TARİŞ'e asker girdi, 500'den fazla direnişçi gözaltına alındı.
15 Şubat: İstanbul'da kepenkleri kapalı dükkanları askerler açtı. İzmir'de asker TARİŞ'e girdi. DİSK, genel grev ilan ettiğini bildirdi.
16 Şubat: İstanbul'da esnaf dükkanlarını açtı.
17 Şubat: İzmir Gültepe'de Polis, aşırı sol görüşlüler tarafından 'kurtarılmış bölge' olarak ilan edilen yere girdi, 16 Polis yaralandı, 3 kişi öldü.
19 Şubat: Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Nurettin Ersin'in görev süresi 1 yıl uzatıldı.
21 Şubat: Büyük turizm acentası TUI, yaşanan anarşi ortamı ve can güvenliği olmadığı gerekçesiyle Türkiye'yi kara listeye aldığını açıkladı ve yapılmış olan rezervasyonların yaklaşık yarısını iptal etti.
29 Şubat: Dövizli askerlik yasası kabul edildi.
3 Mart: Hatay eski Cumhurbaşkanı olan ve Hatay'ın Anayurda katılmasında büyük emekleri geçen Tayfur Sökmen öldü.
9 Mart: Genelkurmay başkanı Org. Kenan Evren, Cumhurbaşkanlığına aday olacağı söylentilerini yalanladı.
21 Mart: Nevruz Bayramı nedeniyle yurdun çeşitli yerlerinde çıkan olaylarda 8 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı.
23 Mart: TBMM'de Cumhurbaşkanlığı seçimi, aday bulunamadığı için yapılamadı. (Kimse talip değil.)
26 Mart: TBMM'de Cumhurbaşkanlığı seçimleri için turlara başlandı. Yapılan ilk turda bağımsız aday Nurettin Yılmaz 80 oy aldı.
29 Mart: Şiddetli yağışlar nedeniyle Sivas Develi'ye bağlı Ayvazhacı köyünde meydana gelen toprak kaymasında 57 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.
1 Nisan: Van Cezaevi'nde 58 mahkum, kazdıkları tünelden kaçtı.
2 Nisan: Devalüasyon yapıldı. Dolar 75 lira oldu.
5 Nisan: Ortadoğu Gazetesi yazarı İsmail Gerçeksöz, solcular tarafından öldürüldü.
6 Nisan: Eskişehir'de DİSK'in düzenlediği mitingde çıkan olaylarda 5 kişi öldü, 4 kişi yaralandı.
7 Nisan: 7 yıllık görev süresi dolan Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, törenle Çankaya Köşkü'nden ayrıldı. Cumhuriyet Senatosu Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil, Cumhurbaşkanı Vekili oldu.
12 Nisan: Yazar Ümit Kaftancıoğlu, Müslümün Kardeşler Birliği adlı örgüt tarafından öldürüldü.
22 Nisan: Sağmalcılar Cezaevi'nden de 23 mahkum kaçtı.
3 Mayıs: Eski Başbakanlardan Nihat Erim'in ikametinin girişinde görevli bir Bekçi teröristlerce şehit edildi.
4 Mayıs: Demokrat Parti Kongresi'nde partinin feshedilmesine karar verildi.
5 Mayıs: Anayasa Mahkemesi, Türkiye Emekçi Partisi'ni kapattı.
15 Mayıs: AP'li Devlet Bakanı Muhammed Kelleci istifa etti.
21 Mayıs: Tuzla Piyade Okulu Komutanı Sabri Demirbağ, uğradığı silahlı saldırı sonucu yaralandı.
28 Mayıs: MHP Milletvekili ve eski Bakanlardan Gün Sazak öldürüldü.
2 Haziran: Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesi, 'mobilya davası'ndan dolayı Yahya Demirel'i 4 yıl ağır hapis cezasına çarptırdı.
10 Haziran: Bu yıl içinde 8. kez devalüasyon yapıldı.
21 Haziran: Şair ve oyun yazarı Ahmet Muhip Dranas öldü.
23 Haziran: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Yardımcısı Bülent Demir, Müslüman Kardeşler Birliği adlı örgüt tarafından öldürüldü.
25 Haziran: MHP İlçe Başkanı Ali Rıza Altıok, karısı ve kızıyla birlikte öldürüldü.
28 Haziran: Adana Cezaevi'nde 16 mahkum, kazdıkları tünelden firar ederken Güvenlik Güçlerinin fark etmesi sonucu çatışmaya girdiler, 4 mahkum öldü, diğerleri kaçmayı başardı.
2 Temmuz: Sivas'ta artan çatışmalar üzerine sokağa çıkma yasağı kondu.
3 Temmuz: TBMM'den güven isteyen Demirel, 214 red, 227 kabul oyu aldı.
4 Temmuz: Cumhurbaşkanlığı seçimleri bir türlü sonuca bağlanamıyor. Partiler arasında en ufak bir uzlaşma ümidi görünmüyor. Bunalım Devleti derinden etkiliyor.
5 Temmuz: Çorum ateşler içinde. Alevi-Sünni çatışması çıktı. Olaylarda 3 kişi öldü, 30 kişi yaralandı.
6 Temmuz: Çorum'da olaylar yatıştırılamadı, çatışmalar devam ediyor. Kente askeri birlikler gönderildi. Askerler yollara barikatlar kurdu. Sokağa çıkma yasağı kondu.
7 Temmuz: Çorum'da çatışmalar devam ediyor. Ölü sayısı 20'ye çıktı.
8 Temmuz: Polis ve Asker Çorum'a hakim olabildi, şehirde azda olsa sükunet sağlanabildi.
9 Temmuz: Fatsa'da 2 Astsubay, DEV-YOL (Devrimci Yoldaşlar) militanlarınca kaçırıldı.
10 Temmuz: Fatsa'da gerginlik doruk noktasında, çatışmalar devam ediyor. Komando birlikleri şehri kuşattı.
-Çorum'da çatışmalar sona erdi, toplam ölü sayısı 25.
12 Temmuz: Güvenlik Kuvvetleri Fatsa'ya hakim oldu. 200'den fazla kişi gözaltına alındı.
16 Temmuz: CHP İstanbul Milletvekili Abdurrahman Köksaloğlu öldürüldü.
19 Temmuz: Eski Başbakanlardan Nihat Erim, solcu teröristlerin düzenlediği bir buikast sonucu öldürüldü.
22 Temmuz: DİSK eski Genel Başkanı ve Maden-İş Sendikası Başkanı Kemal Türkler öldürüldü.
1 Ağustos: Atina Büyükelçiliği İdari Ateşesi Galip Özmen, ASALA'ya bağlı Ermeni teröristlerce öldürüldü.
5 Ağustos: Ali Özgentürk'ün 'Hazal' isimli filmi, Paris'te düzenlenen 'Prades Film Festivali'nde en iyi film seçildi.
6 Ağustos: ASALA militanları, Türkiye'nin Lion Konsolosluğu'nu bastılar, 4 Konsolosluk görevlimiz yaralandı.
9 Ağustos: Kahramanmaraş olaylarının (23 Aralık 1978) faillerinden 22 kişi idama mahkum edildi.
27 Ağustos: Alman Hükümeti, Türkiye'ye verdiği notada MSP Genel Başkanı ve eski Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan'ı eroin kaçakçılığı ile suçladı.
28 Ağustos: Ankara Savcılığı, Erbakan'ın dokunulmazlığının kaldırılmasını istedi.
3 Eylül: İzmir Cumhuriyet Başsavcısı, müstehcen pozlar veren Bülent Ersoy hakkında tutuklama kararı verdi.
5 Eylül: AP'li Dışişleri Bakanı Hayrettin Erkmen, gensoru ile düşürüldü. İlk defa bir Bakan gensoru ile düşürülmüş oldu.
6 Eylül: MSP, Konya'da Kudüs'ü kurtarma yürüyüşü yaptı. İstiklal Marşı okunurken protestolar oldu, bazı kişiler yere oturdu.
12 Eylül: DARBE... Genelkurmay Başkanı Org. Kenan Evren Başkanlığında, Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oram. Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Org. Sedat Celasun'dan oluşan Milli Güvenlik Konseyi (MGK) yönetime el koydu. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder